حجت‌الاسلام و المسلمین سید محمدحسن ابوترابی فرد در خطبه‌های نماز جمعه این هفته تهران که در مصلای تهران برگزار شد، با اشاره به آیه شریفه «و اعتصموا بحبل الله جمیعاً» مهمترین رکن توسعه و پیشرفت جوامع انسانی را سرمایه اجتماعی خواند و گفت: سرمایه اجتماعی مفهوم نو در ادبیات سیاسی و اجتماعی امروز جهان است و در برگیرنده سه عنصر کلیدی سطح آگاهی، سطح اعتماد و سطح مشارکت است و هر خانواده، گروه و جامعه‌ای که سطح بالاتری از آگاهی، دانش، فرهنگ، اعتماد و مشارکت اجتماعی داشته باشد، در سطح بالاتری از سرمایه اجتماعی قرار دارد.

حجت الاسلام ابوترابی فرد سرمایه اجتماعی را دستاورد ارزش‌ها، نگرش‌ها، پیوند‌های اعتقادی، سیاسی و ملی دانست و تأکید کرد: هر میزان که این سطح ارزش‌ها، نگرش‌ها و مبانی اعتقادی ارتقا یابد به همان میزان سرمایه اجتماعی ارتقا خواهد یافت.

خطیب نماز جمعه این هفته تهران تصریح کرد: اعتماد اجتماعی و مشارکت اجتماعی دو شاخص اصلی سرمایه اجتماعی است که دامنه اعتماد و گستره آن را در سه حوزه خانواده، افراد جامعه به یکدیگر و نهادی تعریف شده که ناظر به سطح اعتماد افراد جامعه به نهاد‌های تخصصی، حرفه‌های مختلف، و بخش‌های گوناگون اداری، دولتی و حکومتی است.

به گفته وی، سطح اعتماد حکایت از سطح مشارکت دارد و سطح مشارکت تبیین کننده سرمایه اجتماعی است.

حجت‌الاسلام ابوترابی فرد با بیان اینکه اعتماد از مولفه‌های اساسی سرمایه‌های اجتماعی است و قدرت عمل کردن را ارتقا و هزینه‌های اقدام را به طور ملموس کاهش می‌دهد، گفت: نخستین حوزه‌ای که باید اعتمادسازی شود و نقش تعیین کننده در افزایش سرمایه اجتماعی نقش تعیین کننده دارد، نهاد خانواده است و باید سطح اعتماد را در بین اعضای خانواده و بستگان ارتقا بخشید.

وی ادامه داد: ۱۴۰۰ سال قبل که نام و نشانی از سرمایه اجتماعی نبود، اسلام بر صله رحم توصیه داشت و مهمترین وصیت حضرت علی (ع) صله رحم است که سرمایه‌ای گرانبها در جامعه اسلامی به حساب می‌آید.

امام جمعه موقت تهران افزود: اگر چه صله رحم در دوران کووید ۱۹ آسیب دید، اما باید مورد اهتمام جدی قرار بگیرد. سطح اعتماد در نهاد خانواده و فامیل در سایه نوع دوستی، انسان دوستی، احترام به یکدیگر و مشارکت اعضای خانواده در تصمیم سازی است. اگر پدر مستقل تصمیم گرفت اعتماد خانواده آسیب می‌بیند پدر با مشورت از اعضای خانواده باید تصمیم سازی کند تا موجب اراتقای سطح اعتماد شود. پدر و مادر در وظایف خود صادق به یکدگر وفادار باشند و تصمیمات را با مشورت اتخاذ کنند.

حجت‌الاسلام ابوترابی فرد با بیان اینکه نهاد خانواده در دوره کرونا در همه جوامع آسیب دید و جامعه اسلامی ما هم از این آسیب در امان نبوده است، بیان کرد: ما هم از آن در امان نیستیم، چون دنیا از دهکده هم کوچکتر شده است، اما عفت و پاکدامنی خواهران و مادران ما نقش مهمی در حفظ نهاد خانواده دارد و الگوی زنان، خواهران ما حضرت صدیقه زهرا (س) است.

