مغز و سیستم عصبی مرکز فرماندهی در بدن انسان هستند و عملکرد‌های خودآگاه و ناخودآگاه بدن را کنترل می‌کنند؛ بنابراین بر هر جنبه‌ای از زندگی تأثیر می‌گذارند. اگر مغز ما با بیماری، سبک زندگی یا عوامل دیگر به چالش کشیده شود، این خطرات نه تنها برای سلامت و رفاه کلی فرد، بلکه برای توسعه و بهره‌وری جهانی نیز تهدید به شمار می‌رود.

بر اساس آنچه که گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO) اخیراً اعلام کرده است، تخمین زده می‌شود که از هر ۳ نفر یک نفر در مقطعی از زندگی خود دچار یک اختلال عصبی می‌شود. اختلالات عصبی را به عنوان عامل اصلی ناتوانی اجتماعی فرد و دومین عامل مرگ و میر معرفی می‌کنند.

با افزایش سن، مغز ما نیز مانند سایر قسمت‌های بدن به آرامی ضعیف می‌شود. این موضوع منجر به مشکلاتی مانند زوال عقل، از دست دادن حافظه و زوال شناختی و همچنین بیماری‌هایی مانند آلزایمر می‌شود.

درست است که ما نمی‌توانیم پیری را کنترل کنیم، اما می‌توانیم تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنیم که ممکن است به پیشگیری یا به تأخیر انداختن این اختلالات کمک کند و در نتیجه سلامت مغز را بهبود بخشد. بخشی از این تغییرات عبارتند از:

انجام منظم ورزش

واضح است که فعالیت بدنی منظم برای مغز مفید است. بسیاری از مطالعات تحقیقاتی نشان می‌دهند که افرادی که در سنین بالا فعالیت بدنی کمتری دارند در معرض کاهش عملکرد ذهنی خود قرار دارند و خطر ابتلا به بیماری در آن‌ها بیشتر است. این فواید به دلیل افزایش جریان خون و رسیدن خون به مغز در حین ورزش است که با کاهش طبیعی ارتباطات مغزی که در طول پیری اتفاق می‌افتد، مقابله می‌کند.

فعالیت بدنی همچنین سلامت شناختی شما را بهبود می‌بخشد و به شما کمک می‌کند فکر کنید، یاد بگیرید، مشکلات را حل کنید و از تعادل عاطفی لذت ببرید. همچنین حافظه را بهبود می‌بخشد و اضطراب یا افسردگی را کاهش می‌دهد.

لازم نیست متخصص تناسب اندام باشید تا از همه این فواید بهره ببرید. میزان فعالیت بدنی - صرف نظر از سن یا سطح آمادگی جسمانی شما - به بهبود سلامت مغز و کیفیت زندگی کمک می‌کند.

توصیه می‌کنیم که چندین بار در هفته از ۳۰ تا ۶۰ دقیقه ورزش کنید و می‌توانید پیاده روی، شنا، تنیس بازی کنید یا هر فعالیت ورزشی متوسط دیگری که ضربان قلب شما را افزایش می‌دهد و خون بیشتری را به مغز شما پمپاژ می‌کند، انجام دهید.

خواب کافی

خواب نقش مهمی در سلامت مغز شما ایفا می‌کند و به اندازه غذا و آب برای بقا ضروری است. همچنین برای تعدادی از عملکرد‌های مغز از جمله نحوه ارتباط سلول‌های عصبی با یکدیگر مهم است و برخی مطالعات گزارش می‌دهند که خواب به حذف مواد غیرطبیعی کمک می‌کند. با از بین بردن پروتئینی که در مغز شما وجود دارد و سمومی که در ساعات بیداری انباشته می‌شوند، به بازیابی تناسب اندام مغزی کمک می‌کند و حافظه کلی و سلامت مغز شما را تقویت می‌کند.

بدون خواب کافی، نمی‌ت وانید مسیر‌هایی را که به شما امکان می‌دهد یاد بگیرید در مغز خود ایجاد کنید یا حفظ کنید و خاطرات جدید ایجاد کنید. تمرکز و پاسخ سریع به مشکلات زندگی دشوار است، بنابراین مهم است که سعی کنید ۷ تا ۸ ساعت از مغز خود استفاده کنید. برای تمرین این کار هر شب به میزان ۲ یا ۳ ساعت به طور متناوب بخوابید، زیرا خواب مداوم به مغز شما زمان کافی برای تثبیت و ذخیره سازی موثر خاطرات را می‌دهد.

