آقای سید جواد ساداتی نژاد وزیر جهاد کشاورزی در برنامه صف اول به سوالات زیر در حوزه تولید، صادرات و سیاست راهبردی خودکفایی محصولات اساسی پاسخ داد.

با توجه به اهمیت بحث گندم به عنوان محصول استراتژیک، علت تاخیر ۴۵ روزه در اعلام نرخ چیست؟

 ساداتی نژاد وزیر جهاد کشاورزی: در سال گذشته شهریور قبل از آغاز فصل زراعی  نرخ را اعلام کردیم، هر چند براساس قانون تیرماه زمان اعلام‌ نرخ خرید تضمینی محصولات است که امسال به سبب شرایط استثنا در امر خرید همچون جنگ اوکراین، قیمت ها نوسانات زیادی داشتند، لذا به رغم آنکه سال گذشته در شهریور نرخ را ۷ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام کردیم، اما مجدد در ۳۱ فروردین بدلیل شرایط جهانی به ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان اصلاح کردیم.

تاخیر ۴۵ روزه در اعلام قیمت تاثیری بر کشت ندارد چرا که هم اکنون فصل کشت است، بنابراین اثر انگیزشی که بدنبال آن هستیم که کشاورز قیمت بداند اتفاقی نمی افتد.

سال گذشته به رغم آنکه ۳ شهریور دولت تشکیل شد، بلافاصله در این ایام نرخ را اعلام کردیم.

امسال جلسات کارشناسی در شورای قیمت گذاری به دلیل شرایط خاص نوسانات قیمت طول کشید و در نهایت امروز به جمع بندی نهایی رسیدیم که برای سال زراعی جدید قیمت ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان به اضافه ۱۵۰۰ تومان یارانه کشت اعلام خواهد شد.

تاخیر پرداخت ۱۲ هزار میلیارد تومان مطالبات گندمکاران در شعار دولت مبتنی بر خودکفایی مشکل ایجاد نمی کند؟

 ساداتی نژاد: از ابتدای دولت کشت قراردادی آزمایشی در دیم زارها را شروع کردیم و ۲۵۰ هزار هکتار تحت پوشش کشت قراردادی قرار گرفت، همچنین اصلاح قیمت گندم موجب شد تا امسال تولید به ۱۱ میلیون تن برسد که این موضوع اتفاق بسیار خوبی است.

همچنین مقدار گندم تحویلی کشاورزان به رغم‌خشکسالی رشد بی سابقه ای داشت.

برآوردها حاکی از آن است که تا پایان خرید وجه گندم پرداختی به ۸۲ هزار میلیارد تومان برسد که به مراتب از ۵ سال گذشته بالاتر است.

هم اکنون ۸۲ درصد مطالبات گندمکاران پرداخت شده و مابقی کارهای اداری و اجرایی انجام شده که ظرف چند روز آینده، مطالبات صفر شود‌.

در بحث دیم ۱.۵ میلیون تن تولید در ۲.۶ میلیون هکتار اراضی کشور افزایش یافت و برای سال زراعی جدید برنامه ریزی شده که تولید در حوزه دیم بالای ۵ میلیون هکتار اراضی را تحت پوشش قرار دهد.

هدف ما پایداری تولید به ویژه گندم و خودکفایی در گندم‌ نان است، هر چند در سال های گذشته خودکفایی داشتیم، اما حرکت سینوسی بود و حال برنامه ریزی دولت سیزدهم ثبات در تولید ۹ میلیون تن مصرف گندم نان کشور است که با برنامه ریزی انجام شده و همراهی کشاورزان امیدواریم به خودکفایی برسیم.

یارانه کشت که جزو برنامه ها بوده و در خصوص گندم ۱۵۰۰ تومان برای سال آینده است، کی پرداخت می شود؟

ساداتی نژاد: یارانه کشت در محصولات را شروع کردیم و اعتقاد ما این است که سیاست ها از قیمت به سمت غیرقیمت ( یارانه) رود تا بتوانیم بازار را تحت کنترل داشته باشیم، بدین منظور در خصوص سویا به ازای هر هکتار کشت ۶ میلیون تومان یارانه و گندم ۱۵۰۰ تومان به ازای هر کیلو را در نظر گرفتیم که بخشی از این حمایت یارانه بذر و کود خواهد بود.

