گروهی از پژوهشگران، کبدهایی را که بین سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۲ پیوند شده بودند، بررسی کردند و ۲۵ کبد خارقالعاده را شناسایی کردند که این پتانسیل را دارند که برای بیش از ۱۰۰ سال عملکرد خود را حفظ کنند.
این پژوهش همچنین نشان میدهد که کبدهای پیوند شده از افراد مسن به احتمال زیاد طولانیتر از کبدهایی که از اهداکنندگان در سنین جوانی اهدا میشود، عمر میکنند.
پژوهشگران حدود ۲۵۳ هزار و ۴۰۶ کبد پیوندی را مورد مطالعه قرار دادند و متوجه گروه خاصی از کبدها متشکل از کبدهایی شدند که در مجموع بیش از ۱۰۰ سال عمر کرده بودند که شامل سن قبل از پیوند به اضافه سن پس از پیوند است. برخی از کبدهای این گروه حتی توانستند به مدت ۱۰۸ سال کار کنند، به این معنی که کبدها میتوانند پس از مرگ اولین گیرنده به گیرنده دیگری پیوند زده شوند.
شگفتانگیزتر این است که کبدهای یک قرنیِ شناساییشده از اهداکنندگانی با میانگین سنی ۸۴.۷ سال پیوند زده شده بود. به طور کلی فرض بر این است که اعضای اهداکنندگان جوان به احتمال زیاد عمر طولانیتری خواهند داشت، اما یافتههای این پژوهش جدید تصویر کاملاً متفاوتی را به خصوص در مورد پیوند کبد نشان میدهد.
چه چیزی کبدهای قدیمی را تا این حد خاص میکند؟
وقتی کبد یک فرد به دلیل آسیب یا بیماری کبدی از کار میافتد، پزشکان آن را با کبد سالم دیگری جایگزین میکنند. اهداکننده کبد میتواند مرده یا زنده باشد. در حالت دوم، به طور کلی بخشی از کبد اهداکننده برداشته شده و در داخل بدن گیرنده قرار میگیرد.
از آنجایی که کبد، یک اندام خود-احیا و بازسازیشونده است که قدرت رشد مجدد خود را دارد، بخشهای کوچک و باقیمانده کبد در داخل بدن اهداکننده و گیرنده به یک کبد سالم با عملکرد کامل تبدیل میشوند. با این حال، هر عمل پیوند کبد موفقیتآمیز نیست، زیرا بدن گیرنده میتواند پیوند را به دلیل عوامل مختلف پس بزند. به عنوان مثال، گاهی اوقات ساختار ژنتیکی یک کبد اهدایی با فرد گیرنده بسیار متفاوت است و این باعث میشود که سیستم ایمنی بدن گیرنده به آن حمله کند و عضو پیوند شده را پس بزند.
عامل دیگری که منجر به شکست پیوند کبد میشود یا سن کبد پیوندی را محدود میکند، مربوط به سطوح بالای آنزیمی به نام "ترانس آمیناز" است. این آنزیم برای عملکرد طبیعی کبد و برای حذف سموم از بدن انسان مهم است. پژوهشگران در طول مطالعه خود دریافتند که کبد اهداکنندگان سالمند دارای سطوح پایینی از ترانس آمیناز است که باعث سازگاری و ماندگاری بیشتر آنها در مقایسه با کبدهای اهداکنندگان در سنین پایین میشود.
این میتواند دلیلی باشد که اهداکنندگان کبدهای یک قرنی (۱۰۰ ساله)، اکثراً افراد بالای ۸۰ سال بودهاند. پژوهشگران همچنین میگویند که امتیاز MELD (مدلی برای تشخیص بیماری کبدی مرحله پایانی) که برای تعیین احتمال بیماری مزمن کبدی استفاده میشود، برای کبدهای مسن پایین است. این امتیاز در مورد کبد یک قرنی برابر با ۱۷ و برای کبدهایی که توسط افراد با میانگین سنی حدود ۳۸ سال اهدا شده بودند، ۲۲ بود.
کریستین هوانگ، یکی از نویسندگان این مطالعه و دانشیار دانشگاه تگزاس میگوید: قبلاً از پیوند کبد از اهداکنندگان مسنتر اجتناب میکردیم، اما اکنون اگر بتوانیم ویژگیهای خاص این اهداکنندگان را مشخص کنیم، به طور بالقوه میتوانیم کبدهای در دسترس بیشتری برای پیوند داشته باشیم و نتایج خوبی داشته باشیم.
آینده روشن پیوند کبد
بیماریهای کبدی مسئول بیش از دو میلیون مرگ و میر سالانه در جهان هستند. چیزی که وضعیت را بدتر میکند این است که دوره انتظار برای بیمارانی که به دنبال پیوند کبد هستند، گاهی اوقات حتی در کشورهای توسعه یافته مانند ایالات متحده ممکن است از چند ماه تا چند سال متغیر باشد. دکتر هوانگ و گروه پژوهشیاش تاکید میکنند که در حال حاضر، ۱۱ هزار و ۱۱۳ بیمار در انتظار پیوند کبد هستند و پژوهش آنها راهی را برای کاهش این بحران عرضه و تقاضا نشان میدهد.
این پژوهش اشاره میکند که کبدهای پیر، بیشتر عمر میکنند و احتمال رد شدن و پس زدن آنها کمتر است. بنابراین، کبدهایی که از افراد مسن به دست میآیند، میتوانند تعداد کبدهای قابل پیوند در دسترس پزشکان را بهبود ببخشند.
این مطالعه توسط پژوهشگران مرکز پزشکی دانشگاه تگزاس ساوثوسترن در دالاس و مرکز TransMedics در ماساچوست انجام شده است و نویسندگان آن به تازگی یافتههای خود را در کنگره بالینی کالج جراحان آمریکا (ACS) ارائه کردهاند.
منبع: سایت آیای