به گزارش مرکز مقابله با شایعات سایبری سازمان فضای مجازی سراج، روزنامه فارسی ایندیپندت فارسی در گزارشی حضور ج. ا. ا را در بیست و چهارمین نشست مجمع عمومی وزیران جی‌ئی‌سی‌اف، نمایشی خواند و مدعی شد ایران به دلیل عدم صادرات انرژی به کشور‌های دیگر حضورش در مجمع کشور‌های صادرکننده گازی بی‌معناست.

اما بررسی‌ها نشان می‌دهد، براساس اطلاعات موجود ایران با تولید ۲۳۴میلیون متر مکعب در سال ۲۰۲۰ سومین تولید کننده گاز جهان را به خود اختصاص داده و حدود ۱۱.۵ میلیارد متر مکعب صادرات گازی جهان را در اختیار دارد.

بیست و چهارمین نشست مجمع عمومی وزیران جی‌ئی‌سی‌اف، با حضور کشور‌های صادرکننده از جمله ایران، روسیه و قطر در کشور مصر برگزار شد. این نشست سالانه در جهت هماهنگی سیاست‌های انرژی بین کشور‌های صادرکننده بصورت سالانه برگزار می‌شود. باتوجه به اینکه در دو سال گذشته به دلیل پیامد‌هایی از جمله کرونا، تداوم رشد تورم جهانی و غیره، امنیت انرژی و مقرون به‌صرفه بودن آن پایداری لازم را از دست داده است، همین امر سبب شده تا انرژی با افزایش قیمت بی‌سابقه‌ای روبه‌رو شود و لذا بازار جهانی با بحران انرژی دست و پنجه نرم کند.

اما این بحران انرژی فرصتی مناسبی را برای کشور‌های صادرکننده عظیم گازی جهت افزایش صادرات در دهه‌های آینده فراهم کرده است. در واقع یکی از اهداف و راهبرد‌های کشور‌های مجمع صادرکننده در این نشست بهره‌مندی از شرایط موجود و افزایش صادرات است. پس از این نشست رسانه‌های ضد ایرانی حضور ایران را در مجمع کشور‌های صادرکننده نمایشی اعلام کردند چراکه به گفته این رسانه‌ها، ایران با مشکلات متعدد صنعت گاز طبیعی مواجه شده و به دلیل عدم جذب سرمایه‌گذاری لازم در بخش انرژی، در سال‌های آینده به واردکننده انرژی تبدیل می‌شود. برای این ادعا دلایل مختلفی را مطرح کرده‌اند که در ادامه گزارش ادعای رسانه‌های ضد ایرانی مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد.

سرمایه‌گذاری در بخش انرژی

در ابتدای گزارش، ایندیپندت فارسی ادعا کرده دو وزارت‌خانه نفت و نیرو ج. ا. ا، برای تامین بخش‌های مختلف انرژی، به ۸۰ الی ۱۶۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در این حوزه نیاز دارد که دولت سیزدهم تا این لحظه با تفاهم‌نامه و قرارداد‌های اولیه تنها ۲۷ میلیارد دلار توانسته برای این بخش تامین کند که این موضوع نشان از جذب سرمایه کافی در این بخش بوده و این امر سبب شده که ایران در آینده نه چندان دور به وارد کننده انرژی تبدیل شود. لازم به ذکر است که در سال گذشته جواد اوجی، وزیر نفت دولت سیزدهم نسبت به تامین سرمایه ۱۶۰ میلیارد دلاری در صنعت نفت و گاز اشاره کرد.

در واقع اگر قرار باشد تولید نفت به ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز برسد، تقریباً به ۹۰میلیارد دلار منابع مالی نیاز است و اگر قرار باشد ظرفیت تولید روزانه گاز از یک میلیارد متر مکعب به یک میلیارد و پانصد میلیون متر مکعب متناسب با اندازه کشور تا سال ۱۴۰۴ باشد، باید حداقل ۷۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری شود. اما براساس گزارش یک سایت خارجی تفاهم‌نامه اخیر ایران و روسیه، موجب سرمایه‌گذاری چهل میلیارد دلاری شده که این موضوع یک چهارم از سرمایه مورد نیاز صنعت نفت یعنی ۱۶۰ میلیارد دلار را تا سال ۲۰۲۳ تامین خواهد کرد.

کمبود گاز طبیعی ایران در شبکه‌های داخلی

در ادامه، این گزارش به کمبود گاز طبیعی در شبکه‌های داخلی و قطع گاز طبیعی تحویلی به واحد‌های صنعتی اشاره کرد و نوشته که ایران با کمبود ۲۵۰ میلیون متر مکعب گاز طبیعی در شبکه سراسری مواجه است. مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران در مصاحبه‌ای اعلام کرده، مقدار مصرف نیروگاه‌ها برای بخش داخلی ۲۵۰ میلیون متر مکعب است که این بالاترین مصرف گاز در نیروگاه‌ها به‌شمار می‌رود، بنابراین هیچ اقدام محدودیتی در این بخش اعلام نشده است.

اما در خصوص قطع گاز طبیعی تحویلی به واحد‌های صنعتی، به دلیل اینکه مصرف گاز ایران ۶.۷ برابر بیشتر از سرانه مصرف دنیا است و در فصل سرما سهم مصرف خانگی به شدت افزایش می‌یابد، به همین خاطر گاز پتروشیمی‌ها قطع می‌شود و برای اینکه تولید پتروشیمی‌ها با مشکل روبه‌رو نشوند گازوئیل و نفت کوره در اختیارشان گذاشته می‌شود. این اقدام نیز به این دلیل انجام می‌شود که رضایت مردم در اولویت قرار دارد. براساس اطلاعات مستخرج از سایت اتاق خبر بازرگانی صنایع و معادن ایران، ایران با تولید ۲۳۴ میلیون متر مکعب در سال ۲۰۲۰ سومین تولید کننده گاز جهان است.

