سقاخانه اسماعیل طلا یکی از مکان‌های پر آوازه حرم مطهر رضوی است ساخت این سقاخانه داستان جالبی دارد که در این گزارش می‌خوانید.

سقاخانه در صحن عتیق یا همان صحن انقلاب قرار دارد. سنگ بنای این سقا خانه را نادرشاه افشار گذاشته است. پیش از دوره نادرشاه افشار نهری از شمال شهر مشهد که از چشمه‌ای به نام چشمه گیلاس یا چشمه «گُلسب» سرچشمه می‌گرفت، پس از عبور از ۶ فرسنگ از بالای خیابان وارد صحن کهنه می‌شد و حوض‌های واقع در صحن را پرآب می‌کرد و با سرریز شدن حوض‌ها، آب به نهری بازمی‌گشت و با امتداد در مسیر پایین خیابان (نواب صفوی فلی) از محدوده حرم مطهر رضوی خارج می‌شد.

براساس آن‌چه در متون تاریخی آمده است در دوره تیموریان، توسط امیر علیشیر نوایی، آبراه رساندن آب چشمه گیلاس به حرم مطهر رضوی ایجاد شد و در دوره شاه عباس صفوی تکمیل شد. این نهر مشهد قدیم را به دو بخش تقسیم می‌کرد.

سقاخانه قبل از این‌که بنایی داشته باشد، چهار حوض در وسط صحن داشت که این حوزه‌ها به وسیله آب چشمه پر می‌شدند تا زائران از آن استفاده کنند.

این سقاخانه حد فاصل سال‌های ۱۱۴۴ تا ۱۱۴۵ هجری قمری در زمان نادرشاه افشار بنا شد و سنگ مرمری به دستور نادرشاه با ظرفیت ۳ کر آب معادل هزار و ۱۳۰ لیتر در آن قرار گرفت. این سنگ از هرات به مشهد منتقل شد.

البته به دلیل فصلی بودن این چشمه در ایامی از سال خشک می‌شد و زائران با مشکلاتی مواجه بودند تا اینکه در سال ۱۳۳۰ چاهی برای تأمین آب حفر شد و چهار حوض جدید هم به‌عنوان وضوخانه در اطراف آن ساخته شد و به این صورت مشکل آب حرم حل شد.

ماجرای ساخت سقاخانه

بنای فعلی سقاخانه که اکنون در صحن انقلاب، عتیق یا کهنه قرار دارد، به همت یکی از سرداران فتحعلی شاه قاجار به نام اسماعیل‌خان سنگسری ساخته شده است. ساخت سقاخانه نیز داستان جالب و جذاب دارد.

روزی بسته‌ای به عنوان هدیه به دربار فتحعلی شاه رسید و ظاهر قضیه به این صورت بود که در درون این بسته هدیه‌ای برای پادشاه ارسال شده است اسماعیل‌خان به این بسته مشکوک شده و فوری آن را از پادشاه دور کرد که پس از باز کردن، بسته منفجر شد.

فتحعلی شاه به خاطر این هوش و ذکاوت اسماعیل‌خان و به رسم تکریم از دوراندیشی اسماعیل‌خان، دستور داد به اندازه وزنش به او طلا بدهند و اسماعیل‌خان هم با این هدیه ستون‌ها و گنبد سقاخانه حرم امام رضا (ع) را طلایی کرد. از آن زمان این سقا‌خانه با نام سقاخانه اسماعیل طلا معروف شد.

سقاخانه تا سال ۱۳۴۵ دارای پنجره‌هایی بود و در سال ۱۳۴۶ تجدید بنا شد، پس از پیروزی انقلاب اسلامی هم هنگام ساخت رواق دارالحجه در زیر صحن انقلاب بنای سقاخانه بازسازی و مقاوم‌سازی شد.

بنای کنونی سقاخانه در مرکز صحن انقلاب و روبروی ایوان طلا با پایه‌هایی از سنگ مرمر و کاشی تزئین شده و گنبد آن هم مزین به کاشی‌های مطلا است که عاشقان امام رئوف با حضور در این صحن و نوشیدن از آب سقاخانه جانی تازه می‌کنند و آب گوارای آن را عنوان تبرک می‌نوشند.

