جیسون هیکل استاد موسسه علوم و فناوری محیطی (ICTA-UAB) و عضو انجمن سلطنتی هنر و «دیلن سالیوان» دانشجوی کارشناسی ارشد در گروه اقتصاد سیاسی در دانشگاه سیدنی در مقاله‌ای به بررسی آمار مرگ و میرهندی‌ها در دوران استعمار بریتانیا بین سال‌های ۱۸۸۰ تا ۱۹۲۰ پرداخته اند.

ترجمه متن کامل این مقاله در ادامه می‌آید:

در سال‌های اخیر شاهد تجدید نوستالژی برای امپراتوری بریتانیا بوده‌ایم. کتاب‌های مهمی مانند «چگونه بریتانیا جهان مدرن را ساخت از «نایل فرگوسن» و آخرین امپریالیست از «بروس گیلی» ادعا کرده‌اند که استعمار بریتانیا شکوفایی و توسعه را برای هند و مستعمرات دیگر به ارمغان آورد. دو سال پیش، یک نظرسنجی که توسط موسسه YouGov انجام شد، نشان داد که ۳۲ درصد از مردم بریتانیا به طور فعال به تاریخ استعماری این کشور افتخار می‌کنند.

این تصویر زیبا از استعمار به طور چشمگیری با سوابق تاریخی در تضاد است. طبق تحقیقات مورخ اقتصادی «رابرت سی آلن»، فقر شدید در هند تحت سلطه بریتانیا از ۲۳ درصد در سال ۱۸۱۰ به بیش از ۵۰ درصد در اواسط قرن بیستم افزایش یافت. دستمزد‌های واقعی در هند در طول دوره استعمار بریتانیا کاهش یافت و در قرن نوزدهم به پایین‌ترین سطح خود رسید، در حالی‌که قحطی‌ها بیشتر و مرگبارتر شد. استعمار در هند نه تنها سودی برای مردم این کشور نداشت بلکه به عنوان تراژدی انسانی در تاریخ ثبت شد.

کارشناسان توافق دارند که دوره ۱۸۸۰ تا ۱۹۲۰ - اوج قدرت امپراتوری بریتانیا - به ویژه برای هند ویرانگر بود. سرشماری‌های جامع جمعیتی که توسط رژیم استعماری در دهه ۱۸۸۰ انجام شد، نشان می‌دهد که میزان مرگ و میر در این دوره به طور قابل توجهی افزایش یافته است، از ۳۷.۲ مرگ به ازای هر هزار نفر در دهه ۱۸۸۰ به ۴۴.۲ مرگ به ازای هر هزار نفر در دهه ۱۹۱۰. امید به زندگی نیز در هند در طی این سال‌ها از ۲۶.۷ سال به ۲۱.۹ سال کاهش یافت.

در مقاله‌ای که اخیراً در مجله توسعه جهانی منتشر شده، داده‌های سرشماری برای تخمین تعداد افرادی که توسط سیاست‌های امپراتوری بریتانیا در طی این چهار دهه بی‌رحمانه کشته شدند، آمده است. اگر از این داده‌ها به عنوان مبنایی برای مرگ و میر «عادی» استفاده کنیم، متوجه می‌شویم که حدود ۵۰ میلیون مرگ و میر بیش از حد تحت استعمار بریتانیا در دوره ۱۸۹۱ تا ۱۹۲۰ در هند رخ داده است.

باید گفت پنجاه میلیون مرگ و میر رقمی خیره کننده است. داده‌های مربوط به دستمزد‌های واقعی نشان می‌دهد که تا سال ۱۸۸۰، استاندارد‌های زندگی در هند مستعمره به طور چشمگیری نسبت به سطوح قبلی خود کاهش یافته بود. آلن و سایر محققان استدلال می‌کنند که پیش از استعمار، استاندارد‌های زندگی هندی‌ها ممکن است همتراز با بخش‌های در حال توسعه اروپای غربی بوده باشد. ما به طور قطع نمی‌دانیم که میزان مرگ و میر هند قبل از استعمار چقدر بوده است، اما اگر فرض کنیم که میزان مرگ و میر در هند مشابه انگلستان در قرن ۱۶ و ۱۷ باشد (۲۷.۱۸ مرگ در ازای هر هزار نفر)، متوجه می‌شویم که ۱۶۵ میلیون مرگ و میر بیش از حد در هند در دوره ۱۸۸۱ تا ۱۹۲۰ رخ داده است.