وی با تاکید ارتقای سطح اعتماد در بین افراد جامعه بیان کرد: باید به تعهدات خود وفادار باشیم و صداقت در رفتار و گفتار داشته باشیم.

امام جمعه موقت تهران با انتقاد از کاهش اعتماد افراد جامعه نسبت به یکدیگر، گفت: باید با اصلاح نفس و تقوا و آراستگی به ایمان و عمل صالح، احترام به یکدیگر و احترام به حقوق همسایگان این اعتماد را افزایش دهیم.

انتقاد از افزایش مصرف گاز در کشور

حجت الاسلام ابوترابی فرد با اشاره به اینکه مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری در روز‌های اخیر به دلیل کاهش دما به ۶۰۳ میلیون متر مکعب رسیده است، گفت: این در حالیست که اواخر دیماه ۱۴۰۰ یعنی در اوج سرمای پارسال میزان مصرف تجاری و خانگی معادل ۶۰۰ میلیون متر مکعب در روز بوده است.

خطیب موقت تهران با بیان اینکه در سال ۲۰۲۱ میلادی سهم ایران در تولید گاز در سطح دنیا ۶.۴ درصد بود و کشورمان دومین دارنده ذخایر گاز در جهان به شمار می‌رود، گفت: متاسفانه مصرف گاز در کشور در این سال تقریبا معادل ۶ درصد است یعنی هر چه تولید و استخراج می‌شود مصرف می‌کنیم و میزان اندکی از آن باقی می‌ماند.

حجت الاسلام ابوترابی فرد افزود: در فصل سرمای ۱۴۰۰ (آذر تا پایان سال) کل تولید روزانه ۸۰۰ میلیون لیتر و مصرف آن روزانه به طور متوسط معادل ۵۵۰ میلیون متر مکعب بوده‌ است و این یعنی دریای عظیمی از گاز را مصرف می‌کنیم.

وی ادامه داد: پارسال در دوره سرد سال روزانه حدود ۹۰ میلیون مترمکعب ناترازی گاز داشتیم یعنی گاز مورد نیاز کشور برای تأمین نیاز مردم ۹۰ میلیون متر مکعب در روز بیشتر از میزان تولید بوده است.

ابوترابی فرد سپس گریزی به ابلاغ رهبر معظم انقلاب از برنامه پنجم و ششم توسعه زد و بیان کرد: رهبری تیرماه ۸۹ سیاست‌های کلی اصلاح الگوی مصرف را تدوین و ابلاغ کردند که در بند هفتم آن بر صرفه جویی در مصرف انرژی با اعمال مجموعه‌ای از اقدامات قیمتی و غیرقیمتی به منظور کاهش مستمر شاخص انرژی کشور به حداقل دو سوم در ایام برنامه پنجم و یک دوم در پایان برنامه ششم برسد.

امام جمعه موقت تهران با انتقاد از اینکه متوسط مصرف انرژی در کشور افزایش داشته است، اضافه کرد: متوسط رشد سالانه مصرف گاز در ۱۰ سال گذشته بیش از ۴.۶ درصد در سال بود.

وی یادآور شد: در زمان ابلاغ این سیاست‌ها مصرف حامل‌های انرژی معادل سه میلیون و ۳۴۸ هزار بشکه در روز بود که امروز به حدود ۶ میلیون بشکه در روز افزایش یافته در حالی که قسمت عمده آن به خارج از کشور قاچاق می‌شود.

حجت‌الاسلام ابوترابی فرد با انتقاد از هدررفت ثروت ملی کشور از مسئولان سه قوه خواست در زمینه اصلاح الگوی مصرف با مردم صادقانه سخن بگویند.

