از جمله اتفاقات مهمی که در سالهای اخیر باعث توجه هرچه بیشتر دوست و دشمن به دستاوردها و تولیدات دفاعی کشورمان شده، رسیدن این محصولات به تراز جهانی و امکان صادرات این سلاح ها به کشورهای دیگر است. به همین خاطر، هر نوع حضور در نمایشگاه های نظامی خارجی از جمله موضوعاتی است که پیام های مختلفی را به خارج از مرزهای کشورمان مخابره می کند. البته جمهوری اسلامی همانطور که رهبر معظم انقلاب نیز بیان کرده اند، هرگاه کمکی به نیروهای مقاومت و ارتش های کشورهای دوست داشته، آنرا اعلام کرده و ابایی از این موضوع ندارد و ابن کمک، در موضوعات مهمی چون هجوم تکفیری ها و نیروهای داعش به برخی کشورهای منطقه، به اوج خود رسید و مجموعه ای از جنگ افزارهای ایرانی از سلاح های سبک تا موشک های ضد زره و پرنده های بدون سرنشین برای دفاع از این کشورها، در اختیار آنها قرار گرفت.

اخیرا نیز با اقدامات رسمی همچون راه اندازی یک کارخانه تولید پرنده های بدون سرنشین در کشور تاجیکستان، یک گام بسیار بلند و محکم هم در توسعه دیپلماسی دفاعی و هم کسب درآمد برای کشور برداشته شده است. اما در نمایشگاه های نظامی، معمولا صنایع دفاعی کشورمان در سالهای اخیر سعی کرده بود که حرکت چراغ خاموش را انتخاب کرده و آنچنان به نمایش و معرفی محصولات دفاعی، خصوصا در خارج از کشور نپردازند.

بیشتربخوانید

• کشور‌های بسیاری خواهان به خدمت گرفتن تجهیزات تولیدی ایران هستند

ولی در سالهای اخیر شاهد بودیم که صنایع دفاعی جمهوری اسلامی ایران برای نمونه در نمایشگاه دفاعی بغداد و هم در نمایشگاه هوایی معروف ماکس روسیه حضور پیدا کرده و بخشی از توانایی ها و دستاوردهای خود را به اشکال مختلف به نمایش گذاشت. ولی حضور روزهای اخیر صنایع نظامی ایران با محصولاتی خاص در یک نمایشگاه جهانی، نشان از یک قدم مهم در معرفی دستاوردهای نظامی کشور در سطوح بالای جهانی دارد.

نمایش موشک های ایرانی در سرزمین تزارها

نمایشگاه دفاعی آرمیا ۲۰۲۲ را می توان تخصصی ترین نمایشگاه نظامی کشور روسیه و یکی از بهترین ها در منطقه و جهان به حساب آورد. همان طور که مورد اشاره قرار گرفت، کشور ما سابقه حضور در نمایشگاه های روسیه یعنی سری ماکس را دارد اما این نمایشگاه ها بیشتر و به صورت خاص روی مسئله هوا و فضا تمرکز کرده و در سایر بخش ها فعال نیست. ولی نمایشگاه سری آرمیا که معمولا در کنار مسابقات بین المللی ارتش های جهان که با مرکز روسیه به صورت سالانه آغاز برگزار می شود، محلی است که حجم قابل توجه تری از دستاوردهای نظامی کشور روسیه و البته برخی کشورهای دیگر به نمایش در می آید.

برای نمونه در دوره فعلی کشور چین نیز حضور قابل توجه و پر رنگی در نمایشگاه آرمیا روسیه داشته است. اما حضور جمهوری اسلامی ایران در نمایشگاه نظامی مهم آنهم به میزبانی کشوری مثل روسیه که دارای سابقه بسیار طولانی در حوزه طراحی و تولید جنگ افزار است، یک سیگنال بسیار قوی هم در خصوص رشد تسلیحات ساخت جمهوری اسلامی ایران و هم در بحث افزایش روابط استراتژیک بین دو کشور محسوب می شود.

در تصاویر و مدل های موشک های به نمایش درآمده در این نمایشگاه نشان می دهد که حداقل دو مدل از موشک های بالستیک ایرانی با نام های تجاری BM۲۰۰ و BM۳۰۰ در این نمایشگاه به نمایش گذاشته شده بودند که مشخصا بر اساس خانواده موشک های بالستیک تاکتیکی فاتح ۱۱۰ توسعه پیدا کرده اند. این موشک های سوخت جامد برای درگیر شدن با اهداف ثابت زمینی در فاصله معمولا بین ۲۰۰ الی ۳۰۰ کیلومتر توسعه پیدا کرده و البته در خصوص دقت مثال زدنی موشک های خانواده فاتح نیز مشخصا نیازی به تعریف زیاد نخواهد بود. کافی است نتایج حملات این خانواده موشکی در میدان عمل علیه تروریست های داعشی، گروهک تجزیه طلب در شمال عراق و همچنین نیروهای تروریستی سنتکام در عین الاسد را مشاهده کنید.

