حجت الاسلام ابراهیم کلانتری در جلسه هفدهم از سلسله مباحث با موضوع ولایت فقیه، ضمن تسلیت شهادت جمعی از خدام و زائران این حرم مطهر، گفت: اگر چه این حادثه تروریستی، بسیار تلخ بود و دلهای عموم مردم ایران را غصه دار کرد، اما فوز عظمای شهادت، آن هم در حال عبادت در جوار مضجع نورانی یکی از فرزندان واجب التکریم حضرت زهرا سلام الله علیها، سعادت، توفیق و هدیه بزرگی است که خداوند به بندگان خاص و مخلص خودش میدهد.
او گفت: امام خمینی (ره) در سال ۴۲ فرمودند که خون بر شمشیر پیروز است. این در واقع حقیقت تاریخ تشیّع است، انقلاب اسلامی همواره به برکت خون شهدا، مسیر رو به پیشرفت خودش را ادامه داده است. انشاءالله همه ما نیز با اعمال و رفتارمان، حافظ خون شهدا و ادامه دهنده راه آنها باشیم.
تولیت حرم مطهر در بخش دیگری از سخنان خود گفت: ۱۳ آبان که روز دانش آموز و مبارزه با استکبار، نامگذاری شده است، در تاریخ انقلاب اسلامی، روزی بزرگ و یادآور سه واقعهی مهم در تاریخ معاصر ایران است که در سه دوره مختلف رخ داده است، اولین واقعهی تاریخی، تبعید امام خمینی (ره) توسط رژیم ستمشاهی به ترکیه در روز ۱۳ آبان سال ۱۳۴۳ است، که آغاز دوره سختی در انقلاب اسلامی است، با آن اهداف شومی که استکبار داشت، اما همین تفکر شیعه، این تبعید به ظاهر نگران کننده را به فرصت تبدیل کرد و بعد شاهدیم امامی که سالها از وطن دور است، لحظه لحظه انقلاب را مدیریت میکند و کار به جایی میرسد که میلیونها قلب تپنده، منتظر قدوم مبارک حضرت امام (ره) میشوند و این انقلاب الهی در ایران اسلامی به عنوان بزرگترین انقلاب مردمی جهان، به وقوع میپیوندد. انقلابی که بزرگترین قدرتهای استکباری جهان را چند دهه است که به چالش کشیده و آخرین نمونه آن را در اغتشاشات اخیر دیدیم که دشمن با همه توان خود وارد شد، اما ناکام ماند و به اوج استیصال رسید.
کلانتری گفت: حادثه دوم ۱۳ آبان، مربوط به سال ۱۳۵۷ و قیام دانش آموزان متعهد بر ضد رژیم شاه و مورد سوم نیز مربوط به ۱۳ آبان ۱۳۵۸ و تسخیر لانه جاسوسی آمریکا به دست دانشجویان پیرو خط امام (ره) است که به عنوان یک روز بیادماندنی در تاریخ معاصر ایران به ثبت رسید.
او گفت: مقام معظم رهبری اظهار کردند که برخی القا میکنند آغاز چالش میان ملت ایران و آمریکا بهواسطه هجوم به لانه جاسوسی است، در صورتیکه این چالش در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و هنگامی آغاز شد که آمریکا، دولت مصدق را با کودتایی ننگین سرنگون کرد؛ و پس از آن نیز در ۱۶ آذر همان سال شاهد شهادت دانشجویانی توسط رژیم ستمشاهی هستیم که در اعتراض به دیدار رسمی نیکسون معاون رئیس جمهور آمریکا با شاه پهلوی آن هم کمتر از چهارماه پس از کودتای ننگین ۲۸ مرداد، اتفاق افتاد و این دشمنی آمریکای جنایتکار با ملت ایران تاکنون ادامه داشته و البته به لطف خداوند متعال، ناکام مانده است.
تولیت حرم مطهر در ادامه پیرامون مبحث جلسه امروز ولایت فقیه گفت: در جلسات گذشته برای اشراف در مباحث ولایت فقیه پیرامون دو کلیدواژه "ولایت" و "انتصاب" به صورت مفصل بحث شد. در این جلسه واژه مطلقه، به عنوان سومین کلید واژه اصلی در مباحث مربوط به ولایت فقیه، بررسی میشود.
