بهاره بزرگمهر معاون معماری و شهرسازی اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی درباره طرح تفصیلی بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی با طرح این سوال که آیا باید بهسازی بافت پیرامونی حرم در قالب مگاپروژه ها تعریف شود، گفت: یک انحرافی در این قضیه وجود دارد، در یک دوره ای شهرسازی را معطوف به مگاپروژه های بزرگ می دانستیم، ایستادیم و برگشتیم به عقب و نتایج آن را دیدیم و سعی کردیم تجدیدنظری در این بخش انجام دهیم.
وی افرود: در این راستا تلاش کردیم به جای تمرکز بر پروژه های کلان مقیاس یا پروژه های عظیم، که بعضا تعارضاتی با مبانی اولیه شهرسازی ایرانی، شهرسازی اسلامی و شهرسازی مبتنی بر ویژگی های بومی و شهرسازی مبتنی بر مزیتهای مکانی داشت، روی ویژگی های هر بافت تمرکز کنیم.
معاون معماری و شهرسازی اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی ادامه داد: در طرح بازنگری بهسازی بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی به دنبال این بودیم که ساختارهای موجود و مسیرهای تشرف را مبتنی بر طرح های شهرسازی تقویت کنیم تا بتوانیم مشارکت ساکنان و مالکان را در این طرح افزایش دهیم و مقیاس انتخابهای خود را مبتنی بر موضوعی قرار دهیم که نیاز واقعی زائران است.
بزرگمهر بیان کرد: در این زمینه اندیشیدیم و هدف را تغییر دادیم، بنابراین در طرح جدید بهسازی بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی به دنبال تعریف مگاپروژه های بزرگ کلان مقیاس نیستیم اما به دنبال انتظام بخشی به ساختار شهری، انتظام بخشی به مسیرهای تشرف، توزیع متوازن توسعه در سطح منطقه مبتنی بر ارزشهای فرهنگی و تاریخی آن هستیم، در واقع زبان توسعه و زبان شهرسازی را تغییر می دهیم.
او تصریح کرد: انتظار ما از طرح جدید بهسازی بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی این نیست که پنج ساختمان بزرگ تجاری و اقامتی تعریف کنیم، بلکه هدف تغییر کرده است، ما به دنبال این هستیم که کارهای دیگری انجام دهیم، پیش زمینه و پس زمینه حرم مطهر را تغییر دهیم.
این مقام مسئول تاکید کرد: به دنبال آن هستیم که مفاهیم و معانی که بافت پیرامونی حرم داشته را دوباره به آن بازگردانیم، مفهوم زیارت را با استفاده از ابزارهای کالبدی غنی کنیم، البته لازم است که تعهدات قبلی در بهسازی بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی در اسرع وقت تعیین تکلیف و راه اندازی شود تا پاسخ کسانی که به دنبال ممانعت برای تعاریف جدید هستند و آنها را تقبیح می کنند را بدهیم.
طرح تفصیلی بافت حرم مطهر رضوی پس از ٢٥ سال سرگردانی و دغدغه های فراوان در این بافت، سرانجام بهمن سال ۱۳۹۹ در شورای عالی معماری و شهرسازی مصوب شد و به همت مدیران شهری و استانی باید وارد مرحله اجرایی می شد، اما اجرایی شدن آن به کندی پیش می رود.
طرح توسعه بافت پیرامون حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) به منظور حفظ شأن و جایگاه حرم مطهر رضوی در سیمای شهر، استمرار هویت معنوی زیارت، ارتقای شاخصهای خدمات عمومی و تسهیلات اقامتی برای تمامی اقشار، حمایت از جمعیت مجاور و احیای بافت تاریخی موجود، بازنگری طرح با هدایت وزارت راه و شهرسازی و همکاری دستگاههای محلی از اواخر سال ۹۸ در قالب "طرح ویژه تفصیلی" در دستور کار قرار گرفت.
این طرح پیش از این در جلسه کمیسیون ماده پنج استان که به ریاست استاندار وقت خراسان رضوی برگزار شده بود، پس از بررسی اصلاحات نهایی مورد نظر، برای تصویب نهایی و ابلاغ به شورای عالی شهرسازی و معماری کشور ارسال شد که در نهایت اسفندماه پارسال با حضور وزیر وقت راه و شهرسازی و استاندار وقت خراسان رضوی در نشست این شورا به تصویب رسید.
در طرح گذشته متراژ تک پلاکهایی که امکان نوسازی داشت، ٢٥٠ متر مربع بود در حالی که ٨٠ درصد پلاکهای منطقه کمتر از ٢٠٠ متر مربع وسعت داشت که در طرح جدید این ضابطه به ١٥٠ متر مربع کاهش یافته است. حداکثر ارتفاع برای ساخت و سازها در این بافت نیز ٢٣ متر تعیین شده است.