در حالی که تعداد دقیق مرگ و میر‌ها نسبت به فرضیاتی که ما در مورد مرگ و میر پایه مطرح می‌کنیم مشخص نیست، واضح است که حدود ۱۰۰ میلیون نفر در اوج استعمار بریتانیا در هند پیش از موعد مرگ خود مرده اند. این مهم یکی از بزرگترین بحران‌های مرگ و میر ناشی از سیاست در تاریخ بشر است و بیشتر از مجموع مرگ و میر‌هایی است که در تمام قحطی‌ها در اتحاد جماهیر شوروی، چین مائوئیستی، کره شمالی، کامبوج پل پوت و اتیوپی منگیستو رخ داده است.

در حال حاضر مهمترین سوال این است که چگونه حکومت بریتانیا باعث این تلفات عظیم شد؟ باید گفت در این ارتباط چندین مکانیسم وجود داشت. در ابتدا بریتانیا عملاً بخش تولید هند را نابود کرد. قبل از استعمار، هند یکی از بزرگترین تولیدکنندگان صنعتی در جهان بود که منسوجات باکیفیت را به تمام نقاط جهان صادر می‌کرد. پارچه‌های خشکی که در انگلستان تولید می‌شد به سادگی نمی‌توانست با پارچه‌های هندی رقابت کند. با این حال زمانی که شرکت بریتانیایی هند شرقی کنترل بنگال را در سال ۱۷۵۷ به دست گرفت، تغییر شروع شد.

به گفته مورخ «مادهوسری موکرجی»، رژیم استعماری عملاً تعرفه‌های هند را حذف کرد و به کالا‌های انگلیسی اجازه داد تا به بازار داخلی هند هجوم آورند، اما سیستمی از مالیات‌های گزاف و عوارض داخلی ایجاد کرد که هندی‌ها را از فروش پارچه در داخل کشورشان باز داشت، چه رسد به صادرات آن.

این رژیم تجاری نابرابر تولیدکنندگان هندی را سرکوب کرد و عملاً کشور را صنعت‌زدایی کرد؛ بنابراین تولیدکنندگان انگلیسی مزیت فوق‌العاده‌ای به دست آوردند، در حالی که هند به فقر رسید و مردم آن در برابر گرسنگی و بیماری آسیب‌پذیر شدند.

بدتر از آن، استعمارگران بریتانیایی سیستم غارت قانونی را ایجاد کردند که می‌توان نام آن را «تخلیه ثروت» گذاشت. بریتانیا از جمعیت هند مالیات می‌گرفت و سپس از درآمد آن برای خرید محصولات هندی - غلات، پنبه و تریاک - استفاده می‌کرد و به این ترتیب این کالا‌ها را به صورت رایگان به دست می‌آورد، سپس این کالا‌ها یا در داخل بریتانیا مصرف می‌شد یا دوباره به خارج صادر می‌شد.

در اقدامی دیگر بریتانیایی‌ها بی‌رحمانه عمل کردند و هند را مجبور به صادرات غذا کردند، حتی زمانی که خشکسالی یا سیل امنیت غذایی محلی را تهدید می‌کرد. مورخان ثابت کرده‌اند که ده‌ها میلیون هندی در طول چندین قحطی قابل توجه ناشی از سیاست در اواخر قرن نوزدهم از گرسنگی جان خود را از دست دادند، زیرا منابع آن‌ها به بریتانیا و مستعمرات آن منتقل شد.

مدیران استعماری کاملاً از پیامد‌های سیاست‌های خود آگاه بودند. آن‌ها می‌دیدند که میلیون‌ها نفر گرسنه می‌مانند، اما مسیرشان را تغییر ندادند. آن‌ها همچنان آگاهانه مردم را از منابع لازم برای بقا محروم می‌کردند. بحران مرگ و میر فوق العاده در اواخر دوره ویکتوریا تصادفی نبود. «مایک دیویس» مورخ استدلال می‌کند که سیاست‌های امپراتوری بریتانیا دقیقاً معادل اخلاقی بمب‌هایی بود که از ارتفاع ۱۸۰۰۰ فوتی پرتاب می‌شدند.

تحقیقات ما نشان می‌دهد که سیاست‌های استثماری بریتانیا با حدود ۱۰۰ میلیون مرگ بیش از حد در طول دوره ۱۸۸۱-۱۹۲۰ همراه بوده است. تاریخ را نمی‌توان تغییر داد و جنایات امپراتوری بریتانیا را نمی‌توان پاک کرد، اما غرامت می‌تواند به رفع میراث محرومیت و نابرابری که استعمار ایجاد کرد کمک کند. این گامی مهم و حیاتی به سوی اجرای عدالت است.

منبع: مهر