او، در مورد معنی لغوی واژه مطلقه گفت: این کلمه در لغت به معنای آزاد، رها، بدون محدودیت و بدون قید، استعمال میشود؛ و در اصطلاح سیاسی رایج به حکومتی اطلاق میشود که در آن هیچ قانونی به رسمیت شناخته نمیشود و پادشاه در آن صاحب قدرت است و بر اساس میل و اراده خود به اِعمال قدرت میپردازد.
رئیس انجمن علمی انقلاب اسلامی گفت: بسیار روشن است که مراد از مطلقه در مبحث ولایت فقیه هرگز نمیتواند چنین مفهومی باشد، زیرا محور در نظام ولایت فقیه دین خدا و قوانین الهی و فلسفهی وجودی چنین نظامی اقامهی حدود الهی و برپا داشتن احکام سعادت بخش اسلام در همهی شئون اجتماعی است. در نظام سیاسی اسلام، حاکم یعنی پیامبر گرامی (ص)، امامان معصوم (ع) و فقیه جامع شرایط، خود نیز نه فقط تابع احکام الهی است، بلکه بیش و پیش از سایر شهروندان مقیَّد و محدود به دین خداست.
او گفت: امام علی علیه السلام میفرمایند ایُّها النّاسُ اِنّی وَاللهِ ما اَحُثُّکُم عَلی طاعَةٍ اِلّا و اَسبَقُکُم اِلیها وَ لا اَنهاکم عَن مَعصیَّةٍ اِلّا وَ اَتَناهی قَبلَکُم عَنها،ای مردم! به خدا قسم من شما را بر انجام کاری امر نمیکنم مگر آنکه خودم پیش از شما به آن مبادرت خواهم کرد و از گناهی باز نمیدارم مگر اینکه خودم پیش از شما از آن دوری میورزم. این سخن از امام علی (ع) به وضوح بیانگر این ارزش بزرگ در اندیشه سیاسی اسلام است که در حکومت مبتنی بر اسلام ناب، حاکم نه فقط واجد هیچ امتیازی نسبت به سایر شهروندان نیست، بلکه بیش و پیش از عموم شهروندان تابع احکام الهی است.
تولیت حرم مطهر گفت: امام خمینی (ره) که بر مطلقه بودن ولایت فقیه تأکید دارند، خود به روشنی این مطلب را نیز متذکر شده اند که در نظام مبتنی بر ولایت فقیه حکومت کنندگان در اجرا و اداره، مقیّد به یک مجموعه شرط هستند که در قرآن کریم و سنت رسول اکرم (ص) معین گشته است. مجموعهی شرط، همان احکام و قوانین اسلام است که باید رعایت و اجرا شود. از این جهت حکومت اسلامی حکومت قانون الهی بر مردم است.
او گفت: امام خمینی (ره)، برای جلوگیری از هر گونه سوء برداشتی از مفهوم مطلقه، در ادامهی سخن خود مجدداً بر این مطلب تأکید میکنند که حکومت اسلام حکومت قانون است. در این طرز حکومت، حاکمیت منحصر به خداست و قانون، فرمان خداست. قانون اسلام، یا فرمان خدا، برهمه افراد و بر دولت اسلامی حکومت تام دارد. همهی افراد، از رسول اکرم (ص) گرفته تا خلفای آن حضرت و سایر افراد تا ابد تابع قانون هستند، همان قانونی که از طرف خدای تبارک و تعالی نازل شده و در لسان قرآن و نبی اکرم (ص) بیان شده است. [.]حکومت در اسلام به مفهوم تبعیت از قانون است، و فقط قانون برجامعه حکمفرمایی دارد.
کلانتری گفت: مقام معظم رهبری نیز در تشریح مفهوم مطلقه چنین میگویند: بعضیها خیال میکنند که این ولایت مطلقهی فقیه که در قانون اساسی آمده، معنایش این است که رهبری مطلق العنان است و هر کاری که دلش بخواهد، میتواند بکند! معنای ولایت مطلقه این نیست. رهبری بایستی مو به مو قوانین را اجرا کند و به آنها احترام بگذارد.
