اکبر نیکزاد رئیس بنیاد مسکن در برنامه صف اول به سوالات زیر پاسخ داد:

چه میزان از واحدهای مسکونی روستایی مقاوم سازی شده است؟

نیکزاد: ما در کشور ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار واحد مسکونی روستایی داریم که در سال  ۸۴ تنها ۷ درصد مقاوم بودند. اکنون با برنامه ریزی مناسب و ارائه تسهیلات ارزان قیمت ، ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار واحد مقاوم سازی شده یعنی حدود نیمی از واحدها.

۱۹۲ هزار واحد مسکونی روستایی در حال ساخت داریم. سال گذشته وام مسکن روستایی ۲۰۰ میلیون تومانی مصوب شد. عملیات پرداخت به تعویق افتاد اما  اکنون پرداخت این وام کلید خورده  و با ضمانت سفته زنجیره ۳ نفره و سود ۵ درصد ارائه می شود.

وضعیت مقاوم سازی چند درصد پیشرفت داشته است؟

نیکزاد: ۱۰۰ هزار  واحد تا کنون به مرحله ثبت رسیده است. وظیفه داریم سالانه ۲۰۰ هزار مسکن روستایی را مقاوم سازی و نوسازی کنیم.

با شتابی که روند مقاوم‌سازی این واحدها گرفته تا سال ۱۴۱۰ همه واحدهای مسکونی روستایی نوسازی می شوند و حتی یک واحد مسکونی روستایی غیرمقاوم هم نخواهیم داشت.

این واحدها چه میزان مقاوم هستند و آیا نظارتی در این بخش وجود دارد؟

نیکزاد: ۴۰ هزار روستای بالای ۲۰ هزار نفر جمعیت در کشور داریم ، همه آنها طرح هادی مصوب دارند که تکلیف همه بخش ها در صدور پروانه مشخص شده است. در بحث نظارت بر ساخت،  دفاتر متشکل از مهندسان فعالیت می کنند و هر واحدی که در روستا ها احداث می شود دارای پروانه ساخت و نقشه مهندسی است و زیر نظر مهندسان ساخته می شود بنابراین واحدها مقاوم و ایمن ساخته می‌شوند.

روستاها روز به روز آباد تر می شوند و موج برگشت جوانان روستایی از شهرها را داریم. در کنار ساخت مسکن بحث اجرای طرح هادی و شبکه معابر را هم داریم. در تخصیص اعتبارات عمران روستاها با جهش خوبی مواجه هستیم.

دلیل کندی مقاوم سازی تا الان چه بوده است؟

نیکزاد:  اهمیت روستاها برای مسئولان کشور زیاد است. روستاها کانون تولید هستند.

روند مقاوم سازی واحدها شتاب گرفته است. میزان تخصیص اعتبارات در مسکن روستایی گواه این بحث است. تنها وام ارزان قیمت با سود ۵ درصد فقط برای روستاها و شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر جمعیت پرداخت می شود.

در حال حاضر همه امکانات موجود در شهرها در روستا ها هم موجود است .

آماری داریم از اینکه مقاوم سازی واحدها چه میزان در کاهش خسارات حوادث طبیعی موثر بوده است؟

نیکزاد:طی سال های گذشته میزان خسارت های جانی و مالی زلزله زیاد بود. الان در همان زلزله ها با همان قدرت ، تعداد خسارت جانی کم شده و این نتیجه مقاوم سازی واحدها است. 

هرگونه سرمایه گذاری در ساخت واحدهای مقاوم ما را در مقابل حوادث قهری از جمله زلزله ایمن می کند. تا سال ۱۴۱۰ حتی یک واحد مسکونی غیر مقاوم هم نخواهیم داشت.

وضعیت بازسازی و نوسازی مناطق زلزله زده و سیل زده به چه صورتی است؟

نیکزاد: در ۲۲ نقطه  از کشور ستاد بازسازی داریم که به ستاد محرومیت زدایی تبدیل شده است.

ما در حوادث قهری باید برآورد خسارت وارده را به فوریت تهیه کنیم. آخرین زلزله ۴۴ روز پیش در خوی اتفاق افتاد. دو هفته بعد حدود ۱۰۰ واحد  در حال مقاوم سازی را به مردم تحویل می دهیم. 

در مناطق سیل زده بندر امام، ۵ هزار واحد خسارت دیده داشتیم که ۳ هزار واحد باید منتقل و ۲ هزار واحد درجاسازی شود. وام ۱۵۰ میلیون تومانی این واحدها تامین شد و برخی از آنها در مرحله نازک کاری هستند.

در ۲۲ نقطه از کشور ۴۵ هزار واحد در حال تعمیر و ساخت داریم که ۲۵ هزار واحد در حال نوسازی هستند.

قول دادیم در خوی ظرف ۴۰ روز آینده بازسازی را به اتمام برسانیم.

چه دستگاه هایی در بازسازی این واحدها همکاری دارند؟

نیکزاد: شهرداری ها،  دهیاری ها، بخشداری ها،  فرمانداران و استانداران، همچنین بخش خصوصی هم هرجا لازم بوده همچون تامین مصالح  ورود پیدا کرده است .

چه تدبیری برای تسریع ساخت و ساز و  صنعتی سازی واحدها شده است؟

نیکزاد: در بخش اسکله سازه، از  اسکله پیچ و مهره ای استفاده می شود. در نازک کاری هم با چند دانشگاه همکاری داریم تا به سمت نصب کردن سازه  به جای اجرا برویم و زمان کار را سرعت ببخشیم.

