حسن کریمیان، عضو هیات علمی دانشگاه تهران گفت: از میان ۴۶ مواریث فرهنگی غیر‌ملموس که در هفدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از مواریث فرهنگی ناملموس در شهر رباط مراکش برای ثبت در فهرست میراث‌فرهنگی ناملموس بشریت نامزد شده بودند، چهار میراث از کشورمان نیز به ثبت جهانی رسید که خبر بسیار شعف بر انگیزی است.
او افزود: به ویژه آنکه ثبت جهانی شب یلدا / چله مقارن شده با یلدای ۱۴۰۱ که یقینا بایستی برای برگزاری هر چه با شکوه‌تر آن در سال جاری برنامه‌ریزی کرد. پیشنهاد دارم رسانه ملی برنامه مفصلی را به همین مناسبت در دستور کار داشته باشد تا طعم خوش ثبت جهانی این مناسبت ارزشمند فرهنگی در کام ایرانیان فرهنگ دوست گواراتر شود.
این استاد دانشگاه ادامه داد: همچنین باید ثبت جهانی سوزن‌دوزی ترکمن یا ترکمن‌دوزی را به مردم شریف ایران و به ویژه هموطنان ترکمن و ساکنان ترکمنستان صمیمانه تبریک گفت. از جمله اقدامات ارزشمند هیات ایرانی در این اجلاس، ثبت پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی بود که به طور مشترک با کشور‌های افغانستان، آذربایجان، ترکیه، تاجیکستان و ترکمنستان، به انجام رسید. هنر ساختن و نواختن ساز عود مشترک با سوریه، چهارمین پرونده مشارکتی ایران بود که به فهرست جهانی میراث ناملموس یونسکو افزوده شد و بدین ترتیب، با ثبت بیست‌ویکمین میراث‌فرهنگی ناملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو، رتبه کشورمان با یک رده افزایش به جایگاه ششم کشور‌های دارای مواریث ثبت‌شده در این فهرست ارتقا یافت.
کریمیان در پاسخ به این سوال که به نظر شما ثبت جهانی پرونده‌های میراث ناملموس به صورت مشترک با سایر کشور‌ها چقدر اهمیت دارد و چه کمکی می‌تواند به تقویت روابط فرهنگی ایران و سایر کشور‌ها داشته باشد؟ اضافه کرد: امروزه دیپلماسی علمی و فرهنگی به‌عنوان اصلی‌ترین مولفه در مراودات بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این میان، ثبت مواریث فرهنگی کشور‌ها در فهرست جهانی، به معنای به اشتراک گذاشتن تجربیات علمی فرهنگی یک ملت با سایر ملل جهان است. از سوی دیگر، می‌دانیم که برای گستردگی قلمرو ایران فرهنگی، تعداد قابل توجه‌ای از کشور‌های منطقه دراین قلمرو جای می‌گیرند. برای همین آثار ناملموس فرهنگی پیشنهادی برای ثبت جهانی، جزیی از مواریث فرهنگی کشور‌های حوزه ایران فرهنگی نیز به شمار می‌آیند و لاجرم بایستی به صورت مشترک در فهرست اثار جهانی ثبت شوند.
او گفت: بدیهی است که ثبت مشترک این آثار نشانه‌ای آشکاری از اشتراک فرهنگ دیرپای این سرزمین با کشور‌هایی است که خود بخشی از حوزه فرهنگی ایران بزرگ به شمار می‌آیند؛ بنابراین تردیدی نیست که ثبت مشترک آثار در فهرست میراث جهانی تقویت کننده اشتراکات دیرپای فرهنگی واصلی‌ترین عامل در توسعه دیپلماسی فرهنگی میان ملت‌هاست و سبب تقویت روابط ایران و سایر کشور‌ها می‌شود.
این استاد دانشگاه افزود: با توجه به ماموریت اصلی یونسکو، که همانا ارتقای سطح آگاهی‌های عموم است، ثبت مشترک این میراث‌فرهنگی ناملموس می‌تواند زمینه‌ساز ارتباطات فرهنگی ملت‌هایی باشد که دارای پیشینه تاریخی و فرهنگ مشترک هستند و تلاش مشترک آن‌ها در حفاظت از این مواریث را در پی خواهد داشت و در نتیجه کشور‌های حوزه فرهنگی ایران بزرگ را از تهاجم فرهنگی بیگانگان در امان خواهد داشت.
او درباره ثبت پرونده ورزش‌های زورخانه‌ای به نام جمهوری آذربایجان نیز گفت: ثبت مشترک با دیگر کشور‌ها از جمله آذربایجان مسبوق به سابقه است. به خاطر دارم که در سال ۲۰۱۴ کشور ارمنستان پیشنهاد ثبت فرهنگ پخت نان سنتی لواش به‌عنوان نمادی از تقارب میان فرهنگ‌ها را داده بود که به سبب تقاضای دیگر کشور‌های منطقه، ایران به‌عنوان مرجع مورد وثوق این پرونده چند ملیتی تعیین و درنهایت پرونده فرهنگ پخت نان لواش با مشارکت سایر کشور‌های مرتبط به ثبت رسید. همچنین آذربایجان متقاضی اشتراک در پرونده بازی چوگان شد که یونسکو تقاضای آن‌را پذیرفت. تقاضای ثبت ورزش‌های زورخانه‌ای نیز در همین دسته از فعالیت‌ها جای می‌گیرد. دراینکه آیین پهلوانی و زورخانه‌ای هنری رزمی ایرانی است که مجموعه‌ای از عناصر اسلامی، عرفانی و باور‌های ایرانی را در خود جای داده تردیدی نیست. تمامی اشعار حماسی و عرفانی که در این آیین پهلوانی خوانده می‌شوند نیز آموزه‌های اخلاقی و اجتماعی مردمان سرزمین بزرگ ایران فرهنگی را منعکس می‌سازد. اگرچه امروزه مرز‌های سیاسی، پاره‌هایی از کشور بزرگ ایران را از آن جدا کرده است، لیکن ایران هیچگاه از نظر فرهنگی تجزیه نشده است.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران یادآور شد: ثبت مشترک مواریث فرهنگی در فهرست مواریث بشری زمینه هم‌افزایی ملت‌ها و ارتباطات بیشتر فرهنگی آن‌ها را فراهم می‌سازد. بنا بر این، بهتر است از این فرصت استثنایی برای تقویت دیپلماسی فرهنگی و تعامل و هم‌افزایی با مردمانی برآئیم که هنوز عضوی از جامعه فرهنگی بزرگ و سترگ ایران زمین به شمار می‌آیند. بنابراین، پیشنهاد دارم با برنامه‌ریزی برای اجرای مناسبت‌های مشترک در راستای حفظ و احیای رفتارها، جشن‌ها و سنت‌هایی تلاش کنیم که از ادوار باستان تا کنون در قلمرو فرهنگی ایران جریان دارند. تمام دستگاه‌های فرهنگی و دیپلماسی کشور باید کمر همت بسته و برای حفظ و احیای مواریث فرهنگی ثبت جهانی شده برنامه‌ریزی کنند.