با وجود برداشت سویا کشاورزان‌چرا یارانه کشت را دریافت نکردند؟

ساداتی نژاد: اعلام‌چند نکته سیاست های ما را نشان می دهد. به عنوان مثال سال گذشته قیمت خرید تضمینی هر کیلو کلزا ۱۵ هزار تومان اعلام شد و ۱۰۰ هزار تن کلزا از کشاورزان خرید داشتیم.

بعد از مردمی سازی یارانه ها بخش خصوصی وارد خرید شد و تا ۲۳ هزار تومان انجام داد، لذا ما در دولت مابه التفاوت قیمت خرید تضمینی تا ۲۳ هزار و ۵۰۰ تومان به رغم خرید و توافق صورت گرفته پرداخت کردیم.

نگاه دولت سیزدهم در بخش کشاورزی راهبردی است چرا که حفظ امنیت غذایی و پایداری غذا در تمامی دنیا اهمیت دارد و جنگ اوکراین اهمیت این موضوع را نشان داد.

تمام دولت ها بعد از جنگ اوکراین برای امنیت غذایی تلاش فوق العاده ای داشتند چرا که خیلی از کشورها دچار کمبود، صف و سهمیه بندی شدند، درحالیکه کشور ما با وجود بحران اوکراین و اصلاح اقتصادی که در کشور انجام شد، دچار چالش نشد.

تولیدکننده ایرانی در بخش کشاورزی با غیرت پای مردم ایستاده است و از این فرصت استفاده می‌کنم و از تمام‌تولیدکنندگان به ویژه حوزه دام و طیور تشکر می‌کنم چرا که در بحث اصلاح اقتصادی بالاترین فشار در این حوزه بود و هنوز هم وجود دارد چرا که در برخی مواقع قیمتی که در بازار بوده و بعضا الان هم است، در برخی اقلام‌نه تنها اقتصادی نیست بلکه کمتر از قیمت تمام شده است، اما با این‌حال تولیدکننده پای سفره غذایی و امنیت غذایی ایستاده است.

یارانه کشت سویا چه زمانی‌پرداخت می شود؟

 ساداتی نژاد: پرداخت ۸۱ هزار میلیارد تومان در بخش گندم که ۵ برابر سال های گذشته است و در کنار آن اصلاح اقتصادی و مبالغ یارانه نقدی که هر ماه به حساب خانوار واریز می شود، سازمان برنامه و بودجه شرایط سختی در تامین مالی بخش داشته است.

بخشی از یارانه در کود ابتدای سال ۱۴۰۱ اعمال کردیم و قیمت را کاهش دادیم و در سال زراعی جدید هم از یارانه کشت برای گندم استفاده می کنیم و بخشی در بذر و کود که قیمت ها را به نحو مطلوبی نگه می داریم که تولید دچار صدمه نشود.

عوارض محصولات جالیزی در سال زراعی جدید به منظور حمایت از تولید چقدر است؟

ساداتی نژاد: با اخذ عوارض از محصولات جالیزی در شورای قیمت گذاری نگاهمان این است که تولید محصولات آب بر همچون هندوانه را کاهش دهیم، البته این بدان معنا نیست که مردم هندوانه مصرف نکنند، بلکه با تولید و واردات از طریق کشت فراسرزمینی به دنبال تامین هستیم.

کشت فراسرزمینی عملیاتی شده، اما قابل توجه نیست و در قانون بودجه ۱۴۰۱ آمده که خرید محصولات کشت فراسرزمینی اولویت است. هم اکنون کشت فراسرزمینی در اوکراین، ونزوئلا و برزیل انجام می شود و در برخی از این کشورها هم در حال مذاکره هستیم.

آیا اخذ نیم درصد عوارض محصولات آب بر جوابگوست؟

ساداتی نژاد: این اتفاق بسیار مثبت است و می تواند کمک کند، صادرات آب مجازی در بودجه امسال آمده که این‌موضوع کمک‌کننده است.

آماری از دورریز ضایعات محصولات جالیزی داریم؟

ساداتی نژاد: بنابر آمار ۲۵ تا ۳۰ درصدمحصولات کشاورزی هدر می رود که براین اساس ۱۴ میلیارد متر مکعب آب، سم، کود و بذر از بین می رود.

