سینمای دفاع مقدس، فیلمهای ایرانی، پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ و جنگ بین ایران و عراق را در برمیگیرد. اصطلاح دفاع مقدس یا هشت سال دفاع از سوی رسانههای درون ایران در مورد جنگ ایران و عراق به کار میرود که به مجموعه فعالیتهای نظامی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی انجام شده در ایران در طول هشت سال جنگ ایران و عراق اشاره میکند. در همان سالهای ابتدایی، دو فیلم به نام مرز در سال ۱۳۶۰ و برزخیها در سال ۱۳۶۱ ساخته شدند.
در طول سالهای جنگ دوربینهای سینماگران روی صحنههای جنگی زوم بیشتر داشته است به طوریکه بسیاری از کارگردانان، نویسندگان و بازیگران، سینما را با جنگ تجربه کردند. از این رو فیلمهایی که با محوریت جنگ ساخته شدهاند، وقایع و حوادث آن زمان را با حالت عاطفی و عرفانی افراد نمایش میدهند. از آثار نمایشی دفاع مقدس میتوان به فیلمهایی از جمله؛ نینوا ۱۳۶۳ ( به کارگردانی رسول ملاقلیپور)، آوای غیب ۱۳۶۳ (به کارگردانی سعید حاجیمیری)، پرواز در شب ۱۳۶۵ ( کارگردان رسول ملاقلیپور)، انسان و اسلحه ۱۳۶۸ (به کارگردانی مجتبی راعی) و در مسلخ عشق ۱۳۷۰ (به کارگردانی کمال تبریزی) اشاره کرد.
همچنین فیلمهایی مانند بلمی به سوی ساحل ۱۳۶۴ (کارگردان: رسول ملاقلیپور)، کانی مانگا ( کارگردان: سیفالله داد ۱۳۶۷)، عقابها ( کارگردان: ساموئل خاچیکیان ۱۳۶۴)، افق ( کارگردان: رسول ملاقلیپور ۱۳۶۷) و عروسی خوبان ۱۳۶۷ (کارگردان: محسن مخملباف) نمونههایی از فیلمهای سینمایی موفق زمان جنگ هستند.
معرفی کارگردانان معروف دفاع مقدس
رسول ملاقلیپور، کمال تبریزی، ابراهیم حاتمیکیا، سیفالله داد، احمدرضا درویش، کیومرث پوراحمد، بهزاد بهزادپور، روحالله سهرابی و علی شاهحاتمی از جمله کارگردانهای پرکار و صاحب سبک سینمای دفاع مقدس هستند.
اوضاع سینمای دفاع مقدس بعد از جنگ ایران و عراق
خاتمه جنگ اتفاق خوشایندی برای فیلمهای تازه دفاع مقدس و جنگی رقم زد. از این رو فیلمهایی که در ان دوران ساخته شده بودند به نوعی توانستند حوادث جبهه و پشت جبهه را به تصویر بکشند. همچنین سینمای دفاع مقدس از دهه ۸۰ تا کنون با فیلمهای متفاوتی روبرو بودهاست، اما از این دهه آثارهای سینمایی با محوریت دفاع مقدس با پختگی بیشتری ساخته شدهاست.
فیلمهای دفاع مقدس با محوریت طنز
اخراجیها به ساخته مسعود ده نمکی یکی از پر مخاطب ترین فیلمهای طنز با محوریت دفاع مقدس بود. همچنین اخراجیها بعد از لیلی با من است دومین فیلم مهم سینمایی دفاع مقدس است که به جنگ با زاویه طنز نگاه میکند.