ده‌ها چاه نفت در سراسر مناطق خشک و سوزان خوزستان در حال استخراج ماده‌ای سیاه، اما ارزشمند از دل زمین هستند، ماده‌ای که پس از قرن‌ها و پی بردن به اهمیت آن در به حرکت درآوردن چرخ‌های اقتصاد و گرم کردن منازل مردم در سرمای زمستان، از تب و تاب برای به دست آوردن آن کاسته نشده است.

تخمین زده می‌شود که ایران ۱۸ درصد از منابع نفتی جهان را در اختیار داشته باشد و از همین روی ده‌ها حلقه چاه نفت در مناطق جنوبی و غربی به صورت شبانه روزی در حال استخراج نفت هستند تا از آن بهره ببرند.

اما به هر حال این دست اقدامات در کنار راه اندازی صنایع پتروشیمی نقش مهمی در تخریب محیط زیست دارند؛ نقشی که به دلیل سود دهی فوق العاده بالای این صنایع به حاشیه رانده می‌شود.

این در حالیست که صنایع آلاینده موظف هستند برای مردم و شهروندانی که در حال تخریب محیط زیست و آب و هوای آنان هستند، بهایی بپردازند تا ضرر و زیان آن‌ها جبران گردد.

پرداخت عوارض آلایندگی با توجه به سود‌های سرشار این صنایع کمترین اقدامی است که می‌توان برای جبران این خسارت در نظر گرفت؛ اما تا همین چند وقت پیش صنایع نفتی همان را هم دریغ می‌کردند.

سرانجام پس از ۱۰ سال دولت سیزدهم موفق شد عوارض آلایندگی تمام این سال‌ها به مبلغ بیش از ۵ هزار میلیارد تومان را برای خوزستان اخذ نماید تا برای توسعه و پیشرفت استان هزینه گردد.

به گفته مقامات استانی حساسیت نسبت به این مبلغ از سوی دستگاه‌های نظارتی و اطلاعاتی زیاد است و هشدار‌های زیادی در خصوص هزینه کرد درست آن داده شده، ضمن آنکه از مرکز نیز به طور مستمر پیگیر این اعتبارات به منظور توسعه زیر ساخت‌های خوزستان هستند.

بیش از ۵ هزار میلیارد تومان عوارض آلایندگی پرداختی به خوزستان

اواخر مرداد امسال بود که مجتبی یوسفی نماینده اهواز در مجلس از قول مساعد وزیر اقتصاد برای پرداخت حق آلایندگی‌ها به شهر‌های خوزستان سخن گفت.

نیمه دوم شهریور بود که مهراب فلسفی زاده مدیرکل امور شهری و شورا‌های استانداری خوزستان پرداخت بیش از ۵ هزار میلیارد تومان عوارض آلایندگی به روستا‌ها و شهرداری‌های استان خبر داد.

او گفت: ۲ ماه قبل مرحله نخست عوارض آلایندگی و این هفته ۵ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان از عوارض واریز شده است.  

مسئولیت توزیع و نظارت بر عملکرد چگونگی هزینه این اعتبارات بر عهده معاونت امور عمرانی استانداری خوزستان است که مدیریت آن بر عهده محمد خانچی است.

معاون امور عمرانی استانداری خوزستان می‌گوید که از شورای شهر و فرمانداران انتظار می‌رود تحت هیچ فشاری اقدام نکنند و هزینه کرد عوارض آلایندگی صرفا به نیت برای مردم باشد.

او افزود: سعی می‌شود با این اعتبارات تحولی چشمگیر در حوزه خدمات شهری انجام شود، زیرا تلاش‌های بسیاری برای تخصیص این اعتبارات انجام شده، ضمن آنکه دستگاه‌های نظارتی نیز بر روی آن حساسیت دارند.

آقای خانچی همچنین با تاکید بر اینکه سعی می‌شود که این طرح‌ها در بازه زمانی کم مطالعه و به اجرا در آیند، یادآور شد: از آنجایی که این طرح‌ها در راستای آلایندگی هستند و باید کاهش آلایندگی و همچنین درآمدزایی را داشته باشند، از این منظر این دست طرح‌ها بسیار اهمیت دارند.

