استفاده از وسایل و سپس دور انداختن آنها، هدردادن و تخلیه منابع محدود زمین است. در سال ۲۰۲۱، پارلمان اروپا، برنامه اقدام اقتصاد دورانی (Circular Economy Action Plan) را تصویب کرد.
اقتصاد دَوَرانی یا چرخشی به معنای کاهش ضایعات به کمترین میزان است و بر استفاده مجدد، تعمیر و بازیافت محصولات و مواد تمرکز دارد.
پرسش این است که آیا استفاده مجدد از همه محصولات صحیح است؟
پژوهشگران دانشگاه گوتنبرگ در سوئد، بهتازگی مقالهای را در مجله پیشرفتهای مواد خطرناک (Hazardous Materials Advances) منتشر کردهاند که نشان میدهد اسباببازیهای قدیمی و وسایل پوشیدنی ممکن است حاوی مواد شیمیایی سمی باشند که احتمالاً به سرطان منجر میشوند، به دیاِناِی آسیب میرسانند یا توانایی تولیدمثل کودکان را در آینده دچار اختلال میکنند.
مواد شیمیایی خطرناکی که کشف شده اند شامل فتالاتها و پارافینهای کلره با زنجیره کوتاه هستند که بهعنوان نرمکننده و بازدارنده شعله در اسباببازیها استفاده میشوند.
پژوهشگران تاثیر زیستمحیطی پلاستیکها و مواد شیمیایی مرتبط با پلاستیک را بررسی کردهاند. آنها در این پژوهش، ۱۵۷ اسباببازی متفاوت، جدید و قدیمی را انتخاب کردند و محتوایی شیمیایی آنها را اندازه گرفته اند.
مطالعات نشان دادند که بیشتر وسایل و اسباببازیهای قدیمی (۸۴ درصد آنها) شامل مقادیری از مواد شیمیایی بودند که از اندازه مجاز کنونی عبور میکرد؛ مثلاً تجمع فتالاتها در بسیاری از توپهای قدیمی بیش از ۴۰ درصد وزن توپ را تشکیل میداد که ۴۰۰ برابر بیش از حد مجاز است. مواد شیمیایی ۳۰ درصد اسباببازیها و وسایل جدید نیز از اندازه مجاز بیشتر بود. در هر صورت، اسباببازیهای قدیمی به صورت معناداری بدتر بودند.
نتایج مطالعات حاکی از این است که استفاده مجدد از مواد و بازیافت آنها، همیشه خوب نیست. گذار به اقتصاد دَوَرانی نیازمند سیاست گذاریهایی به منظور حذف مواد شیمیایی خطرناک از پلاستیک و سایر مواد است. دستورالعملهای ایمنی اسباببازیها برای کاهش خطر مواد شیمیایی آنها بسیار مهم بوده است؛ اما فقط برای اسباببازیهای جدید اجراشدنی است، نه اسباببازیهای قدیمی.