در زلزله خوی برنامه ریزی شده با همین روش ظرف ۳ ماه هزار واحد که بیشتر یک طبقه هستند ساخته و تحویل شود.

چه تعداد وام ۲۰۰ میلیون تومانی روستایی و به چه افرادی پرداخت می شود؟

نیکزاد: تمام متقاضیانی که از ۲۵ آبان ۱۴۰۰  به بعد پروانه گرفتند و ساخت واحد را شروع کردند مشمول این وام می شوند که برخی افراد ۱۰۰ میلیون تومان را در ابتدای کار دریافت کرده اند و مابه التفاوت آن را هم دریافت خواهند کردند.

تا الان ۲ هزار متقاضی دریافت وام داشته اند که آمار خوبی است. بانک های عامل همکاری خوبی داشتند. در سفته زنجیره ای وقفه ای ایجاد شده بود که قرار است فردا طی جلسه ای با وزیر اقتصاد رفع شود.

تمام افرادی که در روستاها در کاربری مسکونی پروانه می گیرند می توانند از این تسهیلات استفاده کنند. طبق قانون سالانه ۲۰۰ هزار وام ۲۰۰ میلیونی به واحدهای مسکن روستایی اختصاص می یابد.

بنیاد مسکن در طرح نهضت ملی مسکن چه سهمی دارد؟

نیکزاد: در این طرح زمین به صورت رایگان در اختیار مردم قرار می گیرد. شهرداری ها در صدور پروانه ۳۰ درصد تخفیف می دهند. در هزینه نظام مهندسی ۵۰ درصد حق الزحمه تخفیف داده می شود. نیرورسانی و اجرای شبکه با هزینه دولتی پرداخت می شود و افراد فقط هزینه کنتورها را پرداخت می کنند.

سالانه ساخت ۴۰۰ هزار واحد را بر عهده داریم که  ۲۰۰ هزار واحد در شهرها و ۲۰۰ هزار واحد در روستاها ساخته می شود. ساخت این واحدها شروع شده و در نقاطی به نازک کاری هم رسیده ایم. حتی یک واحد متوقف هم نداریم.

یک میلیون واحد وعده داده شده در سال قطعا ساخته می شود اما در سال اول باید طراحی و جایگزینی انجام می گرفت. سال آینده روند تحویل واحدها سرعت می گیرد.

تعدادی واحد در هفته دولت تحویل دادیم و تعدادی واحد هم در دهه فجر تحویل می دهیم اما از سال  ۱۴۰۲ روند تحویل واحدهای در حال ساخت تسریع می شود.

تعدادی واحدهای شهری و روستایی و مسکن محرومین در حال ساخت داریم که  تا سال آینده نصف این واحدها را تحویل می دهیم.

با همکاری کمیته امداد ۴۰هزار واحد در حال ساخت مسکن محرومان داریم که ۱۰ هزار واحد اسفند تحویل داده می شود. با بنیاد مستضعفان تفاهمنامه ۲۰ هزار واحدی داریم از این تعداد در آذر ماه ۱۰ هزار واحد تحویل داده می شود.

۵ هزار واحد توسط خیرین مسکن ساز  و ۶۰۰ واحد در طرح خانواده های دو معلول در حال ساخت است.

با شهرداری تهران همکاری داریم و عملیات اجرایی ۱۱ هزار واحد در بافت های فرسوده را شروع کردیم که تا ۱۴۰۳ تکمیل می شود.

ساخت ۱۰۰ هزار واحد در نقاط مختلف شهری کشور داریم. ساخت مسکن برای بنیاد مسکن دغدغه اصلی است.

بنیاد مسکن در کنار ساخت مسکن چه فعالیت هایی دارد؟

نیکزاد: تهیه و اجرای طرح هادی را در دستور کار داریم. ۱۰ شرکت مادرتخصصی داریم و تامین مصالح یکی از وظایف اصلی بنیاد مسکن است. به طرح توسعه حرم عبدالعظیم و توسعه مترو  ورود پیدا کردیم. 

طرح هادی چند درصد پیشرفت دارد؟

نیکزاد: در حال حاضر همه روستا ها طرح هادی مصوب دارند. افق طرح هادی ۱۰ ساله است و هر ۱۰ سال یکبار  بازنگری می شود.

سال گذشته طرح هادی ۴۳۰۰ روستا را بازنگری کردیم و  هر سال طرح هادی حدود ۴ هزار روستا بازنگری می شود.

در اجرای طرح هادی چندین منبع اعتباری داریم. اعتبار دهیاران، اعتبار قیر رایگان که سال گذشته ۳ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان بود. اعتبار ۱۰۰ میلیارد تومانی برای هر استان که در مجموع ۳۱۰۰ میلیارد تومان در کل کشور می شود همچنین بخشی هم از اعتبارات استانی تامین می شود.

در اجرای شبکه معابر روستا ها تا چند سال آینده به نحو مطلوبی عمل می شود.

در طرح هادی به حفظ بافت تاریخی و هویت ایرانی-اسلامی ساختمان ها هم توجهی شده است؟

نیکزاد: در روستاهای هدف گردشگری و دارای بافت با ارزش، طرحی جداگانه تهیه می شود که بر اساس آن  طرح هادی را اجرا می کنیم.

در تمام روستاهایی که برای آنها طرح هادی تهیه شده، حفظ هویت ایرانی-اسلامی بافت روستایی جزو وظایف مشاوران ذی صلاح است.