بهروز بادکو رییس سازمان تجاری‌سازی فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان جهاددانشگاهی در رابطه با تعداد شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان مشغول به فعالیت در پارک‌ها و مراکز رشد و منش جهاددانشگاهی، گفت: از زمان تأسیس اولین مرکز فناوری در جهاددانشگاهی تا کنون این نهاد موفق به راه‌اندازی ۳ پارک علم و فناوری، ۲۴مرکز رشد و ۴۰ مرکز نوآوری و شتاب دهی شده است و در این میان توانسته‌ایم بیش از ۶ هزار واحد فناور در این حوزه جذب و پذیرش کنیم و در حدود ۳۰ درصد از این واحدهای فناور به بازار کار هدایت شده‌اند.

استقرار ۹۰۰ واحد فناور در مراکز فناور جهاددانشگاهی

وی گفت: امیدواریم با بالا بردن سطح کیفی حمایت‌های خود از این مراکز این درصد را به بالاتر از سطح موجود برسانیم، در حال حاضر در کلیه مراکز فناور جهاددانشگاهی حدود ۹۰۰ واحد فناور مستقر هستند و از خدمات حمایتی این مراکز استفاده می‌کنند.

دکتر بادکو در رابطه با سیاست جهاددانشگاهی برای حمایت و توسعه پارک‌های علم و فناوری، مراکز رشد و منش در این نهاد گفت: در سالیان گذشته با توجه به نبود ساختارهای فناوری، سیاست جهاددانشگاهی بر توسعه کمی ساختارها بوده است که این هدف با تعامل نهادهای حاکمیتی و اخذ مجوزهای لازم منجر به ایجاد ساختارهای فناوری جهاددانشگاهی شده است.

وی افزود: امروز با به بلوغ رسیدن این ساختارها، برنامه و سیاست اصلی جهاد توسعه کیفی این مراکز است که با اجرای برنامه‌هایی مانند ترویج فرهنگ کارآفرینی و نوآوری متناسب با نیاز کشور، توانمندسازی و آموزش نیروهای انسانی، ایجاد شبکه کارآمد داخل زیست‌بوم جهاددانشگاهی، جذب حمایت‌های مادی و معنوی از سمت ساختارهای حمایتی و تکمیل ساختارهای مرتبط با این حوزه هدف‌گذاری شده است.

رییس سازمان تجاری‌سازی فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان جهاددانشگاهی گفت: با توجه به سیاست‌های کلان جهاددانشگاهی به‌منظور حمایت از توسعه نوآوری و فناوری در کشور، راه‌اندازی شتاب‌دهنده ملی در چند زمینه منتخب در دستور کار قرارگرفته است.

دکتر بادکو در رابطه با خدمات این سازمان برای استقرار شرکت‌ها در پارک‌ها و مراکز رشد و منش گفت: برنامه‌های این سازمان با هدف تسهیل و راهبری خدمات مورد نیاز شرکت‌ها و واحدهای فناور در نظر گرفته می‌شود که برنامه‌هایی مانند عقد تفاهم‌نامه‌های کلان و همکاری‌های مشترک جهت توسعه کمی و کیفی، ایجاد ارتباط منطقی میان شرکت‌ها و واحدهای فناور و نهادهای نظارتی، ارتباط با صندوق‌های تأمین مالی و سرمایه‌گذاران بخش حقیقی و حقوقی، ایجاد سامانه نظارت مستمر و هدفمند و دریافت گزارش‌های به‌روز جهت ارزیابی فعالیت واحدهای فناور و شرکت‌ها را می‌توان بر شمرد.

وی با اشاره به مهم‌ترین پروژه‌های در دست اجرای شرکت‌های مستقر در پارک‌ها و مراکز رشد جهاددانشگاهی گفت: در حال حاضر مراکز فناوری جهاددانشگاهی توانسته است از طریق پروژه‌هایی مانند تولید داروهای گیاهی (در حوزه گیاهان دارویی)، تولید دارو، سلول درمانی و پزشکی بازساختی، تجهیزات نوین کشاورزی و آبیاری، تولید آب‌شیرین‌کن‌ها، تجهیزات پزشکی، محصولات آرایشی و بهداشتی و درمان در بخش سلامت، تولید محصولات خلاق و فرهنگی در حوزه علوم فناوری‌های نرم و صنایع خلاق، تولید محصولات شیمیایی در بخش صنایع شیمیایی، ماشین‌آلات کشاورزی، صنایع غذایی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، کشاورزی و گردشگری وارد بازار شود.