او همچنین در خصوص مبلغ اختصاص یافته به شورای روستا‌ها گفت: یک هزار و ۱۴۰ میلیارد تومان از محل عوارض آلایندگی به روستا‌های استان خوزستان اختصاص یافته تا اهالی روستا‌های استان نیز از حق آلایندگی بهره‌مند شوند.

۵۹ میلیارد اعتبار برای شهرستان هندیجان

یکی از مشکلات عمده در سطح استان خوزستان و کشور مسئله دوگانگی در تخصیص اعتبارات و احساس رضایتمندی مردم است؛ به این منظور که اگرچه همواره مسئولان از تخصیص و پرداخت اعتبارات وسیع به منظور توسعه زیرساخت‌ها سخن می‌رانند، اما مردم آنطور که باید آن را احساس نمی‌کنند و شاید معضل جدی نیز حیف و میل این پول‌های هنگفت باشد که به دلیل نبود نظارت صحیح رخ می‌دهند.

برخی از کارشناسان معتقدند مسئله اصلی مدیریت ناصحیح اعتبارات است نه فساد در آن، اما به هر روی دغدغه مهم مقامات عالی استانی و کشوری استفاده درست از این منابع هنگفت برای ارائه خدمات درآمدزا به شهرستان‌های خوزستان است و به منظور بررسی آخرین وضعیت آن نیز هر هفته جلساتی در معاونت امور عمرانی استانداری خوزستان برگزار می‌گردد.

عبدالحسن دریائی فرماندار شهرستان هندیجان در این خصوص به ما گفت که ۱۶ طرح در این شهرستان با ۵۹ میلیارد تومان اعتبار طراحی شده که برخی از آن‌ها در حوزه محیط زیستی هزینه خواهند شد؛ همچنین بیش از ۲ میلیارد تومان به شهرداری هندیجان اختصاص می‌یابد.

او افزود: خرید ماشین آلات مورد نیاز شهرداری، آب خام شهری و رفع مسئله پسماند مهم‌ترین نیاز‌های هندیجان در دوره کنونی هستند و بخشی از اعتبار نیز به منظور پرداخت مطالبات عقب مانده کارگران شهرداری پرداخت می‌شود.

به گفته آقای دریایی برنامه‌ها برای برگزاری مناقصه و آغاز عملیات اجرایی این طرح‌ها نیز به زودی آغاز می‌شوند.

آیا چهره جنگ زده خوزستان تغییر می‌کند؟

فرماندار بهبهان نیز در این خصوص گفت: مقرر شده در جهت شیوه نامه معاونت امور عمرانی در حوزه مسائل زیست محیطی رفع معضلات پسماند و مسقف شدن نهر‌ها و ساماندهی بوستان‌ها در بهبهان به اجرا درآید.

رستم عیدی پور همچنین یادآور شد که ورودی شهر منصوریه نیز از محل این اعتبارات ساماندهی شده و نهر جاری در آن ایمن سازی می‌شود.

از آنجایی که عوارض آلایندگی مسئله زیست محیطی است، بنابراین هزینه اعتبارات باید در حوزه محیط زیست به شکلی ویژه در نظر گرفته شود.

محمدجواد اشرفی مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان نیز اخیرا گفته «مقرر شده است که ۵۰ درصد از عوارض آلایندگی اختصاص یافته به شهرداری‌ها و دهیاری‌های استان در پروژه‌های محیط زیستی هزینه شود».

وضعیت معیشتی و اقتصادی در خوزستان به دلیل خشکسالی و کمبود آب در حوزه کشاورزی و دامداری که بسیاری از مردم نیز به آن وابسته هستند، نامناسب شده که انتظار می‌رود با هزینه این اعتبارات میلیاردی در شهر‌ها و روستا‌های خوزستان وضعیت به شکل چشمگیری متحول شود و صنایع درآمدزا هماهنگ با محیط زیست نیز احداث شوند و اقتصاد این مناطق تغییر کند.

گزارش از ساسان ناصری زاده