ایران محتاج گاز روسیه

رسانه‌های ضد ایرانی ادعا کردند، که ایران به دلیل عدم تامین گاز در بخش داخلی، از روسیه گاز مورد نیاز را تامین می‌کند و مقامات ج. ا. ا مسئله سوآپ را بهانه کرده‌اند. براساس تحقیقات انجام شده شرکت ملی نفت ایران و مرکز گاز روسیه تفاهم نامه‌ای به ارزش چهل میلیارد دلار امضاء کرده‌اند. این تفاهم نامه در راستای ساخت خط لوله صادرات گاز، توسعه میادین گازی کیش و پارس شمالی، افزایش فشار میدان پارس جنوبی، توسعه شش میدان نفتی، سوآپ گاز و دیگر مسائل به شرکت ملی نفت ایران کمک خواهد کرد.

کاهش وابستگی ترکیه به گاز ایران

رسانه‌های ضد ایرانی مدعی شدند که ترکیه به دلیل انرژی‌های تجدید پذیر و انرژی هسته‌ای، وابستگی گازی خود را به ایران کاهش داده است. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که دلیل توقف صادرات گاز به ترکیه، تعمیرات دوره‌ای روی تاسیسات بین راهی صادرات گاز ایران به ترکیه بوده، که این فرآیند هشت روز طول کشیده است. خبرگزاری آناتولی ترکیه اعلام کرده، صادرات گاز طبیعی از طریق خط لوله‌گازی بین دو کشور پس از توقف یک هفته‌ای از ۱۰ اکتبر از سر گرفته شده است. طبق گزارش رسانه‌های رسمی کشور‌های همسایه ایران و همچنین خبرگزاری آناتولی ترکیه، تهران سالانه حدود ۱۰ میلیارد دلار متر مکعب گاز را براساس یک قرارداد ۲۵ ساله به ترکیه می‌فروشد.

حضور نمایشی ایران در جی‌ئی‌سی‌اف

در گزارش ایندیپندنت فارسی آمده ایران به‌دلیل عدم صادرات گازی، حضورش در این نشست نمایشی بوده است. لازم به ذکر است که سازمان کشور‌های صادره کننده نفت «اوپک» در بولتن آماری سالیانه‌ای را منتشر می‌کند. براساس این گزارش ایران دومین ذخایر گاز بزرگ گازی اثبات شده در جهان را در اختیار دارد و ذخایر گازی ایران در سال ۲۰۲۱ بدون تغییر نسبت به سال قبل در سطح ۳۳.۹۸ تریلیون متر مکعب باقی مانده است.

روسیه با ذخایر ۴۷.۷۵ تریلیون متر مکعبی در رتبه نخست جهان قرار دارد و قطر با ذخایر ۲۳.۸۳تریلیون متر مکعبی رتبه سوم را به خود اختصاص داده است. براساس این گزارش، تولید گاز طبیعی در ایران طی سال ۲۰۲۱ با رشد سه درصدی نسبت به سال قبل روبه‌رو بوده و به ۲۵۷.۱۱۹ میلیارد متر مکعب رسیده است. ایران در سال گذشته ۲۴۹.۶۳ میلیارد متر مکعب گاز تولید کرده و ایران در سال ۲۰۲۰ حدود ۱۱.۵ میلیارد متر مکعب صادرات داشته است.

دیپلماسی انرژی انفعالی

این رسانه ضد ایرانی در پایان گزارش دیپلماسی انرژی را ضعیف شمارده و سیاست خارجی ایران برای صادرات انرژی تنش‌زا عنوان کرده است. برای رد این مسئله تنها کافی است به موضوع قرارداد سوآپ گاز از ترکمنستان به آذربایجان اشاره کرد. قراردادی که خیلی دقیق تنظیم شده است؛ موضوع تنها تأمین یا تأمین نکردن گاز پنج استان شمالی ایران نیست، بلکه ایران دریچه‌ای ایجابی برای همکاری با محور لاجورد پیدا کرده، چیزی که تا همین دو ماه پیش خیلی بعید به نظر می‌رسید. اینکه چگونه می‌توان رقابت و همکاری را کنار هم تعریف کرد یک مرحله مهم است که این قرارداد یک گام بسیار بلند به‌سوی این درک بوده. شاید این نخستین بار است که ایران وارد یک همکاری کریدوری به‌معنای جدید آن می‌شود. سوآپ گازی میان ایران، ترکمنستان و آذربایجان نشان داد وزارت نفت ج. ا. ا می‌تواند دیپلماسی قوی انرژی را جایگزین دیپلماسی انفعالی گذشته کند.

ایندیپندت فارسی حضور ایران در ۲۴ مجمع عمومی وزیران جی‌ئی‌سی‌اف مورد تمسخر و دیپلماسی انرژی ج. ا. ا زیر سئوال برده است. اما بررسی‌‎های به‌عمل آمده نشان می‌دهد که تمام ادعا‌های این رسانه با واقعیت همخوانی ندارد و با تحریف اطلاعات و پنهان کرد واقعیت قصد دارد، اغتشاشات فکری را برای جامعه ایرانی ایجاد کند.

منبع: سازمان فضای مجازی سراج