موشک های بالستیک و کروز ایرانی تبلیغ شده در غرفه کشورمان در نمایشگاه آرمیا ۲۰۲۲

در بخش موشک های کروز هم دو گزینه موشک های کروز ضد کشتی با نام های تجاری CM۲۰۰ و CM۳۰۰ از طرف کشور ما معرفی شده اند. این موشک های کروز ضد کشتی که با ترکیب هدایت اینرسیایی و راداری فعالیت می کنند بر اساس کد معرفی انتخاب شده برای آنها، به ترتیب ۲۰۰ و ۳۰۰ کیلومتر برد دارند. آنچه امروز در مسکو در بخش موشک های ضد کشتی به نمایش درآمده است نتیجه بیش از ۳ دهه توسعه توان موشک های کروز ضد کشتی کشور ما بوده است. این موشک ها که با سرعت نزدیک صوت پرواز می کنند قابلیت حمل و پرتاب از انواع بالگرد، هواپیماهای بال ثابت، شناورها و پرتابگرهای ساحلی را نیز دارند

در حوزه موشک های سطح به هوا نیز شاهد بودیم که در استندهای موجود در غرفه کشور ما در نمایشگاه آرمیا ۲۰۲۲ روسیه، محصولاتی مثل سامانه مجید با نام تجاری AD-۰۸، و موشک های پدافندی بر اساس موشک های سری صیاد با نام های AD-۷۵ و AD—۲۰۰ دیده شده اند. این موشک ها کوتاه، میان و برد بلند هستند و اعداد به کار رفته در نام تجاری آنها در حقیقت نشان دهنده برد آنها است.

ستون فقرات پهپادی ایران در نمایشگاه روسیه

اما نمی توان در خصوص صنایع نظامی ایران صحبت کرده و در خصوص پرنده های بدون سرنشین صحبت نکرد؛ یکی از ستون های اصلی قدرت دفاعی کشور ما که دوست و دشمن به اثرگذاری آنها معترف هستند. در نمایشگاه روسیه شاهد نمایش حداقل یک ماکت کوچک از پهپاد معروف کرار و البته یک ماکت مسلح از پهپاد معروف مهاجر ۶ بودیم.

ماکتی از پهپاد مهاجر ۶ در غرفه ایران - در پشت سر تصاویر مربوط به سه مدل سامانه پدافند هوایی ایرانی مشخص است

مهاجر ۶ را باید ستون فقرات و یکی از پر تولیدترین پرنده های بدون سرنشین حال حاضر کشور دانست که یک ترکیب خوب از طراحی ساده، مشخصات پروازی و ایضا توان حمل محموله مناسب در آن جمع شده است. توسعه مهمات مینیاتوری قائم که نمونه های اندازه اصلی آن نیز بخش دیگری از این غرفه ایران را مزین کرده بود یکی از نقاط قوت صنایع کشور ما به حساب می آید. این مهمات که با تصور حمل برای پهپاد ها از ابتدا توسعه پیدا کردند با داشتن وزن کم، توان گلاید کردن به طرف هدف و ترکیب کردن دقت بالا و سر جنگی با قدرت کم یک گزینه ایده آل برای عملیات های ضد تروریستی، نابودی ادوات زرهی و غیر زرهی در حملات از بالا کاربرد دارد.

بخشی از غرفه ایران در نمایشگاه آرمیا - در مرکز تصویر مهمات هوا پرتاب سری قائم - در سمت راست ابتدا موشک آذرخش و سپس موشک الماس

موشک ضد زره الماس، موشک هوا پرتاب آذرخش که چندی پیش شاهد آزمایش موفق آن از پهپادهای کرار بودیم و نمونه هایی از موشک های دوش پرتاب ضد هوایی یا موشک معروف ضد ایرانی به نام الماس، نمونه ایرانی RPG-۲۹ و یک سری از کوادکوپترهای ساخت داخل از دیگر محصولات به نمایش در آمده در غرفه جمهوری اسلامی ایران در نمایشگاه آرمیا ۲۰۲۲ روسیه بود.

با نگاهی سریع به وضعیت کلی جنگ اوکراین می توان به این نتیجه رسید که در فضای فعلی دنیا و بعد از رصد وضعیت یک درگیری تمام عیار و سنگین، گزینه هایی مثل موشک های بالستیک تاکتیکی، سامانه های ضد زره با قابلیت شلیک کن – فراموش کن و پرنده های بدون سرنشین در تقریبا تمامی کلاس ها و ایضا سامانه های پدافندی جزو اقلام اصطلاحا "داغ" در بازار فروش سلاح خواهند بود.

حضور صنایع دفاعی جمهوری اسلامی ایران در نمایشگاه آرمیا ۲۰۲۲ بعد از موفقیت در صادرات پهپاد به کشور تاجیکستان نشان می دهد که عزم نیروهای مسلح برای توسعه اقتصادی و درآمد زایی برای کشور از طریق صادرات غیر نفتی و دانش بنیان، جزم تر از همیشه بوده و برنامه ای قوی و مدون برای این امر در حال اجرا است.

هرچند تاکنون خبری از توافق و همکاری میان صنایع نظامی و نیروهای مسلح کشورمان با روسیه در موضوعاتی مثل انتقال پهپاد یا محصولات نقطه زن، به تایید طرفین نرسیده است اما می توان امید داشت با ورود مقتدرانه به نمایشگاه های بین المللی، اولین قدم ها برای حضور محصولات دفاعی کشورمان در بازار جهانی، به خوبی برداشته شده است.

منبع مشرق