حجت الاسلام والمسلمین سید عبدالفتاح نواب در گردهمایی یاوران رسانهای اربعین که عصر امروز چهارشنبه در سالن همایشهای وزارت کشور برگزار شد به تبیین اهمیت کار رسانه و گزارشگری با استناد به آیات و روایات پرداخت.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت که در جمع مسئولان ستاد اربعین، مبلغان و اصحاب رسانه سخن میگفت با اشاره به اینکه خداوند در قرآن کریم به قلم سوگند یاد میکند، اظهار داشت: این قلم صرفاً قلمی نیست که با آن مینویسیم؛ بلکه تصویری هم که یک عکاس ثبت میکند و سالها و قرنها در جهان دست به دست میشود، آن نیز قلم است، فیلمی هم که یک تصویربردار تهیه میکند و در واقع محتوا و پیام یک واقعه را منتقل کند، آن نیز قلم است.
وی افزود: کاری که قلم انجام میدهد «و ما یسطرون» در حقیقت، انتقال پیام است و این کار از طریق خلق تصویر، نقاشی، عکس و یا دیگر فعالیتهای رسانهای انجام میشود؛ بنابراین کار شما بسیار بزرگ و ارزشمند است.
حجت الاسلام والمسلمین نواب اضافه کرد: در تاریخ ما هرچه داریم همکاران گذشته شما آن را انتقال دادهاند؛ یعنی آنان نیز گزارشگرانی بودند که کار رسانه را انجام دادند.
نماینده ولی فقه در امور حج و زیارت با بیان اینکه حمید بن مسلم ازدی فردی است که گزارشگر وقایع کربلا بوده است، اظهار داشت: این فرد اگرچه از لحاظ فکری به بنی امیه گرایش داشته، اما در گزارشهایی که نوشته، نکات زیبایی را گنجانده است. وی در وصف واقعه عاشورا به نکاتی اشاره میکند که اگر بخواهیم برای آن ارزش قائل شویم از طلاهای دنیا با ارزشتر است.
وی گفت: این فرد جانش را در راه امام حسین ع فدا نکرد، اما عباراتی به کار برده که بسیار مهم است؛ او میگوید به خدا سوگند هرگز ندیدم کسی که انواع بلاها و مشکلات به سراغش آمده باشد، فرزندان، اهلبیت و یارانش شهید شده باشند، اما اینقدر با اراده، بانشاط، مصمم، محکم و با توکل به خدا و با قلب مطمئن بایستد و از دین دفاع کند.
حجت الاسلام والمسلمین نواب در ادامه گفت: البته در واقعه کربلا اینطور نبود که همه افراد بتوانند از خود گذشتگی نشان داده و در صف امام حسین (ع) حضور پیدا کنند. یکی از آنها روز عاشورا تا آخرین لحظه در صحنه حاضر بود، اما وقتی حضرت سیدالشهداء به میدان آمدند، به آن حضرت گفت که، چون شما تنها هستید، من نیز کشته میشویم. این افراد روحیه جانبازی و ایثارگری را نداشتند.
وی خطاب به حاضران گفت: شما که تاریخ نگاران راهپیمائی جهانی اربعین و فدایی راه امام حسین (ع) هستید باید خیلی با دقت و با تدبیر و دور اندیشی گزارش کنید، تاریخ دین را تاریخنگارانی به رشته تحریر درآوردهاند که برخی از آنها انصافاً خوب نقش آفرینی کردند.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت با بیان اینکه تاریخی که به دست ما رسیده است گزارشگرانی مانند ابن اسحاق، واقدی و ابن هشام در دوران بنی امیه و یعقوبی در دوران بنی عباس و حتی این اواخر سپهر نویسنده ناسخ التواریخ به رشته تحریر درآوردند، گفت: معمولاً برخی تاریخنگاران به دلیل آن که به حاکمان وابسته بودند، قلمشان همان طور به رشته تحریر در میآمد که حاکمان آن دوران میخواستند.
وی نمونههایی از تاریخ نگاریها را که با توجه به نگاه حاکمیت نوشته شده بر شمرد و درباره راهکارهای موفقیت در گزارشگری گفت: ابتدا باید واقعیتها را به طور صحیح منعکس کرد؛ نه آنها را بزرگنمایی کرد و نه کوچک شمرد. باید مصداق راوی صادق بود؛ تا گزارش اثر داشته باشد.
وی افزود: واقعیات باید بدرستی منعکس شود؛ واقعیت گاهی تلخ و گاهی شیرین است. اگر فقط شیرینیها را منعکس کنیم به نوعی مردم را فریفته ایم و اگر تلخیها را بیان نماییم به نوعی مردم را گول زده و ناامید ساختهایم. باید هم شیرینیها و هم تلخی هارا بیان کرد.
حجت الاسلام والمسلمین نواب اظهار داشت: نکته دوم توجه به ارزشها است. باید ارزشها را برجسته کرد مانند همین گزارش حمید بن مسلم که به خاطر ارزشهای آن در تاریخ برجسته شده است.
وی با بیان اینکه در قضیه اربعین نباید صرفاً نگاه ایرانی داشت، افزود: در جمع گستردهای که از سراسر جهان اسلام و ادیان و مذاهب مختلف در کربلا حضور دارند، باید ارزشهای جهان اسلام را مطرح کرد.
حجت الاسلام والمسلمین نواب از رعایت حقوق و شخصیت افراد بعنوان نکته سوم نام برد و گفت: گاهی اوقات دیده میشود افراد با یک نگاه سیاسی یا جناحی و یا اخلاقی، خبری را تهیه میکنند؛ این نگاه درست نیست؛ آبروی افراد فردای قیامت مورد سوال قرار میگیرد؛ ما اجازه نداریم کسی را خدای نکرده با قلم و تصویر خود تحقیر و کوچک کنیم.