دکتر بادکو گفت: در بحث ایجاد اشتغال این شرکت‌ها بیش از ۵ هزار موقعیت شغلی ایجاد کرده‌اند و در سال گذشته موفق به فروش ۵۰۰ میلیارد تومان در بازار داخل و ۷ میلیون دلار در بازار بین‌المللی شده‌اند.

وی گفت: امروزه بسیاری از شرکت‌ها به دنبال ایجاد مزیت رقابتی از طریق نوآوری هستند که به استفاده از یک محصول جدید، خدمت یا روش نو در فرایندها و کارکردهای کسب‌وکار می‌انجامد. زیست‌بوم نوآوری به‌عنوان یک پارامتر ضروری برای تقویت قابلیت‌های نوآوری شرکت‌ها، صنایع و کشورها در نظر گرفته‌شده است. زیست‌بوم‌ها، شبکه‌های مشتری محور هستند که از طریق آن‌ها محصولات و خدمات توسط شرکت‌های مختلف ارائه می‌شود.

به گفته رییس سازمان تجاری‌سازی فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان جهاددانشگاهی، در واقع اقتصاد مبتنی بر دانش در غیاب یک زیست‌بوم نوآوری که بستر رشد و توسعه کسب‌وکارهای فناورانه و دانشی را مهیا می‌کند، غیرممکن به نظر می‌رسد. بر این اساس شکل‌گیری و یا باز تعریف زیست‌بوم نوآوری در جهاددانشگاهی یکی از مهم‌ترین ضروریات بوده و مستلزم یک کار مطالعاتی عمیق است تا ابعاد مختلف آن موردبررسی قرار گیرد، بنابراین شناخت ویژگی‌ها، بازیگران و عوامل انگیزاننده، موانع یا عوامل بازدارنده زیست‌بوم نوآوری در جهاددانشگاهی بسیار ضروری است.

دکتر بادکو  گفت: هنگام طرح مباحث توسعه در سیستم نوآوری، باید توجه کرد که هیچ الگوی بهینه‌ای وجود ندارد که بتوان آن را در تمامی کشورها اجرا کرد و نتیجه مطلوب گرفت زیرا الگوی شکل‌گیری زیست‌بوم منحصربه‌فرد و قابل تقلید نیست پس باید به دنبال الگوی مناسبی باشیم که جهت مناسب حرکت را نشان دهد و بیشتر مبتنی بر انباشت دانش و مطالعه تجربه‌های دیگر کشورها بر اساس شناخت موانع موجود و ساختار کنونی باشد.

وی با تاکید بر این‌که در این زمینه می‌توان با نگاهی به تجربه‌های دیگر کشورها و مدل مفهومی ارائه شده و با آگاهی و شناخت کامل برای توسعه نوآوری در کشور برنامه‌ریزی مناسبی کرد، گفت: به نظر می‌رسد با توجه به اینکه جهاددانشگاهی از بدو تأسیس و با ایجاد ساختارهای لازم جهت توسعه فناوری یک نوع اکوسیستم بومی توسعه فناوری را طی چهار دهه فعالیت خود ایجاد کرده است، با تکیه‌بر این دانش می‌تواند الگو و مدل بومی زیست‌بوم نوآوری کشور را با حمایت نهادهای مربوطه طراحی و به اجرا در آورد.

دکتر بادکو در ادامه به فعالیت‌های کلیدی سازمان ستفا در حوزه زیست‌بوم نوآوری اشاره کرد و افزود: تقویت شبکه همکاری به‌منظور برقراری ارتباط میان ساختارهای فناورانه جهاددانشگاهی (گروه‌ها، مراکز خدمات تخصصی و ...) با واحدهای فناور و نخبگان علمی خارج از جهاددانشگاهی، تعریف پروژه‌های کلان ملی فناورانه و نوآورانه و استفاده از ظرفیت‌های علمی، فناورانه و نوآورانه داخل و خارج از جهاددانشگاهی با مکانیسم شیوه‌های نوین مدیریت فناوری و نوآوری، به‌روزرسانی و تکمیل نهادها و فرآیندهای زنجیره توسعه فناوری و گسترش نوآوری کشور با محوریت جهاددانشگاهی و آموزش و توانمندسازی منابع انسانی جهاددانشگاهی (شاغل در ستاد و صف) از طریق دوره‌ها، کارگاه‌ها و بازدیدهای تخصصی کوتاه‌مدت و میان‌مدت و ترویج فرهنگ نوآوری در جهاددانشگاهی از اقدامات این سازمان در حوزه زیست‌بوم نوآوری است.