انسان آراسته به تقوا در میدان آزمون‌های متعدد پیروز خواهد بود

حجت الاسلام ابوترابی فرد در خطبه‌های اول نماز جمعه با توصیه نمازگزاران به رعایت تقوای الهی و با اشاره به توصیه امام علی (ع) به مالک اشتر در زمان قبول مسئولیت ادامه داد: ایشان خطاب به مالک می‌فرمایند، قدرت سیاسی خطرآفرین است و باید مراقب بود، زیرا قدرت مسیر حرکت انسان را مورد تهدید قرار می‌دهد.

خطیب نماز جمعه تهران ولایت فقیه را به معنای مدیریت توامان علم و عدالت دانست و تصریح کرد: یکی از مهمترین عوامل کنترل آسیب‌های قدرت در نظام اسلامی، آراستگی مدیران در همه سطوح به ویژه سطوح عالی مدیریت به تقوا و علم است.

وی تأکید کرد: اگر قرآن محور حرکت باشد سه اصل کلیدی شایسته سالاری، عدالت محوری و علم مداری، وحی مداری و قرآن مداری در بالاترین سطوح از برنامه قرار می‌گیرد و قرآن مداری یعنی علم و وحی باید فصل الخطاب باشد.

حجت‌الاسلام ابوترابی فرد با تاکید بر رعایت اصول اخلاقی و قانونی در حوزه سیاست اظهار کرد: در هر جایگاهی از مدیریت، مسئولیت ویژه‌ای داریم و باید به طور جدی مراقب باشیم و بر اساس اصول علمی، معرفتی و توحیدی در همه جا تقوای الهی را مدنظر قرار داشته باشیم.

امام جمعه موقت تهران ادامه داد: عامل به اخلاق سیاسی نقش تعیین کننده در سلامت، پویایی و نشاط سیاسی جامعه دارد همانطور که در ساختار جمهوری اسلامی ایران طبق اصل سوم قانون اساسی همه مقررات و قوانین باید در چارچوب موازین اسلامی یعنی قرآن، سیره پیامبر اعظم (ص) محور باشد، عملکرد مسئولان نیز باید منطبق بر اررزش‌ها قواعد موازین و اصول اخلاق اسلامی باشد.

وی افزود: اگر نفس مهار شد و تقوا و دین در جامعه حکومت کرد، این رفتار سیاسی و اخلاقی است و می‌توان گفت که مدیریت سیاسی مبتنی بر اخلاق خواهد بود.

حجت الاسلام ابوترابی فرد با تأکید بر اهمیت نقش اخلاق سیاسی در حیات سیاسی و اجتماعی جامعه گفت: اخلاق مدیران در ارتقای اعتماد عمومی بسیار سرنوشت ساز است.

خطیب جمعه تهران خطاب به مدیران و مسئولان ادامه داد: اعتماد آفرینی اخلاق، فراتر از قوانین است و اعتماد مردم دستاورد عمق تعهدات عملی مسئولان به اصول اخلاقی و قواعد حکمرانی است.

ابوترابی فرد با قدردانی از سفر رئیس جمهور به سنندج و همچنین حضور در جمع مردم رباط کریم به عنوان قطب صنعتی استان تهران، اظهار کرد: این تواضع و ادب، سطح اخلاق مدیران را ارتقا می‌بخشد.

امام جمعه موقت تهران بیان کرد: اخلاق اعتماد آفرین است و مدیران و مقامات در همه سطوح اخلاق، ادب، تواضع و احترام به انسان‌ها را باید به عنوان تکلیف قطعی الهی مدنظر قرار دهیم.

حجت‌الاسلام ابوترابی فرد یکی از مهمترین خصایص و ویژگی انسان متقی و جامعه آراسته به تقوا را دوری از اسراف دانست و با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری بر ارتقای نقش نهاد شورای عالی انقلاب فرهنگی در مهندسی فرهنگی کشور به مقوله اسراف در دیدار با اعضای این نهاد، اظهار کرد: اسراف در کشور یکی از مهمترین چالش‌های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی است.