سعید قطبیزاده منتقد سینما با اشاره به بخشی از تاریخ شفاهی سینمای جهان و بیان این نکته که سینمای کوتاه به نحوی پشتوانه سینمای بلند است، گفت: به شهادت تمام تحولات تاریخ سینمای جهان، به صورت عمده فیلمسازان بزرگ سینمای ایران و جهان، عقبه پررنگی در سینمای فیلم کوتاه داشتهاند؛ البته این به معنای این نیست که فیلم کوتاه صرفا پشتوانه فیلم بلند است، بلکه فیلم کوتاه هویت کاملا مستقلی در سینما دارد که ظرفیت بسیار بالای آن در سینمای بلند هم قابل استفاده است.
او ادامه داد: فیلم کوتاه برای من مانند داستان کوتاه است، به عنوان مثال آنتوان چخوف به غیر از فیلمنامه صرفا داستان کوتاه مینوشت و هیچگاه اقدام به نوشتن رمان نکرد؛ منظور این است که یک فیلمساز میتواند تا همیشه فیلم کوتاه بسازد و هیچ الزامی وجود ندارد که فیلم کوتاه خاکریزی برای ورود به سینمای بلند باشد.
این منتقد سینما با بیان وضعیت سینمای بلند حال حاضر ایران و اینکه این سینما تا چه اندازه به پول و البته بازیگرانی که به جز چهره خوب استعدادی در بازیگری ندارد، وابسته است، گفت: من متنفر هستم از سینمایی که همه چیز آن به پول وابسته است تا روند تولید آن طی شود؛ سینمایی که در آن برای فروش، بازیگران خوشچهره و بیاستعدادی به کار گرفته میشود و به شدت در فیلمنامه و تولید درگیر سانسورهای غیراصولی است و هیچ رنگ و بویی از ماهیت اصلی سینما به خود ندارد. ولی سینمای کوتاه هنوز به ماهیت سینمایی خود نزدیک است و شاید یکی از اصلیترین دلایل آن، آلوده نشدن به کلیشهها و پولمحوری در آن است.
سینمای بلند درگیر سانسور بزرگی به نام سرمایه گذار است
قطبیزاده گفت: هیچ سانسوری در سینما بالاتر پول نیست، سرمایهگذار است که برای فیلم تصمیم میگیرد و نحوه اکران و آن چیزی که باعث میشود مخاطب ناآشنا با سینما را پای صندلیها روبهروی پرده نمایش بنشاند، مهم است. من زمانی که فیلم کوتاه تماشا میکنم از حجم ایده و جهانبینی فیلمسازها ذوق میکنم و با خودم میگویم که چه حرفهای بزرگی در ذهن آنهاست که در قاب دوربین بازگو خواهد شد، ولی متاسفانه زمانی که وارد سینمای بلند میشوند درگیر سانسورها و دنیای کثیف سینمای بلندی میشوند که دست آنها را برای ابراز سخن میبندد و آنها در بهترین حالت یک فیلمساز خوب میشوند تا یک فیلمساز دغدغهمند و متعهد به سینما.
سینمای نوظهور تبریز برای سینمای ایران امیدبخش است
قطبیزاده در ادامه با نقد فیلم کوتاه «بشقاب» که در موسسه «ارک فیلم تبریز» تهیه شده و با نظارت و همراهی برادران ارک تولید شده است، گفت: فیلم کوتاه «بشقاب» فیلم خلاقانه و قابل قبولی بود و معدود ایرادهایی که میتوانست فیلم را به قوت بیشتری برساند، پایانبندی فیلم بود که به نظر من کمی سادهانگارانه و نامفهوم تمام شد.
وی افزود: نکتهای که به بهانه فیلم کوتاه «بشقاب» باید به آن اشاره کنم، اتفاقی است که در تبریز افتاده و تحولی در نوع نگاه به سینما در این شهر به دلیل حضور هنرمندان پدیدهای مانند برادران ارک رقم خورده است. این اتفاق در سینمای تبریز سرآغاز یک تحول در سینمای ایران است که ما ریشههای آن را در فیلم بلند بهمن و بهرام ارک به نام «پوست» و حتی فیلم «آتابای» ساخته نیکی کریمی میبینیم و از سینمای تجاری و نفرتانگیز پرمدعا دور هستند. نظام سینمای ایران به نحوی درگیر جهلپروری است و این تحولی که از سینمای تبریز آغاز شده است، ظرفیت مقابله با این سینمای کثیف را دارد.