رژیم غذایی

رژیم غذایی شما نقش زیادی در سلامت مغزتان ایفا می‌کند. بعضی از کارشناسان رژیم مدیترانه‌ای را توصیه می‌کنند که بر غذا‌های گیاهی، غلات کامل، ماهی، چربی‌ها و روغن‌های سالم مانند روغن زیتون تمرکز دارد. رژیم غذایی مدیترانه‌ای حاوی مقدار کمتری از گوشت قرمز و به عنوان مثال نمک، در مقایسه با رژیم غذایی آمریکایی است.

تحقیقات بیشتر و دقیق‌تری برای تعیین این‌که کدام بخش از رژیم غذایی بیشترین تأثیر را بر عملکرد مغز دارد، مورد نیاز است. با این حال می‌دانیم که اسید‌های چرب امگا موجود در روغن زیتون فرابکر و سایر چربی‌های سالم برای عملکرد صحیح سلول‌های شما ضروری هستند و خطر بیماری عروق کرونر را برای شما کاهش می‌دهند. بیماری عروق کرونر، تمرکز ذهنی را افزایش می‌دهد و زوال شناختی را در سالمندان کاهش می‌دهد.

مطالعات دیگر نشان داده اند که رژیم غذایی مدیترانه‌ای ممکن است خطر ابتلا به دیابت، کلسترول بالا، زوال عقل، از دست دادن حافظه، افسردگی و سرطان سینه را کاهش دهد و قلب سالم‌تر و عمر طولانی‌تر را برا‌ی شما به ارمغان می‌آورد.

تمرینات ذهنی

مغز شما مانند یک ماهیچه است، اگر از آن استفاده کنید و آن را تمرین دهید، رشد می‌کند و رشد می‌کند و اگر از آن استفاده نکنید محو می‌شود و به بی تحرکی عادت می‌کند. فعالیت‌های زیادی وجود دارد که می‌توانید انجام دهید تا ذهن خود را آماده نگه دارید. مانند انجام جدول کلمات متقاطع، خوانندگی، بازی‌های فکری، شطرنج، یا حل پازل بازی‌های ویدئویی استراتژیک، یادگیری زبان‌های جدید یا مهارت ها، و این را به عنوان تمرین برای مغز خود در نظر بگیرید؛ بنابراین فعالیت‌های مختلفی را برای افزایش اثربخشی انجام دهید؛ و نکته آخر: زیاد تلویزیون نگاه نکنید! زیرا این یک فعالیت منفعل است که هیچ فایده‌ای برای تحریک ذهن شما ندارد.

تعامل اجتماعی

تعامل اجتماعی به دفع افسردگی و استرس کمک می‌کند که هر دو می‌توانند به از دست دادن حافظه کمک کنند. تعامل اجتماعی خلق و خوی را بهبود می‌بخشد و باعث می‌شود احساس شادی بیشتری داشته باشید. خطر ابتلا به زوال عقل را کاهش می‌دهد، احساس امنیت و تعلق را افزایش می‌دهد و به شما اجازه می‌دهد به دیگران اعتماد کنید و اجازه دهید دیگران هم به شما اعتماد کنند.

تنها نمانید! به دنبال فرصت‌هایی برای ارتباط با عزیزان، دوستان و دیگران باشید، به خصوص اگر تنها زندگی می‌کنید. تحقیقاتی وجود دارد که سلول انفرادی را با آتروفی مغز مرتبط می‌کند. انزوای اجتماعی طولانی مدت می‌تواند باعث آسیب شدید و طولانی مدت به مغز و بدن شود؛ بنابراین فعال ماندن از نظر اجتماعی نتیجه معکوس خواهد داشت و سلامت مغز شما را تقویت می‌کند.

بیشتربخوانید

• واکاوی امپراتوری رسانه‌ای شبکه‌های‌اجتماعی

منبع: مهر