امروزه حوض‌ها از اطراف سقاخانه حذف شده‌اند و در سال ۱۳۹۰ شیر‌های سقاخانه تغییر کردند (دارای چشم الکترونیکی شدند) و کاسه‌های طلایی برنجی نیز به علت شرایط بهداشتی جایشان را به لیوان‌های یک‌بار مصرف داده‌اند.

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۱۸
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
حمید
۰۱:۰۲ ۲۲ مهر ۱۴۰۱
از سلام علیک یا امام مهربانی علی‌بن موسی رضا(ع) خودت بین تمام بندگان خدا واسته شو پیش خدا بزرگ و مهربانم که همه مریضها رو شفا بده و تمام مشکلات جوانان رو حل کند جوانانمان خیلی گناه دارند‌ منده زن و بچه نباشن تو این موقعیت اقتصادی خدا جون دوستت دارم ❤️❤️❤️
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۰:۳۴ ۲۱ مهر ۱۴۰۱
حضرت رضا (ع) عشق است
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۹:۲۶ ۲۱ مهر ۱۴۰۱
طلا های اسماعیل خان چی شد...هم وزن اش طلا بوده؟کسی میدونه
Iran (Islamic Republic of)
رزالیان
۱۹:۱۳ ۲۱ مهر ۱۴۰۱
رحمت بر سردار اسماعیل خان سنگسری که باعث افتخار دیار کهن سنگسر دیار آبا و اجداد سخت کوشم است
Iran (Islamic Republic of)
هادی
۱۹:۱۲ ۲۱ مهر ۱۴۰۱
عجب.....!
اسماعیل خان هم سردار جنگ بود، هم بنا و معمار،.... عجب!!!احیانا اخترشناس یا پزشک که نبودند!!!؟
Iran (Islamic Republic of)
فلفل
۱۸:۴۶ ۲۱ مهر ۱۴۰۱
الهم صل علی علی ابن موسی الرضا المرتضی الامام المتقین النقی و حجتک علی من فوق الارض و من تحت الثری الصدیق الشهید صلاة ‌کثیره تامه زاکیه متواصله متواتره مترادفه کافضل ما صلیت علی احد من اولیائک.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۸:۳۸ ۲۱ مهر ۱۴۰۱
سلام ای امام رئوف
Iran (Islamic Republic of)
علیرضا
۱۸:۳۶ ۲۱ مهر ۱۴۰۱
جانم یا اباالحسن علی بن موسی الرضا علیه السلام
السلام علیکم و رحمه الله و برکاته
Iran (Islamic Republic of)
رضا
۱۷:۰۳ ۲۱ مهر ۱۴۰۱
السلام علیک یا علی ابن موسی الرضاالمرتضی
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۱۸ ۲۱ مهر ۱۴۰۱
سلام بر امام مهربانی❤
Iran (Islamic Republic of)
فرخی
۱۱:۱۳ ۲۱ مهر ۱۴۰۱
ای کاش دوباره برگرده با آن کاسه های فلزی آب بخوریم یا امام رضا عاشقتم و ....
Iran (Islamic Republic of)
علی نرگوری
۰۹:۰۱ ۲۱ مهر ۱۴۰۱
صلی الله علیک یا علی ابن موسی الرضا، زیارت شما آرزوی ماست، با لطف و مرحمت کریمانه خود مارا و همه مشتاقان را بطلب. اللهم صلی علی محمد وآل محمد و عجل فرجهم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۲۱ ۲۱ مهر ۱۴۰۱
اسناعیل خان چکاره ی شاه بوده؟
-
ناشناس
۰۸:۴۴ ۲۱ مهر ۱۴۰۱
قربونش برم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۸:۴۲ ۲۱ مهر ۱۴۰۱
یا امام رضا به فریاد مردم مظلوم و بی پناه برس
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۸:۲۶ ۲۱ مهر ۱۴۰۱
السلام علیک یا علی بن موسی الرضا
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۸:۰۰ ۲۱ مهر ۱۴۰۱
سلام وقت بخیر
سنگسر (مهدی‌شهر) در 15 کیلومتری شهر سمنان قرار دارد و تا مشهد مقدس بیش از 600 کیلومتر فاصله دارد.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۷:۵۷ ۲۱ مهر ۱۴۰۱
یا امام رضا دوست داریم