وی تاکید کرد: تلاش کنیم حرمتها را حفظ نموده و خدای ناکرده تسویه حساب شخصی با دیگران نداشته باشیم چرا که همه دراین مراسم معنوی سربازان امام حسین (ع) هستیم.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت اهمیت سازنده بودن گزارش را بعنوان نکته چهارم یادآور شد و گفت: گزارش باید در مورد اقشار مختلف باشد؛ کودکان در واقع، بزرگان فردا هستند و آینده کشور در اختیار همین کودکان، نوجوانان و جوانان است که ما باید آنها را به حساب بیاوریم. خوب است افرادی صرفاً از کودکان و برای کودکان و از خانوادهها برای خانوادهها و از هر قشری برای همان قشر گزارش تهیه کنند و همین طور در رابطه با افراد دیگری که در کشورهای مختلف جهان هستند.
وی پنجمین نکته را فرهنگ سازی و جزو وظایف همه دست اندرکاران و رسانهها ذکر کرد و نمونه این فرهنگ سازی را کوتاه کردن مدت سفر دانست و گفت: این فرهنگ باید نهادینه شود.
وی افزود: عراقیها نیز مانند ایرانیها مهمان نواز هستند؛ اگر هر خانواده بیش از ۲ شب در منزل یک عراقی نماند، طبیعتاً میزبانان عراقی میتوانند از تعداد بیشتری پذیرایی کنند. عراقیها در طول این ایام روی خوش به زائران اباعبدالله نشان میدهند لذا باید فرهنگ سازی شود تا سفرها کوتاه شود و آنان پذیرای افراد بیشتری باشند.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت استفاده از فرصتها را نکته بعدی عنوان کرد که باید مورد توجه رسانهها قرار بگیرد.
وی گفت: فردی که در آیین اربعین شرکت میکند باید از لحظه لحظه توفیقی که برایش حاصل شده به نحو احسن استفاده کند. لحظهها ارزشمند هستند و این هنر رسانه هاست که بتوانند برای مردم فرهنگسازی کنند.
وی شناخت نیازهای اطلاعاتی مخاطبان، پرهیز از احساسی عمل کردن و احترام به مذاهب و ادیان دیگر را از نکاتی برشمرد که درکنگره جهانی اربعین باید رعایت شود و افزود: علاوه بر شیعیان، اهل سنت و حتی مسیحیان و ارامنه نیز در این مراسم حضور دارند.
وی اضافه کرد: این اجتماع بی سابقه است و اندیشمندان باید بنشینند و تدبیرکنند که در این اجتماع بزرگ بشری چگونه باید انتقال اطلاعات صورت گیرد.
حجت الاسلام والمسلمین نواب در ادامه به برخی آیینها که در نقاط مختلف جهان برگزار میشود، اشاره کرد و گفت: میلیونها نفر در اجتماع اربعین در مقابل یک انسان کامل، انسانی که همه هستی خود را برای نجات انسانها از ضلالت و گمراهی فدا میکند، به راهپیمایی میپردازند، این حرکت در جهان منحصربهفرد است و نمونه ندارد.
وی از حاضران خواست که واگرایی در مقابل سایر افراد نداشته باشند بلکه با هنر همگرائی خود تلاش کنند تا به تعداد دعوت شوندگان حسینی بیفزایند.
وی با بیان اینکه افرادی را که به کربلا میآیند خود امام حسین (ع) دعوت میکند، اظهار داشت: مرحوم آیت الله ری شهری در مورد تشرف به زیارت امام حسین علیه السلام میگفت من نبودم که به زیارت حضرت سیدالشهداء (ع) میرفتم بلکه مغناطیس اباعبدالله من را به سمت خودمیکشید. ما هم باید همگرایی داشته و این ظرفیت را افزایش دهیم نه اینکه از آن بکاهیم.
وی بعنوان توصیه دهم اظهار داشت: رسانهها هماهنگ با سیاستهای کلان و برنامههای ستاد مرکزی اربعین اقدام کنند و به نکاتی که در این نشست بیان میشود توجه نمایند.
وی بعنوان توصیه آخر خواستار انعکاس خدمات و اقدامات خادمان حسینی اعم از کوچک و بزرگ شد و گفت: آنها خادمان امام حسین (ع) هستند و همه حتی کودک خردسالی که در حد توان خود با ارائه دستمال کاغذی به زائر اباعبدالله خدمت میکند باید مورد توجه قرار گیرند. البته اگر صفحه آسمان قاب شود و این عکس به آن قاب منتقل شود باز هم برای انتقال و بیان روحیه ایثارگری این کودک کم است.
وی در پایان گفت: بعثه مقام معظم رهبری، ستاد مرکزی اربعین و عزیزان در وزارت کشور و همینطور در۱۷ کمیته مربوط و کمیته فرهنگی و آموزشی اربعین همگی در خدمت شما هستند تا بتوانید این وظیفه را انجام داده و پیام اربعین را به شایستگی به جهانیان منتقل کنیم.
گفتنی است گردهمایی بزرگ یاوران رسانهای اربعین به منظور تبیین رویکردها و برگزاری کارگاههای تخصصی و انتقال تجارب در رشتههای عکاسی، خبرنگاری، مستندسازی و فعالیتهای فضای مجازی به همت کمیته فرهنگی و آموزشی اربعین برگزار شد.