کنکور سراسری سال ۱۴۰۱ در روز‌های هشتم تا یازدهم تیرماه برگزار شد و براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار است در سال‌های آینده نحوه پذیرش در کنکور با تغییرات چشمگیری همراه باشد.

البته در طول دورانی که کنکور در ایران سابقه برگزاری دارد، نحوه پذیرش دانشجویان در دانشگاه‌ها با تغییرات مختلفی همراه بوده است.

پیش از دهه چهل در ایران برای پذیرش دانشجویان امتحاناتی برگزار می‌شد و هر دانشکده با معیار‌های خودش، دانشجویان را گزینش می‌کرد.

در سال ۱۳۴۳ دانشگاه‌ها بار دیگر به صورت مستقل به پذیرش دانشجو اقدام کردند و در سال ۱۳۴۷ آزمون سراسری برگزار شد.

در سال ۱۳۵۴ گزینش دانشجویان با توجه به معدل امتحانات نهایی ششم متوسطه و نتایج آزمایش همگانی انجام می‌شد، اما در سال ۱۳۵۷ شرط توجه به سوابق تحصیلی حذف شد.

در سال‌های گذشته نیز معدل در کنکور تاثیر داشته، اما با درصد‌های مختلف و به شکل متفاوت.

برای سال‌های آینده نیز مصوبه جدیدی از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده است که براساس این مصوبه در آزمون سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ فقط سوابق تحصیلی سال دوازدهم با تاثیر قطعی درنظر گرفته می‌شود و در کنکور سال ۱۴۰۴ معدل سال یازدهم نیز اضافه می‌شود و در کنکور سال ۱۴۰۵ سوابق تحصیلی سال دهم هم اضافه خواهد شد.

با این مصوبه، سنجش داوطلبان برای ورود به دانشگاه به دو بخش تقسیم می‌شود که یک بخش مربوط به سوابق تحصیلی و یک بخش مربوط به کنکور است. تاثیر قطعی سوابق تحصیلی در سال ۱۴۰۲ صرفا ۴۰ درصد خواهد بود و در سال ۱۴۰۳ به ۵۰ درصد تاثیر قطعی می‌رسد و در سال ۱۴۰۵ به ۶۰ درصد تاثیر قطعی خواهد رسید.

همچنین براساس مصوبه جدید، کنکور دو بار در سال برگزار می‌شود و سوابق تحصیلی نیز قابل تکرار است، به این معنا که اگر معدل سه سال آخر برای دانش آموزان مطلوب نبود، آن دانش آموز می‌تواند شرکت در امتحانات را چندین بار تکرار کند تا به نتیجه مطلوب دست پیدا کند، بدین ترتیب کنکور سراسری فقط شامل دروس تخصصی می‌شود و دروس عمومی در سوابق تحصیلی تاثیرگذار خواهد بود.

این کاربران مصوبه جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی را استفاده از ظرفیت موجود برای ایجاد آموزش یکسان و برابر برای همه و بخصوص مناطق محروم دانسته و اعلام کرده بودند که با اجرای این مصوبه، شرایط تقلب برای داوطلبان کاهش می‌یابد.

در این باره با سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره منفعت‌هایی که طرح جدید سنجش و پذیرش دانشجو برای داوطلبان ورود به آموزش عالی دارد، گفتگو کردیم.

* آنچه در گفت‌وگوی ما با دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌خوانید:

* مصوبه جدید کنکور برای ایجاد عدالت آموزشی است

* ۸۰ درصد قبولی رشته‌های پرطرفدار مربوط به دهک‌های بالای جامعه است

* مزایای مصوبه جدید کنکور

* مصوبه جدید کنکور هیچگونه مغایرتی با قانون مجلس شورای اسلامی ندارد

شورای عالی انقلاب فرهنگی به تازگی مصوبه‌ای را تصویب کرده که این مصوبه سوالات زیادی را برای داوطلبان کنکور به همراه داشته است، در مورد مصوبه جدید کنکور توضیحاتی می‌دهید؟

عاملی: مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد کنکور سراسری برای برقراری عدالت آموزشی است، زیرا سبب ایجاد شانس یکسان برای داوطلبان در تمام نقاط کشور و در هر طبقه اجتماعی و اقتصادی می‌شود، توجه کنید برگزاری کنکور سراسری با اضطراب در میان داوطلبان همراه است که با اجرای مصوبه جدید این اضطراب بسیار کاهش می‌یابد و از طرفی با اجرای مصوبه جدید عدالت آموزشی بیشتری برقرار می‌شود چرا در حال حاضر ۸۰ درصد قبولی‌ها در رشته‌های پرطرفدار به دهک‌های بالای جامعه اختصاص می‌یابد.

