روز گذشته مصادف با ۱۰ دسامبر که از سوی یونسکو، روز جهانی حقوق بشر نامیده شده است، در حالی برگزار شد که شماری از کشور‌هایی که آن را جشن گرفته و هر سال به بهانه حقوق بشر دست به اعمال تحریم‌های گسترده علیه سایر کشور‌ها می‌زنند، خود تاریخی از نقض حقوق بشر را در کارنامه شان به ثبت رسانده‌اند. در صدر این کشور‌ها اسامی کشور‌های کانادا، امریکا، انگلیس و فرانسه دیده می‌شود.

بیشتربخوانید

• روز جهانی حقوق بشر، روز محکومیت سازمان ملل متحد است

کانادا
کانادا در حالی بیش از سایرین از اوضاع حقوق بشری برخی کشور‌های جهان انتقاد می‌کند که سابقه سیاه این کشور در حوزه حقوق اقلیت‌ها نشان می‌دهد خود نیاز به بهبود وضعیت نامساعد حقوق بشری دارد و لازم است جامعه جهانی نسبت به توقف نقض حقوق اقلیت‌ها در کانادا اقدام فوری انجام دهد. علاوه بر افشای کشف یک گور دسته‌جمعی کودکان بومی در کانادا که نه تنها جنجال بسیاری در داخل این کشور به راه انداخت بلکه واکنش‌های گسترده بین‌المللی نیز به دنبال داشت و بسیاری از نهاد‌های حقوق بشری از جمله کارشناسان مستقل مرتبط با سازمان ملل خواستار تحقیقات شفاف دولت تورنتو برای مشخص شدن ابعاد مرتبط با فعالیت مدارس کودکان بومی شده‌اند، باید به وضعیت وخیم سیاه‌پوست‌ها و مسلمانان ساکن این کشور نیز اشاره داشت.

تارنمای سی‌بی‌سی کانادا نیز سال گذشته در گزارشی عنوان کرد: «کارمندان سیاه‌پوست در بخش خدمات عمومی اونتاریو به دلیل رفتار‌های ناشی از تبعیض نژادی از سوی کارفرمایان و همکاران سفیدپوست، احساس نارضایتی گسترده دارند.» در یک تحقیقات ۱۷۵ صفحه‌ای در مورد وضعیت کارمندان سیاه‌پوست در اونتاریو مشخص شد که این تبعیض نژادی علیه آن‌ها مداوم بوده که باعث شده تأثیر منفی بر فعالیت کاری آن‌ها در محل کارشان بگذارد.

وضعیت مسلمانان نیز بهتر از سیاه‌پوست‌ها نیست. طوری که شورای ملی مسلمانان کانادا پیشتر اعلام کرده بود ۳۲۲ حادثه علیه مسلمانان در کانادا بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹ از خشونت‌های فیزیکی گرفته تا آزار افراد در فضای مجازی ثبت شده و دولت نیز اقدامی در جهت رفع خشونت‌ها علیه مسلمانان انجام نداده است. در همین راستا حادثه ۷ ژوئن ۲۰۲۱ در شمال غرب شهر لندن استان اونتاریو که منجر به کشته شدن چهار عضو یک خانواده مسلمان شد، زمانی برگ دیگری از نقض باسابقه حقوق بشر در کانادا را برملا ساخت که دولت این کشور قتل این ۴ عضو یک خانواده مسلمان را اقدامی از پیش مشخص شده عنوان کرده که این مسأله نه تنها نگرانی‌ها را در مورد نقض حقوق اقلیت‌ها در این کشور افزایش داده بلکه موج انتقاد‌های جدید در مورد وضعیت نامساعد حقوق بشری کانادا را به دنبال داشته است. البته خشونت علیه مسلمانان در کانادا امری سابقه‌دار است. در ۲۹ ژانویه سال ۲۰۱۷، مردی در مسجدی در شهر کبک به سوی افراد تیراندازی کرد که منجر به کشته شدن شش نفر و زخمی شدن پنج نفر دیگر شد. سپتامبر ۲۰۲۰ نیز محمد اسلیم ظفیس درحالی‌که در کنار مسجدی در تورنتو نشسته بود، به ضرب چاقو کشته شد.

