دانشمندانی که در حال بررسی فعالیت اسرارآمیز مغز در طول خواب هستند، به کشف شگفت انگیزی در مورد چگونگی تغییرات شیمیایی آن در طول شب دست یافته اند.این تحقیقات بر روی سطوح هورمون استرس به نام نورآدرنالین متمرکز شده است که به شدت نوسان میکند و مغز ما را بدون اینکه متوجه باشیم بیدار میکند و ممکن است پیامدهایی برای نحوه حفظ خاطرات داشته باشدممکن است فکر کنید که خواب حالت ثابتی است و سپس بیدار میشوید.
استادیار سلیا کیربی از دانشگاه کپنهاگ توضیح میدهد که خوابیدن خیلی بیشتر از چیزی است که میبینید. ما آموختهایم که نورآدرنالین باعث میشود بیش از ۱۰۰ بار در شب بیدار شوید و این در هنگام خواب کاملاً طبیعی است.
کیربی و همکارانش این کشف را از طریق آزمایشات روی موشها انجام دادند. فیبرهای نوری متصل به الای دی و گیرندههای نوری با مهندسی ژنتیک در مغز جوندگان قرار داده شد که باعث میشد سطوح نورآدرنالین در هنگام خواب ردیابی شود. این انتقال دهنده عصبی با استرس، یعنی آدرنالین با توانایی ما برای تمرکز مرتبط است.
تحقیقات قبلی سیستم نورآدرنالین را در رابطه بین مدیتیشن مبتنی بر تنفس و عملکرد شناختی دخیل دانسته و چشمانداز استفاده از آن را در درمانهای نسل بعدی ADHD یعنی بیش فعالی بزرگسالی افزایش داده است.
مطالعات قبلی همچنین نشان داده اند که نورآدرنالین در طول خواب غیر فعال است. اما دانشمندان با نظارت بر سطوح آن در موشهای در حال خواب دریافتند که این موضوع بسیار دور از ذهن است.
از آنجایی که این مطالعه بر روی مکانیسمهای بیولوژیکی یکسانی که بین همه پستانداران مشترک است متمرکز بود، دانشمندان میگویند که مشاهدات به احتمال زیاد در انسانها هم صدق میکند.
در آزمایشهای انجام شده غلظت نورآدرنالین به صورت امواج در طول خواب افزایش و کاهش یافت. دانشمندان رابطه واضحی بین سطح نورآدرنالین و درجه بیداری مشاهده کردند که در طول شب به طور مداوم در حال تغییر است. سطوح پایین با حالت خواب مطابقت داشت و وقتی سطح به اوج میرسید، مغز برای مدت کوتاهی بیدار میشد.
میاندرسن، نویسنده دوم این مطالعه، گفت: از نظر عصبی، شما واقعاً از خواب بیدار میشوید، زیرا فعالیت مغز شما در این لحظات بسیار کوتاه مانند زمانی است که بیدار هستید.
در آزمایشهای بعدی، دانشمندان از ایمپلنتها برای دستکاری دامنه امواج نورآدرنالین استفاده کردند. با انجام این کار، آنها توانستند نشان دهند که موشهایی با بیشترین نمودار نورآدرنالین عمیق، بهترین عملکرد را در تستهای حافظه داشتند. اینها شامل وقتی بود که موشها اشیا را بو میکشند، میخوابند و سپس به سراغ آنها میروند تا ببینند چه چیزی را به خاطر میآورند.
کیربی گفت: موشها حافظه فوقالعاده داشتند. آنها در به خاطر سپردن چیزهایی که روز قبل یاد گرفته بودند مشکل کمتری داشتند. البته، این نشان میدهد که پویایی نورآدرنالین فرآیندهای خواب را تقویت میکند که بر حافظه ما تأثیر میگذارد.
برخی از داروهای ضد افسردگی در واقع سطح نورآدرنالین را افزایش میدهند، که دانشمندان اشاره میکنند، با توجه به این یافتههای جدید میتواند بر حافظه ما تأثیر بگذارد.
این مطلب نشان میدهد که توسعه داروهای جایگزین میتواند مسیر سالم تری برای درمان افسردگی باشد.
مایکن ندرگارد، سرپرست این مطالعه گفت: ما به بخشی از خواب دست یافته ایم که باعث میشود، با آرامش از خواب بیدار شویم و ما را قادر میسازد آنچه را که روز قبل آموخته ایم به خاطر بیاوریم، که در واقع توسط امواج نورآدرنالین هدایت میشود.
بیداریهای بسیار کوتاه توسط امواج نوراپی نفرین ایجاد میشوند که برای حافظه نیز بسیار مهم هستند. میتوان گفت که بیداریهای کوتاه مغز را مجدداً تنظیم میکند تا زمانی که دوباره به خواب میروید آماده ذخیره سازی حافظه شود.
این تحقیق در مجله Nature Neuroscience منتشر شده است.
منبع: سایت نیواطلس منتشره از دانشگاه کپنهاگ