مشکل داده اطلاعاتی در بخش کشاورزی برآوردی است و آمار دقیقی در این خصوص نداریم، درحالیکه کشورهای قدرتمند در دنیا آمار دقیق غذا را دارند و می دانند که امروز چقدر شیر در کدام گاوداری تولید شده است.

کشورما در حوزه آمار و اطلاعات ضعیف است و راه اندازی رصد خانه کشاورزی یکی از اقدامات دولت سیزدهم به منظور رصد روزانه تولید است که فاز نخست تا پایان امسال راه اندازی می شود و تا پایان دولت در تمامی سطح زیرکشت محصولات زراعی و باغی و دام و طیور اجرا می شود.

با توجه به تاکید رئیس جمهور و صحبت های مقام‌معظم رهبری در ابتدای سال، کشت‌محصولات اساسی همچون شکر، دانه های روغنی و پنبه اولویت است.

انتقال محصولات آب بر از فضای باز به گلخانه از دیگر اقدامات دولت سیزدهم است که در فاز نخست به ۱۰۰ هزار هکتار گلخانه نیاز داریم که بدین‌منظور ۸۰ هزار هکتار گلخانه در کشور باید ایجاد شود.

کشاورزی قراردادی مدرن ترین روش حمایت از کشاورزان بویژه خرده مالکی است چرا که این کشاورزان تامین نقدینگی مهم ترین دغدغه شان است.

هم اکنون ۴۰ درصد محصولات کشاورزی دنیا کشت قراردادی است و ما هم بنا داریم که تا پایان دولت ۲۰ درصد تولید را به سمت کشاورزی قراردادی پیش ببریم و تمامی همت خود را بکار گرفتیم.

مردمی سازی یارانه ها در بخش کشاورزی چه اثری دارد؟

ساداتی نژاد: در دنیا بخش کشاورزی یارانه بگیر است که یارانه به ابتدای حلقه، انتها یا طول زنجیره داده می‌شود، درحالیکه ارز ترجیحی در اختیار واردکننده قرار می‌گرفت که تجربه ای در دنیا در این خصوص وجود ندارد و در نهایت این امر منجر به از بین رفتن سرمایه در بخش کشاورزی و عدم رقابت در این حوزه شد.

طی یکسال گذشته با بازگشت رونق به کشت و کار و اقتصادی شدن تولید، تغییر کاربری کاهش یافته است.

در حوزه دام و طیور تاثیر حذف ارز در میان مدت و بلندمدت خود را نشان می دهد. بنابر آمار ۹۰ هزار تولیدکننده دام و طیور ۱۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات مردمی سازی یارانه دریافت کردند.

با واگذاری بخش بازرگانی بعد از ۱۲ سال به وزارت جهاد، امور تولید و تنظیم بازار به این وزارتخانه داده شده که اجرای قانون تمرکز طی یکسال گذشته موفق بوده است. براین اساس تمام‌ تلاشمان این است که ممنوعیتی در حوزه صادرات نداشته باشیم.

در خصوص صادرات دام زنده ۱۰۰ هزار راس دام زنده در استان های مختلف داده شده که مرحله اول قرنطینه به پایان رسیده و طی یک تا ۲ روز آینده صادرات انجام می شود. همچنین در شرایط فعلی ممنوعیتی در صادرات مرغ و فرآورده های گوشتی نداریم و تمام تلاشمان این است که بازارها را گسترش دهیم.

بعد از گذشت ۱۶ سال امکان صادرات سیب به پاکستان و همچنین بعد از ۶ سال صادرات مرغ و فرآورده های طیور به عراق انجام شد. بنابر تلاش های صورت گرفته عسل به چین صادر شد و امسال مرکبات برای نخستین بار به چین صادر می شود و همواره به دنبال صادرات لبنیات هم‌هستیم.

در خصوص واگذاری اراضی به وزارت راه برای جهش تولید مسکن توضیحی بفرمایید؟

ساداتی نژاد: به وزیر راه اعلام کرده ایم که در جهش مسکن همکاری خواهیم داشت و هر گاه در کشور به زمینی نیاز باشد به طور کامل انجام می دهیم، همچنین در حوزه مسکن کارکنان به واجد شرایط اقدامات لازم را انجام می دهیم و محدودیتی در اراضی جهش مسکن نداریم.