ارزیابی فناوری‌های به بلوغ رسیده برای تجاری‌سازی

رییس سازمان تجاری‌سازی فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان جهاددانشگاهی در رابطه با برنامه ویژه این سازمان برای توسعه نوآوری و خلق ایده‌های جدید گفت: این سازمان به‌منظور توسعه فناوری و خلق ایده‌های جدید در زیست‌بوم نوآوری و فناوری کشور در حال انجام ارزیابی فناوری‌های به بلوغ رسیده جهاددانشگاهی و تلاش برای کاربست و تجاری‌سازی آن‌ها از طریق نوآوری، آینده‌شناسی در حوزه فناوری و نوآوری و شناخت و معرفی فرصت‌ها، چالش‌ها، روند تغییرات و پیشران‌های مؤثر در حوزه‌های فناورانه و نوآورانه منتخب، بازارشناسی داخلی و خارجی محصولات و خدمات نوین و شناخت نیازها و خواسته‌های اصلی و کلان ملی و منطقه‌ای و تلاش برای رفع آن‌ها در زیست‌بوم نوآوری جهاددانشگاهی و کشور، حضور مستمر در بازار کشورهای منطقه خاورمیانه و تلاش برای کسب سهم بازار مناسب در حوزه‌های منتخب و دارای مزیت رقابتی و برقراری ارتباط مؤثر و مستمر با سایر ساختارهای علمی و فناورانه و تلاش برای ملی نمودن تجربه زیست‌بوم نوآوری جهاددانشگاهی و جذب و اختصاص امکانات و منابع خارج از جهاد است.

دکتر بادکو در رابطه با برنامه ویژه این سازمان برای تجاری‌سازی فناوری‌های به بلوغ رسیده جهاددانشگاهی و همچنین حمایت و توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور و استارت آپ ها گفت: در حال حاضر یکی از مهم‌ترین وظایف این سازمان، شناسایی فناوری‌های توسعه‌یافته و یا به بلوغ رسیده جهاددانشگاهی به‌منظور کمک به تجاری‌سازی آن‌ها است. بر این اساس طی مطالعات انجام‌گرفته و مصاحبه‌های متعدد صورت گرفته با خبرگان و فناوران واحدهای سازمانی، چارچوب و معیاری برای شناسایی و اثبات سطح آمادگی فناوری واحدهای سازمانی تهیه و تدوین شده است.

وی گفت: بنابراین با بازدید از واحدهای سازمانی و بررسی میدانی فناوری‌های به بلوغ رسیده واحدهای سازمانی، درصدد هستیم در وهله اول با همکاری و مشارکت تمامی واحدهای سازمانی، اطلاعات دقیقی از تعداد فناوری‌های به بلوغ رسیده و رسوب کرده در واحدهای سازمانی را احصا کرده و سپس با اطلاع از سطح آمادگی فناوری و در صورت نیاز با ممزوج نمودن آن‌ها با نوآوری و با هدایت آن‌ها به کریدور تجاری‌سازی فناوری، تمهیدات لازم را برای ورود محصولات و خدمات منتج از فناوری‌های توسعه یافته جهاددانشگاهی به بازار فراهم آوریم.

دکتر بادکو در پایان بیان کرد: بر این اساس این سازمان با طراحی کریدور مجازی تجاری‌سازی فناوری و با ارائه خدمانی چون ارزیابی سطح فناوری‌ها، رصد فناوری، رصد بازار، بازاریابی و انتقال فناوری، ضمانت فناوری، طرح تجاری، مستندسازی و ... به دنبال تسهیل روند تجاری‌سازی و کمک به رشد و توسعه شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان است.