این استاد حوزه و دانشگاه پیرامون مفهوم مطلقه در نظریه ولایت فقیه گفت: با تکیه بر سخنان امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری به نظر میرسد مراد از مطلقه در این مبحث، این مفاهیم دوگانه است: ۱ ـ قلمرو ولایت و حاکمیت فقیه جامع شرایط در عصر غیبت امام عصر (عج)، همان قلمرو ولایت و حاکمیت پیامبر گرامی (ص) و امامان معصوم (ع) است. این سخن بدین معناست که قلمرو حاکمیت فقیه در عصر غیبت، کلیهی شئون اجتماعی را دربر میگیرد، کلیهی شئونی که یک حکومت برای قیام به وظایف حاکمیتی خود بدانها نیازمند است. مطلقه دراین مفهوم به معنای عدم محدودیت ولایت به یک بُعد خاص از ابعاد گوناگون مرتبط با اداره امور جامعه است. بر این اساس هر گاه فقیه جامع شرایط بار مسئولیت اداره جامعه اسلامی را بر دوش کشید در تمامی ابعاد مرتبط با حوزه سیاست و حاکمیت مسئولیت دارد و در راه تأمین مصالح امّت و در تمامی ابعاد آن باید اقدام کند.
او گفت: امام خمینی (ره) در تشریح همین مفهوم چنین میگویند: این توهم که اختیارات حکومتی رسول اکرم (ص) بیشتر از حضرت امیر (ع) بود، یا اختیارات حکومتی حضرت امیر (ع) بیش از فقیه است، باطل و غلط است. همان اختیارات و ولایتی که حضرت رسول و دیگر ائمه (صلوات الله علیهم) در تدارک و بسیج سپاه، تعیین وُلات و استانداران، گرفتن مالیات و صرف آن در مصالح مسلمانان داشتند، خداوند همان اختیارات را برای حکومت فعلی قرار داده است؛ منتها شخص معینی نیست، روی عنوان عالم عادل است.
کلانتری گفت: در این مفهوم، مطلقه در مقابل مقیده قرار دارد. در صورتی که در مبحث ولایت فقیه معتقد شویم که ولایت فقیه جامع شرایط در عصر غیبت صرفاً محدود به حوزهی افتاء، یا حوزهی قضا، یا حوزهی امنیت و یا حوزهی اقتصاد و یا ... است، در این صورت معتقد به ولایت مقیّده فقیه شده ایم. همچنین اگر بگوییم که در عصر غیبت امام عصر (عج) فقیه جامع شرایط از همه اختیارات حاکمیتی برای اداره جامعه اسلامی برخوردار نیست در این صورت نیز معتقد به ولایت مقیده شده ایم.
تولیت حرم مطهر گفت: اعتقاد به وجود چنین اختیارات گستردهای برای حاکم اسلامی مبتنی بر فلسفه حکومت در اسلام است. فلسفه اصلی حکومت به سامان رساندن امور عمومی جامعه و به حرکت در آوردن جامعه در مسیر رشد، اخلاق و بندگی خداوند است. حکومتی که میخواهد جامعه را به سامان برساند و به سمت آرمانها و اهداف بلند انسانی و الهی به پیش ببرد اگر صاحب اختیارات کافی نباشد هرگز قادر نخواهد بود به اهداف بلند خود دست یابد. حکومت باید بتواند جامعه را از بن بستهایی که به طور معمول در جوامع بشری رخ مینمایند خارج کند، از بروز هرج و مرج جلوگیری کند و در حوادث گوناگون طبیعی صاحب ابتکار باشد؛ چنین انتظاری از حکومت آنگاه برآمدنی است که حاکم از اختیارات لازم برای اداره جامعه برخوردار باشد. اگر اختیارات حاکم اسلامی محدود به یک حوزه معین حاکمیتی باشد در این صورت دست حاکم در سایر حوزه بسته خواهد بود و چنین وضعیتی جامعه را از تعادل خارج و به سمت هرج و مرج پیش میبرد.