سرهنگ دوم الهام ناصری دکترای علوم تربیتی و رئیس اداره برآورد معاونت اجتماعی فاتب گفت: یکی از مسائلی که شهرهای بزرگ از جمله تهران با آن مواجه هستند، رشد بی رویه جمعیت و به تبع آن رشد بزهکاری در آنهاست که به دغدغه مهم مسئولان و تصمیمگیران امور امنیتی-انتظامی تبدیل شده است. پدیده سرقت به عنف امروزه امنیت اجتماعی- اقتصادی شهروندان را تهدید میکند و به نوعی با نظم و امنیت کشور در ارتباط است؛ بنابراین باعث ایجاد ناامنی در جامعه میشود و لطمات روحی و جسمی که شهروندان از این رهگذر متحمل میشوند، حتی بعد از کشف سرقت و دستگیری سارق یا سارقان تا مدتهای مدیدی رفع نخواهد نشد.
نبود آگاهی و بیتوجهی شهروندان نسبت به رعایت نکات ایمنی و امنیتی در بروز جرایمی از این دست، در فضاهای جرمخیز بسیار تأثیرگذار بوده و فرصت فعالیت راحت و آسوده را برای افراد سودجو بخوبی فراهم میکند. از سوی دیگر، خلأهای قانونی هم، راه مقابله جدی با زورگیری را تا حدی سخت کرده است، به طوری که تعیین محکومیتهای کوتاهمدت برای مجرمان، علاوه بر اینکه اثرات بازدارندگی لازم را ندارد، سبب میشود مجرمانی از این دست با اتکا به سوابق و تجربه مجرمیت خود و نیز با توجه به محکومیتهای نه چندان دشوار، خفتگیری و زورگیری را از سر گرفته و جریتر از قبل عمل کنند که این وضعیت مکمل شرایط خرید و فروش آسان سلاح سرد و گرم شده و علاقه مجرمان برای ارتکاب به سرقت به عنف و زورگیری را افزایش میدهد.
در این گزارش اجتماعی نظر کارشناسان اجتماعی و فرهنگی نیز آورده شده و نتایج به دست آمده به شرح ذیل است: عمدهترین علل تأثیرگذار در بروز این گونه جرایم شرایط اقتصادی نامناسب، مهاجرتهای بیرویه، حاشیهنشینی، اختلاط فرهنگهای ناهمگون، ضعف سرمایه اجتماعی، ضعف در فراهم کردن شغل مناسب برای جوانان، گسترش خردهفرهنگهای کجرو، گسترش شغلهای کاذب، افزایش حرص و طمع برخی افراد، پایین بودن سطح فرهنگی خانواده و اعتیاد به مواد مخدر صنعتی است البته روشهای زیادی برای پیشگیری از سرقت وجود دارد که دشوار ساختن ارتکاب سرقت و جاذبههای آن از جمله این روشها هستند.
به عنوان مثال، افزایش مراقبت از اموال توسط افراد و رعایت نکات ایمنی و حفاظتی درخصوص استفاده از پول نقد در سطح شهر و آموزش عمومی در مورد راههای پیشگیری از سرقت به عنف و زورگیری و افزایش مراقبتهای حفاظتی و ایمنی و افزایش هماهنگی و همکاری بین سازمانهای فعال در زمینه پیشگیری از جرایم مؤثر است.
طرح مطالب آموزش اجتماعی در کتب درسی و رسانههای عمومی، فعال کردن رسانههای جمعی و گروهی نظیر مجلات، روزنامهها، صدا و سیما همچنین توجه مناسب مسؤلین فرهنگی نسبت به تقویت باورها و ارزشهای اسلامی در بین افراد مستعد کجرو و خانوادههای آنها در کنار توسعه و تجهیز مراکز آموزشی، اماکن ورزشی، تفریحی، مشاورهای برای گذراندن اوقات فراغت و هماهنگ کردن بخشهای عمومی و خصوصی که در زمینه پیشگیری از وقوع جرم فعالیت دارند؛ مانند نیروی انتظامی، کار و امور اجتماعی، آموزش و پرورش، شهرداریها، شوراها، امور جوانان، بهزیستی و... به منظور اجرای برنامه عملی پیشگیرانه میتواند راهکار مناسبی باشد.
آگاهی دادن به خانوادهها برای نظارت و کنترل بیشتر آنان بر فرزندان و گوشزد کردن میزان مجازات جرایم در صورت ارتکاب جرم نیز نقش مهمی در این میان دارد.