صبح دیروز چهارشنبه بود که تیم مذاکره کننده کشورمان راهی خانه ملت شد و به نمایندگان مردم درباره جزئیات مذاکره توضیحاتی را ارائه داد.

توضیحاتی که البته پشت درهای بسته و نشست غیر علنی مطرح شد اما خبرنگاران هم بیکار نماندند و از پشت درهای بسته پیگیر چند و چون این نشست شدند.

پیگیری هایی که حاصل آن در گفت‌وگوهایی آمده است.

مجتبی ذوالنوری عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس در گفت‌‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان درباره جلسه غیر علنی مجلس شورای اسلامی با اعضای مذاکره کننده گفت: در موضوعات مختلف بین مجلس و دولت روابط و تعاملاتی برقرار است و یکی از آن موارد که حساسیت نمایندگان مردم درباره آن بسیار است موضوع مذاکرات هسته‌ای است ، تیم مذاکره کننده مدتی است که به سرپرستی آقای باقری کنی فعال است و مذاکرات تا حد بسیاری پیش برده است.

به گفته وی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در مقاطع مختلف ارتباط خاصی با وزارت خارجه و تیم مذاکره کننده و دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی برای رصد و بررسی و تعامل موضوع هسته‌ای داشته و دارد، اما نیاز بود در سطح گسترده تری نمایندگان مجلس هم در جریان اقدامات انجام شده در مذاکرات با طرف‌های مقابل  قرار بگیرند. 

ذوالنوری گفت: امروز اجزای ذی ربط مذاکره کننده و تصمیم گیرنده در مجلس حاضر بودند. دریابان علی شمخانی که دبیر شورای عالی امنیت ملی است، محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی هسته‌ای کشور ، باقری کنی رئیس تیم مذاکره کنند و آقای امیر عبدالهیان وزیر خارجه همه در مجلس حاضر شدند و هرکدام به سهم خود توضیحاتی را درباره اقدامات صورت گرفته ارائه دادند. 

طبق قانون، وزارت خارجه باید هر سه ما یک بار به مجلس گزارش کار ارائه دهد 

این عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس تشریح کرد: نمایندگان مجلس ابهام، سوالات، توصیه و دغدغه‌هایی داشتند که در یک رفت و برگشت مطرح شد.

در ابتدا مهمانان مطالب را ارائه دادند و نمایندگان به قید قرعه مطالب خود را بیان کردند. در مجموع اقداماتشان مورد بحث قرار گرفت و برخی ایراداتی که نمایندگان داشتند پاسخ داده شد، لذا قرار شد که این تعاملات جدی‌تر باشد و به صورت مکتوب گزارش اقدامات به مجلس ارائه شود.

البته در گذشته هم این ارتباطات بوده و طبق قانون باید وزرات امور خارجه هر سه ماه یک بار گزارش از روند اجرای برجام و پیشرفت آن ارائه می‌داد، اما با رفتن ترامپ از برجام این روند کند شد و باتوجه به اینکه دیگر تعاملی هم در زمینه برجام با ایران و طرف‌های برجامی نبود گزاش‌های وزات خارجه نیز قطع شد.

وی افزود: در گذشته سه ماه یک بار این گزارش‌ها به کمیسیون می‌آمد، طبق قانون کمیسیون امنیت ملی هم باید هر ۶ ماه گزارشی را به صحن ارائه می‌داد که در حقیقت نتیجه بررسی ۶ ماه را با استفاده از گزارش‌های وزارت خارجه، راستی آزمایی و بازدید‌های میدانی بود.

آمریکایی‌ها یک موافقت ضمنی با شروط ایران اعلام کردند 

ذوالنوری گفت: در این مقطع این گزارشات تعطیل شده بود و از همین رو نیز درخواست ما این بود که  وزارت خارجه و تیم مذاکره کننده روند اجرا و پیشرفت مذاکرات را به کمیسیون امنیت ملی گزارش کنند تا در نتیجه کمیسیون هم به صحن بیاید و نمایندگان هم آن گزارش‌ها را بررسی شده ارائه دهند.

لذا این روند طبیعتا ادامه خواهد داشت، زیرا این ایام بسیار حساسی است و باید یک وحدت ، همدلی و نظر واحدی بین اجزای نظام و قوای سه گانه نظام در این زمینه حاصل شود. این رفت و آمد‌ها طبعا این اتحاد و یک نظری را تقویت می‌کند و در رفع ابهامات موثر است.

این نماینده مجلس گفت: طبعا شروطی هم که ایران برای پذیرش داشته زیاده خواهی و بی ربط با برجام هم نیست. کاملا نظرات جمهوری اسلامی منطبق با برجام است و حال مانده به این است که آمریکایی‌ها نظر خود را اعلام کنند، زیرا ۱۲ شب پریشب این موضوع به اتحادیه اروپا منعکس شده و آن‌ها هم به آمریکایی‌ها منتقل کردند و آن‌ها هم اعلام وصول رسانه‌ای کردند.

وی تاکید کرد: البته آمریکایی‌ها یک موافقت ضمنی را در مصاحبه اعلام کردند و گفتند که عمده مسائل و کلیات مورد توافق است و این یعنی آمریکایی‌ها در پذیرش شرایط ایران سر به راه باشند و ما امیدواریم که اگر آمریکایی‌ها واقع بینانه عبور کنند و لج بازی را کنار بزارند توافق در آینده‌ای نزدیک اتفاق بیفتد.

