چند روز پس از اعلام ائتلاف چارچوب هماهنگی شیعه در مورد توافق بر سر نامزدی «محمد شیاع السودانی» برای سمت نخست وزیری، صحنه سیاسی عراق شاهد تحولاتی بوده که رنگ و لعاب خوشی نداشته و کارشناسان هشدار می‌دهند در صورتی که گروه‌های سیاسی به سرعت اختلافات موجود را برطرف نکرده و به توافقی جامع و مانع میان خود نرسند، اعتراضات و تظاهرات به سرعت گسترش خواهد یافت و چه بسا عدم هوشیاری رهبران سیاسی منجر به وقوع درگیری‌های داخلی و پیامد‌های ناخوشاند برای جامعه عراق خواهد شد.

البته در همین حین تأکید شده است که پیش بینی می‌شود از آنجایی که سیاستمداران و احزاب این کشور تجارب زیادی دارند و توانسته اند با هوشیاری تهدید بزرگی مانند گروه تروریستی داعش را از بین ببرند، امروز نیز در مسیر حل اختلافات و عبور از این گردنه تاریخی موفق عمل خواهند کرد و نسبت به اهمیت غلبه دادن منافع ملی بر منافع شخصی و حزبی آگاهی لازم را دارند؛ کما اینکه بسیاری از رهبران و شخصیت‌های تاثیرگذار سیاسی خواستار برگزاری گفتگوی ملی با هدف دستیابی به راه حل سیاسی شده اند و در همین راستا، مصطفی الکاظمی نخست وزیر این کشور روز دوشنبه گفت: از همه طرف‌ها می‌خواهم تا برای رسیدن به یک راه حل سیاسی به پای میز گفتگوی ملی بیایند؛ عراق امروز شاهد یک تنش سیاسی بزرگ است که اگر خردمندان مداخله نکنند ممکن است عواقب ناگواری در پی داشته باشد.

در این راستا، دکتر محمد عباس التمیمی استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سیاسی عراق در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، در ارتباط با عوامل شکل گیری تحولات اخیر، دخالت‌های خارجی را عاملی مؤثر عنوان کرد و گفت: طبیعتا در ارتباط با آنچه امروز در عراق جریان دارد، دخالت‌های منطقه‌ای و بین المللی نقش برجسته‌ای در شکل گیری و تشدید آن دارد؛ اساسا نزاع یا همزیستی و توافق منطقه‌ای و بین المللی هر دو نقش بسزایی در ترسیم نقشه سیاسی عراق دارد.

التمیمی در توضیح دلایل دیگر تحولات اخیر عراق اضافه کرد: اختلاف بین گروه‌های سیاسی برای تحقق منافع تنگ نظرانه و شخصی باعث از هم گسستگی بین آن‌ها شد و طرفداران برخی از این گروه‌ها را به حضور در خیابان‌ها و برپایی تظاهرات و نیز ورود به نزاع تحریک کرد. آنچه روند تظاهرات را تشدید کرده، انزجار شهروندان از حاکمیت با تمام گرایش‌های سیاسی آن و در مقابل تمایل به ایجاد تغییر به هر شکل ممکن است.

این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه تظاهرات اخیر هیچ گونه توجیه عقلانی ندارد تصریح کرد: حضور مردم در خیابان‌ها و یورش به پارلمان به درخواست احزابی شکل گرفته که خود از سال ۲۰۰۳ تاکنون بخشی از بدنه حاکمیت بوده و اکنون خود را در نزاع با آن دیگر بخش‌های حاکمیت قرار داده و با آن‌ها دچار تعارض منافع شده است.

وی در ادامه تبعات اتفاقات این روز‌های عراق را بسیار خطرناک توصیف کرد و گفت: نزاع جاری برسر قدرت در عراق به ویژه بین گروه‌های شیعه ثبات و امنیت جامعه و به طور کلی امنیت ملی را تهدید می‌کند. در این درگیری‌ها هیچ گروهی برنده میدان نخواهد بود و همگی زیان خواهند دید، اما آنچه بیش از همه دچار آسیب می‌شود، جامعه عراق است. امروز ما نیازمند گفتگو، آرامش و جلوگیری از رفتار‌های هیجانی در خیابان هستیم و گروه‌های سیاسی و سران آن‌ها باید با استفاده از نفوذ خود، حیثیت و هیمنه دولت و کشور را حفظ کنند.

التمیمی در پاسخ به این سوال که احتمال وقوع درگیری بین گروه‌های شیعه را چگونه ارزیابی می‌کند گفت: چنانچه سران گروه‌ها و تشکل‌های شیعه از برخی خواسته‌های خود کوتاه نیایند و نتوانند مانند گذشته در منافع شخصی با یکدیگر شریک شوند، درگیری بین آن‌ها محتمل است؛ بنابراین سران و رهبران شیعه باید با هوشیاری هرچه سریعتر و پیش از از دست رفتن فرصت برای اجتناب از درگیری تلاش کرده و بایکدیگر به تفاهم برسند که در غیراینصورت هیچکس برنده نخواهد بود. گروه‌های شیعه باید درک کنند که در صورت درگیری بسیاری از چیز‌ها به ویژه جایگاهی را که طی این سال‌ها بر آن دست یافته بودند از دست خواهند داد و دیگر نخواهند توانست این جایگاه را بازیانبد.

این استاد دانشگاه در ادامه به تبیین راه حل برون رفت عراق از این بحران پرداخت و توضیح داد: راه حل اتفاقات امروز عراق، انعقاد توافقی سیاسی میان گروه‌های درگیر اختلاف است؛ توافقی که منافع همه را تأمین کرده و در رأس همه، منافع کشور را اولویت قرار دهد؛ چراکه تحولات سیاسی نشان می‌دهد که اختلافات به اوج خود رسیده و اگر رهبران سیاسی هوشیاری به خرج ندهند، چه بسا این اختلافات در نهایت به درگیری گروه‌ها منجر شود.

وی در پایان هشدار داد: امروز قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به‌شدت تلاش می‌کنند تا شرایط سیاسی را برای تغییر پارامتر‌های نقشه سیاسی شعله‌ور سازند و حتی قدرت‌های حزبی محلی نیز به سمت آن مناقشه و درگیری پیش می‌روند؛ از این رو عراق امروز در شرایط بسیار حساسی به سر می‌برد و کوچکترین اشتباه می‌تواند خسارت‌های جبران ناپذیری اعم از کشتار هزاران انسان، میلیون‌ها آواره، فروپاشی اقتصادی، تغییر وضعیت جغرافیای سیاسی و... به دنبال داشته باشد و مردم تازه فارغ شده از رنج تروریسم داعشی را با رنجی بزرگتر از آن روبه رو سازد.