* سه دهک بالای جامعه دارای ۸۷ درصد معدل پایین هستند

آماری هم در این زمینه در دسترس وجود دارد؟

عاملی: بله، براساس آمار کارشناسان، سه دهک بالای جامعه دارای ۸۷ درصد معدل پایین و ۸۴ درصد کسب رتبه زیر ۳ هزار هستند که این مسأله نشان دهنده برقراری عدالت آموزشی نیست.

البته این مسأله در مقایسه آماری استان‌های کشور هم وجود دارد.

* دانش آموزان معدل بالا در استان‌ها درصد پایین قبولی را دارند

به چه صورت؟

عاملی: به این صورت که آمار نشان می‌دهد دانش آموزان دارای معدل ۱۹ و ۲۰ در استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمانشاه، ایلام، لرستان، چهار محال و بختیاری، کرمان، گلستان و گیلان درصد کمی از قبولی‌های رشته‌های علوم ریاضی، علوم تجربی و علوم انسانی را دارند.

* با اجرای مصوبه جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی، دروس دوره دبیرستان هم برای دانش آموزان در اولویت قرار می‌گیرد

با توجه به این آماری که در کنکور فعلی وجود دارد، با اجرای مصوبه جدید قرار است چه اتفاقی به نفع داوطلبان رخ دهد؟

عاملی: با اجرای این مصوبه، سنجش داوطلبان کنکور به صورت متناسب انجام می‌شود یعنی دیگر تفاوتی بین دهک‌های مختلف اقتصادی وجود نخواهد داشت و افراد داوطلب کنکور سراسری در مناطق محروم هم می‌توانند در رشته‌های پررقابت دانشگاه، ادامه تحصیل دهند.

در حال حاضر رقابت داوطلبان در کنکور سراسری فقط برای دسترسی به ۱۵ درصد صندلی‌های دانشگاه‌های کشور است و ۸۵ درصد صندلی‌های دانشگاه به صورت بدون آزمون و بدون وجود رقابت میان داوطلبان پر می‌شود، البته مسأله اینجاست که ۷۰ درصد افراد شرکت کننده در کنکور سراسری، داوطلب رشته‌های پزشکی هستند که این مسأله سبب ایجاد یک فشار بسیار بالا بر روی داوطلبان گروه علوم تجربی شده است، مصوبه جدید کنکور در این زمینه روشی اعتماد آفرین به شمار می‌رود.

براساس نحوه سنجش و پذیرش فعلی، داوطلبان در یک آزمون ۴ ساعته سنجیده می‌شوند و از ابتدای دبیرستان فقط همین آزمون سراسری برای دانش آموزان در اولویت است، اما با اجرای مصوبه جدید دوره دبیرستان هم برای دانش آموزان دارای اهمیت می‌شود.

* نحوه پذیرش داوطلبان ورود به دوره‌های آموزش عالی در دیگر کشور‌های دنیا

در کشور‌های دیگر دنیا پذیرش دانشجو در دوره آموزش عالی به چه صورت انجام می‌شود؟

عاملی: در کشور‌های پیشرفته دنیا نیز پذیرش به شکلی صورت می‌گیرد که آموزش و پرورش در سنجش دانش آموزان برای ورود به دانشگاه در اولویت است و اینگونه نیست که داوطلبان کنکور با شرکت در یک آزمون ۴ ساعته سنجیده شوند.

در سیاست فعلی کنکور در کشور ما آموزش و پرورش برای سنجش و پذیرش داوطلبان ورود به دانشگاه نقش چندانی ندارد، اما در کشور‌های پیشرفته دنیا نقش آموزش و پرورش در ورود داوطلبان به دانشگاه بالا است.

این مصوبه مدلی است که نظام آموزش و پرورش و فعالیت ۱۲ ساله معلمان و تلاش دانش آموزان را مورد توجه قرار می‌دهد در حالیکه در روش فعلی سنجش و پذیرش دانشجویان با برگزاری کنکور سراسری به شکل فعلی هم کارکرد آموزش و پرورش کم شده است و هم دانشگاه‌های کشور نقش جدی در پذیرش داوطلبان ندارند.

* کاسبان کنکور وساطت انتقال دانش آموزان از مدرسه به دانشگاه را کنار بگذارند

اما در ایران عده‌ای از این آزمون کسب درآمد می‌کنند.