امریکا
به موازات کانادا، حقوق شهروندان در امریکا از جمله رنگین‌پوستان، مسلمانان یا آسیایی‌ها در خاک خودشان هم نقض می‌شود. اولین کشور بزرگ جهان که مدعی دفاع از حقوق بشر است و مدعی است این حقوق را برای دیگران به ارمغان می‌آورد، نه تنها درکی از مشکلات مردم کشور‌های دیگر و حتی کشور خودش ندارد که اکنون دو سال از ۲۵ مه ۲۰۲۰، مرگ «جورج فلوید»، شهروند سیاه‌پوست به دست پلیس شهر «مینیاپولیس» ایالت «مینه سوتا» می‌گذرد؛ اما سیاه‌پوستان امریکایی هنوز هم نمی‌توانند نفس بکشند!

سال گذشته یکی از مرگبارترین سال‌های ثبت خشونت پلیس بود. پلیس امریکا در سال ۲۰۲۱ به‌طور متوسط روزانه سه امریکایی را کشت که بیشتر قربانیان سیاه‌پوست بودند. خشونت پلیس عامل اصلی مرگ در میان مردان جوان سیاه‌پوست در امریکاست و سیاه‌پوستان غیرمسلح سه برابر بیشتر از سفیدپوستان غیرمسلح هدف تیراندازی پلیس قرار می‌گیرند. علاوه بر جنایت‌های امریکا در دو جنگ اخیر و البته شکست خورده عراق و افغانستان در تازه‌ترین مورد، دولت جو بایدن که حتی در جریان تبلیغات انتخاباتی ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ هم انتقادات جدی به دولت ترامپ برای حمایت از بن سلمان در قتل جمال خاشقجی داشت، ۱۷ نوامبر با انتشار حکمی قضایی عنوان داشت که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی در پرونده شکایت درباره قتل جمال خاشقجی مصونیت خواهد داشت. نامزد این روزنامه‌نگار بلافاصله این موضوع را محکوم کرد. دردناک‌تر آنجاست که چهارشنبه هفته گذشته یک قاضی فدرال در واشنگتن شکایت نامزد جمال خاشقجی روزنامه‌نگار مقتول علیه محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی را با استناد به اعطای مصونیت بایدن، رئیس‌جمهور این کشور رد کرد.

انگلیس
پایگاه اطلاع‌رسانی ستاد حقوق بشر، سال گذشته با بررسی وضعیت حقوق بشر در انگلیس به این نتیجه رسید که این کشور، در مواردی، چون زندان‌ها و ندامتگاه‌ها، آزادی بیان، خشونت‌های خانگی، تبعیض و سوءاستفاده‌های اجتماعی از زنان، کارگران و اقلیت‌ها حقوق ملت خود را نقض کرده است. در فاصله زمانی اکتبر ۲۰۱۸ تا زمان تهیه گزارش بالغ بر ۲۰۰ گزارش مبنی بر بدرفتاری پلیس دریافت شده که تقریباً در ۲۵ درصد این پرونده‌ها از زور استفاده شده است. در زندان نیز بدرفتاری و حملات از سوی کارکنان زندان صورت می‌گیرد هر چند هنوز گزارش کمیته شکنجه شورای حقوق بشر سازمان ملل درباره وضعیت حقوق بشر انگلیس منتشر نشده است.

بر‌اساس یافته‌های گزارش سالانه مرکز بازرسی زندان‌های انگلیس، از هر ۱۴ نفر زندانی در این کشور ۱۲ نفر در وضعیت نامناسب و پایین‌تر از حد استاندارد زندگی می‌کنند. وزارت دادگستری انگلیس طی گزارشی اعلام کرده در فاصله مارس ۲۰۱۹ تا مارس ۲۰۲۰، ۶۴ هزار و ۵۲۲ مورد خودزنی و آسیب به خود در زندان‌های این کشور گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال‌های گذشته ۱۱ درصد افزایش داشته است. در این گزارش خودزنی در تمامی مهاجران محبوس دیده شده است. در سال‌های گذشته بالغ بر ۲۹۴ مرگ در زندان‌های انگلیس به وقوع پیوسته است. تجاوز زندانیان به یکدیگر در سال ۲۰۲۰ به ۲۸۷۲ مورد رسید. نمایندگان کمیته منع شکنجه شورای اروپا در بازدید از زندان دونکستر انگلیس، تراکم این زندان را بسیار فجیع و بیش‌تر از ظرفیت اعلام کرد.

