تابستان فصل اوقات فراغت بچه‌هاست؛ اوقاتی که می‌تواند بسیار لذت‌بخش یا کلافه کننده سپری شود، اما یک راه‌کار برای استفاده بهینه از آن این است که از طبیعت کمک بگیریم. زینب مدنیان، مادر، معلم و فعال فرهنگی کودک و نوجوان گفت اوقات فراغت مفید با شرکت در کلاس‌های آموزشی و دوره‌های علمی و غیر علمی مختلف به نتیجه نمی‌رسد. این کار هم توان و علاقه فرزندان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و هم برای والدین محدودیت روزمره ایجاد می‌کند و در نهایت نتیجه قابل توجهی به همراه ندارد.

بچه‌های ۷ تا ۱۴ ساله فرآیند‌های رشدی خاصی را طی می‌کنند. در این سنین ارتباط بچه‌ها با طبیعت اطراف به راحتی برقرار می‌شود و دیدن زیبایی‌ها و شگفتی‌های محیط برای آن‌ها الهام بخش است. شهربازی، هم‌بازی و یا اسباب‌بازی تنها راه‌های سرگرم شدن بچه‌ها نیستند و والدین می‌توانند فرزندشان را با مشاهده و لمس طبیعت شگفت‌زده و سرگرم کنند. شگفتی‌ای که با شکرگزاری همراه می‌شود و رشد و آرامش معنوی برای کودک و خانواده به ارمغان می‌آورد.

این شگفتی و ارتباط با محیط، نوعی از تعلیم و تزکیه به همراه دارد و مشاهده‌ای است که به رشد ذهنی، فکری و عاطفی کودک کمک می‌کند. چنین تفریحاتی که با محوریت خانواده برگزار می‌شوند، یک فرصت خوب برای انتقال دیدگاه والدین به فرزندان هستند تا زمانی مفید را با هم سپری کنند.

مدنیان گفت: «نکته قابل توجه این است که در چنین تفریحاتی نیاز به بحث‌های علمی و توضیح علوم و جانورشناسی نیست. باید توجه بچه‌ها به تفاوت‌ها و ظرافت‌ها جلب شود. مثلا انواع برگ‌ها و درخت‌ها را با دقت در جزئیات مشاهده کنند.» فراموش نکنیم که کودکان مشاهده‌کنندگان قوی‌ای هستند و با بزرگتر شدن به مرور اتصالات و اطلاعات علمی را کشف می‌کنند. در این شرایط دروسی مانند علوم برای بچه‌ها معنی پیدا می‌کند.

نرگس شجاع، مادر امیر عباس، که با توجه به سبک زندگی خانوادگی‌اش اوقات زیادی را در کنار فرزندانش و در طبیعت می‌گذراند گفت: «بهترین درس امیرعباس در مدرسه، درس علوم است و او همیشه ایده‌های خوبی برای پ‍ژوهش‌ها و کار‌های کلاسی دارد، به همکلاسی‌هایش هم کمک می‌کند. او این روش را در طبیعت یاد گرفته و اکنون که کلاش چهارمش را تمام کرده مباحث علوم را به خوبی در ذهنش دارد.»

مدنیان افزود: ممکن است جامعه همسالان روی تنوع خواسته‌های بچه‌ها اثر بگذراند و این طبیعی است. اگر والدین شرایط برآورده کردن خواسته‌های فرزندان را ندارند یا فضای خانوادگی زمینه تفریحات دیگری را فراهم کرده، باید از راه‌حل گفتگو استفاده کرد.

ابوالفضل آزادنیا، روانشناس کودک و نوجوان نیز با تاکید بر ضرورت لذت‌بخش بودن اوقات فراغت کودکان گفت: «والدین باید مراقب تله‌های کمالگرایی، فرزند ابزاری و چشم و هم‌چشمی باشند.» وی با تاکید بر اینکه گفت‌وگوی بین والدین و فرزندان باعث ایجاد شناخت و شکل‌گیری ارتباط موثر بین آن‌ها می‌شود، تصریح کرد که این شناخت در روند رشد و تجربیات روزمره تاثیر مثبت خواهد داشت.

گفت‌وگوی والدین با کودکان عزت نفس فرزندان را تقویت می‌کند و آنان را به سمت گرفتن تصمیم‌هایی که متناسب با شرایط و دیدگاه خانواده است، هدایت می‌کند. این روانشناس با اشاره به نقش هدایتگری والدین نقلی از شهید باهنر گفت: تربیت از آنجایی شروع می‌شود که مربا (فردی مثل کودک که تربیت می‌شود) می‌خواهد و به جایی ختم می‌شود که مربی (فرد تربیت کننده) می‌خواهد.

منبع: همشهری آنلاین