عاملی: بله، متاسفانه کسب و کار برخی کنکور است و به همین دلیل این افراد با جوسازی می‌خواهند مانع حذف آن شوند در حالیکه این افراد نیز می‌توانند بر عمق بخشیدن به دانش و علم تمرکز کنند نه اینکه از راه وساطت انتقال دانش آموزان از مدرسه به دانشگاه درآمدزایی کنند.

* نتیجه نظرسنجی از داوطلبان کنکور درباره مصوبه جدید

البته برخی از داوطلبان هم روی خوشی به مصوبه جدید نشان ندادند و احساس می‌کنند که سنجش و پذیرش دانشگاه به این صورت به نفعشان نیست.

عاملی: در نظرسنجی که ما از جامعه آماری بیش از یک میلیون و صد هزار نفر دانش آموز انجام دادیم، ۵۳ درصد از داوطلبان اعلام کردند که در امتحانات نهایی استرس کمتری را تجربه می‌کنند، ۱۸ درصد هم نظر خاصی نداشتند و فقط ۲۹ درصد مخالف بودند.

با اجرای مصوبه جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی، کنکور سراسری ۲ بار در سال برگزار می‌شود و دسترسی به سوابق تحصیلی بهتر نیز قابل تکرار است بنابراین استرس و اضطراب داوطلبان برای قبول شدن کمتر می‌شود، چرا که در روش سنجش فعلی یک آزمون در سال یک بار برگزار می‌شود و داوطلبان استرس این را دارند که اگر در این آزمون قبول نشوند باید تا سال دیگر صبر کنند که شاید دوباره سال بعد هم قبول نشوند.

* مصوبه جدید کنکور هیچگونه مغایرتی با قانون مجلس شورای اسلامی ندارد

در ابتدای طرح، برخی نمایندگان مجلس نیز اختلاف نظر‌هایی با این مصوبه داشتند.

عاملی: مصوبه جدید کنکور هیچگونه مغایرتی با قانون مجلس شورای اسلامی ندارد و همه موارد قانونی در این مصوبه رعایت شده و در راستای مصوبه مجلس است. البته در تبصره ۴ ماده ۴، قانون سال ۱۳۹۲ مجلس شورای اسلامی سهم قطعی سوابق تحصیلی از ۲۵ درصد تا ۸۵ درصد پیش بینی شده است که به دلایلی اجرا نشده است.

 برخی اخبار حاکی از اعمال تغییرات آتی در این مصوبه بوده است.

عاملی: خیر، هیچگونه تغییری هم در این مصوبه نخواهیم داشت و مصوبه به همان شکل که از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام شده برای پذیرش داوطلبان در سال آینده اجرا می‌شود.

* داوطلبان هیچ نگرانی نداشته باشند

در یکی دو روز اخیر اخبار ضد و نقیض درباره اجرا یا عدم اجرای این مصوبه در کنکور ۱۴۰۲ به گوش داوطلبان کنکور رسیده که داوطلبان و خانواده‌های آنان را نگران و بلاتکلیف کرده است.

عاملی: داوطلبان هیچ نگرانی نداشته باشند و بدانند آزمون‌های سراسری مطابق مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار می‌شود و کنکور ۱۴۰۲ نیز به همین صورت است، براساس همین مصوبه کنکور ۱۴۰۲ نیز برگزار می‌شود و هیچ نهادی نمی‌تواند خلاف مصوبه شورا عمل کند، زیرا این کار خلاف قانون است و پیگرد دارد.

* وضعیت توزیع پزشک در کشور

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره توزیع پزشک در کشور نیز صحبت کرد و از افزایش ظرفیت دانشجوی رشته‌های پزشکی براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی خبر داد.

عاملی: ظرفیت پزشکی کشور پس از انقلاب گسترش یافت، ولی به تناسب آن جذب دانشجو صورت نگرفت.

در تهران نسبت تعداد پزشکان به جمعیت ۳۵ به ۱۰ هزار نفر است و در ۵۰ درصد شهرستان‌های کشور این نسبت بسیار پایین است.

در حال حاضر آمار به چه شکل است؟

عاملی: سال گذشته ۸ هزار دانشجوی پزشکی در دانشگاه‌ها جذب شد که این میزان هر سال باید ۲۰ درصد افزایش یابد، بنابراین ۱۶۰۰ نفر به ظرفیت جذب دانشجوی پزشکی اضافه شد.
البته اگر بخواهیم به نسبت ۲۰ برسیم باید دوباره ظرفیت دانشجویان پزشکی را افزایش دهیم و ۲۰ درصد دیگر پس از این ۴ سال افزایش ظرفیت داشته باشیم.

منبع: فارس