تعداد زندانیان زن محبوس در این کشور ۸۵ درصد بالاتر از ظرفیت، شرایط و تمهیدات پیش‌بینی شده است. این امر سبب شده که بسیاری از زندانیان زن در ندامتگاه‌های مردان نگهداری شوند. بر اساس گزارش نقض حقوق بشر انگلیس که توسط وزارت امور خارجه امریکا منتشر شده، مراکز ویژه‌ای برای مهاجران و متقاضیان پناهجویی که با درخواست آن‌ها موافقت نشده، تعبیه شده است. ۸ مرکز ویژه در انگلیس و ولز وجود دارد که شرایط آن‌ها وخیم است. تجاوز زندانیان به کادر زندان و بالعکس در فاصله سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹ در زندان «فلتهام»، مرکز نگهداری مجرمان جوان «کوکهام وود» و مرکز آموزش امنیتی «رینبروک» رخ داده است. در تمام این سه مرکز استفاده از زور گزارش شده است. در سال ۲۰۱۹ در اسکاتلند، ۳۷ نفر در بازداشت موقت فوت کردند.

فرانسه
فرانسه به عنوان مدعی حقوق بشر نوین هم در رعایت حقوق بشر چندان صادق نیست. سازمان دیده‌بان حقوق بشر سال گذشته در سی و دومین گزارش سالانه خود به برخی روند‌ها و تحولات نگران کننده حقوق بشری فرانسه در سال ۲۰۲۱ میلادی، اشاره کرده بود. در این گزارش به وخامت وضعیت فقر و نابرابری در فرانسه بر اثر شیوع بیماری کووید ۱۹، به‌رغم تدابیر دولت در راستای کاهش آثار اقتصادی آن؛ اقدام پلیس فرانسه و هدف قرار دادن اقلیت‌های جوان و انجام بازرسی‌های هویتی تبعیض‌آمیز؛ ناکارآمدی مقامات در راستای حمایت از کودکان و فراهم کردن مراقبت‌ها و خدمات مناسب برای کودکان مهاجر بدون سرپرست؛ مواجهه مهاجران و پناهجویان با شرایط غیرانسانی زندگی و سوء‌استفاده‌های پلیس و ابراز نگرانی در زمینه وقوع خشونت‌های نژادپرستانه در جامعه اشاره شده است. در همین راستا و در تازه‌ترین مورد می‌توان به قتل زینب ردوآن زنی ۸۰ ساله اشاره کرد که ۲ دسامبر ۲۰۱۸ در جریان اعتراضات جلیقه زرد‌ها به دلیل شلیک گاز اشک آور پلیس در شهر مارسی کشته شد. بر اساس گزارش‌ها تیر گاز اشک‌آور به صورت او برخورد و ۲۴ ساعت بعد در بیمارستان فوت می‌کند.

سازمان عفو بین‌الملل در گزارشی که هفته پیش منتشر کرد، دولت فرانسه را بابت کوتاهی در پرونده زینب دروآن و بی‌توجهی به آن محکوم کرد. با این حال دولت فرانسه همچنان مسئولیت پلیس در کشته شدن زینب را انکار می‌کند و در گزارشی اعلام کرده این اتفاق بر اثر استفاده قانونی و مجاز از سلاح رخ داده است. در واقع با گذشت چهار سال از مرگ این زن مسلمان هیچ‌کس به خاطر این قتل، متهم یا حتی تعلیق نشده است. به واسطه تکرار همین رویداد‌های تلخ طی سالیان گذشته در فرانسه است که سازمان بر اساس گزارش شش گروه جامعه مدنی، از جمله سازمان دیده‌بان حقوق بشر، در ماه ژوئیه سال ۲۰۲۱ میلادی، در اقدامی بی‌سابقه شکایتی مبنی بر تبعیض سیستمیک نژادی اعمال شده از سوی مأموران پلیس این کشور (فرانسه) در خلال بازرسی‌های هویتی به شورای حکومتی ارائه کرده است. در این راستا سازمان گزارشگران بدون مرز و کمیسیون اروپا در زمینه حملات پلیس فرانسه به روزنامه‌نگارانی که اعتراضات را پوشش می‌دادند، با توجه به ساختار حقوقی مستحکم فرانسه در زمینه حصول اطمینان از کثرت‌گرایی و استقلال رسانه‌ها، گزارش‌هایی منتشر کرده‌اند.

منبع روزنامه ایران