اگرچه حضرت عباس (ع) در روز عاشورا به شهادت رسید، اما تاریخ، به پاس رشادت‌های فراوان این فرزند دلاور امیرمومنان (ع) و به پاس احترام، غیرت، بصیرت و وفاداری اش روز تاسوعا را به نام ایشان مزین کرده تا با یاد آن بزرگوار خوبی‌ها و فضیلت‌ها پایدار بماند.

در روز عاشورا حضرت ابوالفضل (ع) برادرانش را یکی یکی به میدان فرستاد تا در راه حسن شهید شوند شاید می‌خواست با این کار تا لحظه آخر برادران محکم بایستند و حسین (ع) را یاری دهند و یا شاید می‌خواست قبل از امام حسین (ع) داغ مرگ برادر را بچشد و یا شاید می‌خواست تا لحظه آخر اطمینان دل امام زمان خویش باشد.

حضرت ابوالفضل (ع) در روز عاشورا که دید یاران حسین (ع) یکی یکی به شهادت می‌رسند، به نزد امام حسین (ع) رفته تا اذن میدان بگیرد، اما امام به او می‌گوید "شما اگر بتوانید برای طفلان تشنه آب بیاورید".

حضرت عباس (ع) اطاعت امر مولای خود می‌کند و مأموریت آوردن آب را انجام می‌دهد، اما دشمن حضرت را محاصره کرده و دستان مبارکش را قطع و مشک آب را هدف قرار می‌دهد.

آن حضرت که دیگر روی آمدن به سمت امام حسین (ع) را نداشت در همان جا در نبرد نابرابر به شهادت می‌رسد و اینجاست که امام حسین با شهادت ایشان احساس تنهایی می‌کند و می‌فرماید "الان انکسر ظهری و قلت حیلتی".

معنای این سخن این نیست که آن حضرت اگر باقی مانده بود امام حسین (ع) بر دشمنان غلبه می‌یافت، در واقع حضرت عباس (ع) پشتوانه محکمی برای امام بود که ایشان این جمله را بیان نمودند.

نهم محرم همان تاسوعای حسینی، در روز شمار واقعه کربلا به نام حضرت ابوالفضل (ع) نام گذاری شده تا روزی برای تکامل وفا، ایثار و فداکاری و روزی به نام حضرت عباس علمدار (ع) باشد.