زمانی تصور می‌شد که این منظره آسمان مریخی که توسط مریخ نورد «استقامت» مشاهده شد، غیرممکن باشد. مریخ نورد استقامت ناسا پدیده‌ای را مشاهده کرده است که دانشمندان امید خود را برای دیدن آن روی مریخ از دست داده بودند.

در زمین زمانی که شرایط مناسب باشد، کریستال‌های یخ در جو می‌توانند نور خورشید را منحرف کنند و ظاهر یک نقطه درخشان را در دو طرف خورشید یا هاله‌ای در اطراف آن ایجاد کنند؛  دانشمندان مدتهاست فکر می‌کردند که ترفند نوری مشابهی می‌تواند در سیارات دیگر نیز رخ دهد. اما علیرغم چندین دهه کاوشگران رباتیک روی سطح مریخ که هزاران عکس بی شماری از آسمان گرفته‌اند، دانشمندان هیچ نشانه‌ای از هاله خورشیدی ندیده بودند.

مارک لمون، دانشمند سیاره‌شناسی در موسسه علوم فضایی، می‌گوید: «استقامت واقعا ما را با برخی از تصاویری که در ماه دسامبر دریافت کردیم شگفت‌زده کرد.

یخ در آسمان

حتی در زمین، برای ظاهر شدن هاله در اطراف خورشید شرایط خاصی لازم است. نور خورشید باید با بلور‌های یخی مداد مانندی روبه‌رو شود که در جو زمین می‌چرخند، معمولا به شکل ابر‌های سیروسی در ارتفاعات، ساختار شش ضلعی بلور‌های آب، اندازه هاله را در فاصله ۲۲ درجه‌ای از خورشید یا به اندازه عرض دو مشت در طول بازو‌ها تعیین می‌کند.

دی اکسید کربن در جو مریخ بسیار بیشتر از آب است، بنابراین ستاره شناسان بررسی کردند که کریستال‌های هاله‌ای از یخ خشک چقدر بزرگ می‌شود، اما این محاسبه با آنچه استقامت دیده بود، مطابقت نداشت؛ و لمون و همکارانش هیچ چیز دیگری را بررسی نکردند.

آن‌ها بررسی کردند که آیا خود دوربین ممکن است حلقه روشن را ایجاد کرده باشد یا خیر، اما این ویژگی با چنین مصنوعاتی در سایر تصاویر مطابقت ندارد، علاوه بر این، این عکس عجیب بخشی از دنباله‌ای از پنج تصویر بود که استقامت در آسمان گرفته بود. خورشید و هاله به طور یکسان در سه قسمت ظاهر شدند و هر بار در یک نقطه متفاوت در کادر ظاهر شدند؛ قطعا گرد و غبار نبود. لمون می‌گوید: «ما تصاویر زیادی داریم که به شما نشان می‌دهد چه ویژگی‌هایی از گرد و غبار در آسمان به دست می‌آورید، و مطمئنا می‌دانیم که هرگز از آن هاله‌ای دریافت نمی‌کنید.

مطالعه فضای بیگانه

دانشمندان دهه‌ها را صرف مطالعه جو مریخ کرده اند، هم به عنوان راهی برای درک مریخ و هم به عنوان راهی برای درک جو به طور کلی.

لمون می‌گوید: «هر سیاره‌ای که جو دارد، آزمایشگاهی برای نحوه عملکرد جو است. ما نمی‌توانیم چیزی را با نگاه کردن به یک نمونه از آن به طور کامل درک کنیم و سپس سعی کنیم بفهمیم اگر اوضاع کمی متفاوت بود، چگونه می‌شد و در حالی که ناوگان مدارگرد‌هایی که در طول دهه‌ها دور سیاره سرخ چرخیده‌اند در جمع‌آوری داده‌های جوی برتری داشته‌اند، دانشمندان به موارد بیشتری نیاز دارند.

وجود هاله‌ای در اطراف خورشید به دانشمندان درباره جو مریخ می‌آموزد، به ویژه اینکه بلور‌های یخ می‌توانند بزرگتر از هر بلور‌هایی که دانشمندان به طور مستقیم اندازه گیری کرده‌اند، رشد کنند. اما با تنها یک مثال در دست، لمون در انجام هر گونه نتیجه گیری گسترده مردد است.

بیشتر بخوانید

• فعالیت مریخ‌نورد استقامت، در نخستین سال ماموریت