پژوهشهای قبلی نشان داده بود هنگامی که زنبورهای عسل به سراغ گلهای توتفرنگی میروند، رشد توتفرنگیها افزایش مییابد؛ اما اگر زنبورهای عسل در معرض آفتکشهای نئونیکوتینوئید قرار گیرند، این رشد متوقف میشود.
پژوهشگران دانشگاه لوند سوئیس زنبورهایی را بررسی کردند که کلوتیانیدین، آفتکشی که قبلاً برای کنترل سوسکهای کک در هنگام کشت کلزا استفاده میشد، مصرف کرده بودند. آنها به این نتیجه رسیدند که این ماده، سرعت حرکت زنبورها را کندتر و توانایی آنها را در گردهافشانی گلهای توتفرنگی مختل میکند.
پژوهشگران طی آزمایشهایی، زنبورها را در ۱۲ قفس منفرد نگه داشتند. آنها به زنبورها اجازه دادند غذای مورد نیاز خود را از گیاه کلزا و گلهای توت فرنگی تأمین کنند؛ اما برای نیمی از گیاهان کلزا آفتکش کلوتیانیدین استفاده شده بود.
پژوهشهای قبلی بیانگر این بود که آفتکش کلوتیانیدین روی زنبورها تأثیر میگذارد و آنها را کندتر میکند؛ این موضوع در پژوهش جدید نیز تأیید شد. پژوهشگران همچنین دریافتند که وقتی زنبورها ابتدا به گلهای کلزا، که تحت درمان با آفتکشها بودند و سپس گلهای توتفرنگی سر زدند، توتفرنگیها کوچکتر شدند.
پژوهشهای قبلی نشان داده بود که کلوتیانیدین بر سرعت جستوجوی غذا، رشد و تولید مثل زنبورهای وحشی تأثیر منفی میگذارد. پژوهش جدید حاکی از این است که این آفتکش توانایی زنبورهای عسل در گردهافشانی گلهای توت فرنگی را نیز مختل میکند.
پژوهشگران علت کاهش وزن توت فرنگی را شناسایی نکردند و پس از انجام یک مطالعه در شرایط نسبتاً خاص، همچنان نمیدانند که آیا این یک الگوی کلی است یا خیر.
در هر صورت، این یافته دلیل دیگری برای احتیاط در زمینه استفاده از آفتکشها است. تعداد زنبورهای عسل در سرتاسر جهان در حال کاهش است و بیشترِ آن به دلیل استفاده از آفتکشها، بهخصوص نئونیکوتینوئیدها، است. این دسته از آفتکشها بر سیستم عصبی زنبورها تأثیر میگذارد و آنها را در برابر برخی از مشکلات مانند بیماریها آسیبپذیر میکند.
استفاده از کلوتیانیدین از سال ۲۰۱۸ در اتحادیه اروپا ممنوع شده است؛ اما هنوز در کشورهای دیگر استفاده میشود. در اتحادیه اروپا نیز ممکن است سایر آفتکشها تأثیر مشابهی داشته باشند؛ ضمن اینکه مواد دیگری جایگزین کلوتیانیدین شدهاند که تأثیری مشابه بر سیستم عصبی حشرات دارند. بنابراین، ادامه این پژوهش و بررسی چگونگی تأثیر این مواد بر رفتار و گردهافشانی زنبور عسل حائز اهمیت است.
نونیکوتینگونها یا نئونیکوتینویدها دستهای از حشرهکشهای سیستماتیک مؤثر بر دستگاه عصبی هستند که از نظر شیمیایی به نیکوتین شباهت دارند. از مشهورترین نمونههای نئونیکوتینویدها میتوان به ایمیداکلوپرید، تیامتوکسام و کلوتیانیدین است.
منبع:وبگاه زِداِمای سایِنس