مراقبیم دوباره تعهدات یک طرفه اجرا نشود 

غلامحسین رضوانی نماینده مردم تهران در مجلس نیز فرد دیگری بود که به سوال ما پاسخ داد و گفت: طبیعی است که با توحه به جایگاه نمایندگان و شرایطی که در آن قرار دادریم نمایندگان به صورت دوره‌ای پیگیر جزئیات مذاکره هستند و عزیزان ما نیز گزارشاتی را به مجلس ارائه می‌دهند تا هم نمایندگان در جریان باشند و هم آرامش داشته باشند در جهت اینکه منافع ملی مراقبت شود.

هم اینکه سیاست‌های نظام دنبال شود و مراقبت‌های لازم در مذاکرات وجود دارد تا مثل سری پیش شرایطی ایجاد نشود که تعهدات به صورت یک جانبه اجرا کنیم و طرف مقابل از زیر بار تعهدات خود شانه خالی کند .

رضوانی ادامه داد: این جلسه هم در همین راستا بود و از نظر بنده رئیس هیات مذاکره کننده کشورمان دقت لازم را در‌ این زمینه دارد و امیدواریم که در ادامه راه  هم همچنان مستحکم به منافع ملی پایبند باشد و به نتیجه مطلوب برسیم.

وی گفت: نه ما و نه طرف مقابل و نه هیچ‌کس نمی‌تواند به طور صد در صد اعلام کند که این توافق قطعی حاصل می‌شود، اما طبعا به محض اینکه حاصل شود همه در جریان قرار خواهند گرفت.

مومن از یک سوراخ دوبار گزیده نمی‌شود

وحید جلال زاده رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس هم در این باره گفته است که نقشه راه مجلس منافع ملی، قانون راهبردی لغو تحریم‌ها و فرامین رهبری است که در طول این سال‌ها به تیم‌های مختلف مذاکره کننده مطرح شده است.

دولت‌ها برای ما تفاوتی ندارد بلکه آنچه مهم است این است که آیا منافع ملی لحاظ می‌شود یا خیر.

به گفته جلال زاده ما همچنان با توافق خوب فاصله داریم، اما هرزمان که منافع ما تامین بشود قطعا جمهوری اسلامی آماده انعقاد یک توافق خوب است. باید عبرت گذشته را در جلوی دیدگان خود داشته باشیم مومن از یک سوراخ دو بار گزیده نمی‌شود. 

ابوالفضل عمویی عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس هم نکته کلیدی در اهداف مذاکرات  را انتفاع اقتصادی ملت ایران خواند و اظهار داشت: انتفاع اقتصادی به این معناست که موانع تجارت خارجی ایران رفع شود و محدودیت‌های غیرقانونی فروش نفت برداشته شود. همچنین ما به منابع فروش نفت برای تأمین نیاز مردم کشورمان دسترسی پیدا کنیم.

به گفته عمویی تجار هم چنین روندی را در روند تجارت خارجی دنبال می کنند. این مسیر در مذاکرات دنبال شده و مطالبه هم است. نهایتا خروجی مذاکرات گزارش رفع تحریم‌ها خواهد بود که دولت باید به مجلس ارائه کند. این ملاک ما برای ارزیابی در مجلس است.

وی با بیان اینکه تضمین و راستی‌آزمایی دو موضوع جدید در مذاکرات است، تصریح کرد: توافقی که در حال حاضر پیگیری می‌شود تصمیم کمیسیون مشترک برای احیای توافق سال ۲۰۱۵ است. به این عنوان که این توافق با خروجی غیرقانونی آمریکا نقض شد و نهایتا ایران دست به کاهش تعهدات زد.

اگر بخواهیم به شرایط سال ۲۰۱۵ برگردیم باید تضمینی باشد که طرف‌هایی که می‌خواهند با ایران کار اقتصادی و تجاری انجام دهند تحت تأثیر تحریم‌ها قرار نگیرند. این موضوع مهمی بود که مورد پذیرش طرف مقابل قرار گرفته است.

وی تأکید کرد: موضوع اصلی کار این است که هنوز ما موضوعات باقی مانده برای مذاکرات داریم. پیشنهاد آخری دریافت کردیم و نظرات‌مان را اعلام کردیم ولی هنوز از طرف مقابل پاسخی دریافت نکردیم. اگر آن‌ها با خواسته‌های جمهوری اسلامی همراهی کنند حتما می‌توانیم شاهد یک توافق باشیم.

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت که تأکید می کنم در مسیر توافق هستیم اما هنوز به توافق نرسیدیم. هر چند فاصله چندانی هم نداریم. اگر اراده جدی باشد خیلی سریع این اتفاق می‌افتد.

­­­حسین امیرعبدالهیان وزیر خارجه هم در پایان نشست دیروز با نمایندگان مجلس در خصوص، اما و اگر‌های برگزاری نشست مشترک برجام در سطح وزرای خارجه، گفت: ما نظراتمان را از طریق نماینده اتحادیه اروپا به طرف‌های مقابل ازجمله آمریکا دادیم و منتظر هستیم تا پاسخ‌ها را دریافت کنیم.

وزیر امور خارجه در ادامه تصریح کرد: ما باید اطمینان پیدا کنیم که همه خطوط قرمزمان مورد توجه قرار گرفته است و نفع اقتصادی کامل از توافقی که پیش روی ماست، خواهیم برد. چنانچه به این نقطه برسیم، در خصوص مراحل بعدی بحث خواهد شد.

بخشی از صحبت‌های نمایندگان مجلس از ماحصل جلسه مجلس درباره مذاکرات بود. حال باید دید که سرانجام عاقبت مذاکره چه زمانی ختم به خیر خواهد شد؟

فاطمه تورانلو