بدون شک اولین نهاد اجتماعی، در راس تمام نهادهای عریض و طویل اجتماعی، خانواده است. همه ما پیش از ورود به مدرسه بسیاری از مفاهیم انسانی، اجتماعی، فرهنگی و دینی را از والدینمان آموختیم و در خانه یاد گرفتیم نسبت به هر اتفاق روزمره یا مناسبت ملی و مذهبی چگونه واکنش نشان دهیم. آموختیم محرم هرسال را برای سید و سالار شهیدان عالم سیاه به تن کنیم و هنگاو آب نوشیدن، سلام دهیم به ایشان.
آموختیم در نزدیکی نوروز، هرسال در تکاپوی نو شدن بیفتیم و هیچوقت سختیهای زندگی از ذوق جمع کردن سینهای سفره هفتسین کم نکند. پیش از همه اینها، اما در همان خانواده و در سنین کم آموختیم به موقع پا شدن از کدام نام اعلا مدد بگیریم و اینگونه دلمان را زمان کودکی به نام مولایمان امیرالمومنین گره زدند. با حجتالاسلام شهاب مرادی، کارشناس مسائل جوانان و خانواده درباره نقش خانواده در تعلیم عیدغدیر و چگونگی تبلیغ عیدغدیر در خانوادههایمان به گفتگو نشستهایم و در انتها نیز به این نتیجه رسیدهایم تا امسال هم با هشتگ برای غدیر چه کردی دین خودمان را نسبت به این روز عزیز هرقدر اندک، اما ادا کنیم.
خانوادهها چگونه میتوانند مبلغ غدیر باشند؟
والدین برای انتقال هر مفهومی، از جمله غدیر که مهمترین مفهوم و بلندترین معناست، باید در خانواده وخصوصا روی بچهها نفوذ داشتهباشند، اما کاهش اقتدار و نفوذ بحرانی است که برخی از والدین در خانواده با آن روبهرو هستند. این وصیت رسول خداست که «معاشر الناس إِنی أَدعها إِمامةً و وراثةً فی عقبی إلی یوم الْقیامة و قدْ بلَّغت ما أُمرت بتبلیغه حجّة علی کلّ حاضر و غائب و علی کلِ أحد ممن شهد أَو لم یشهد ولد أو لم یولد فلْیبلِغ الْحاضر الْغائب و الْوالد الْولد إلی یومِ الْقیامة؛ای مردم! همانا من، امامت و وراثت را تا روز قیامت در فرزندانم به جا گذاشتم و قطعا آن چیزی را که مأمور به ابلاغش بودم، رساندم تا حجت و سندی باشد بر هر حاضر و غایبی و بر هر کسی که شاهد است یا نیست، متولد شدهاست یا نه؛ پس حاضران به غایبان برسانند و پدران به فرزندان تا روز قیامت.» این یعنی موضوع غدیر وظیفهای از سوی پدران به فرزندانشان است که باید با آنها مطرح کنند و بگویند غدیر چه بود. اگر پدر محبوب باشد، این گفتنها بعضی وقتها بسیار جذاب خواهدبود، اما بعضی از والدین نسبت به محبوبیت، اقتدار و نفوذ کلامشان برای گفتن درباره این دست از موضوعات بسیار بیتوجه هستند، ولی اگر صرفا به وظایف والدینشان درست عمل کنند، این انتقال مفهوم و فرهنگ بسیار خوب انجام خواهدشد و هویتها و داراییهای معنویمان نیز محفوظ میماند.
در اسلام به حفظ حدیث تاکید شدهاست که مثلا ۴۰ حدیث حفظ کنیم. این حفظ حدیث صرفا از بر کردن حدیث نیست بلکه نگهداری، نوشتن و عمل کردن به آن را هم شامل میشود. اینها داراییهای معنوی انسان است. اینکه آدمی بداند ماجرای غدیر چیست، دانستن و حفظ کردن حدیث غدیر و حتی آموختن همان جمله «من کنت مولا فهذا علی مولا» خودش دارایی معنوی انسان محسوب میشود.
به نظرتان در یک تحلیل کلی، با توجه به اینکه شما با خانوادهها نیز در ارتباط هستید، آیا ما مبلغ خوبی برای غدیر بودهایم یا نه؟
آمار دقیقی نسبت به این موضوع ندارم، اما براساس آنچه میبینم امسال نسبت به سال گذشته و سال گذشته نسبت به سال قبلش جشنهای غدیر بهتر برگزارشده و میشود. این درحالی است که شرایط اقتصادی ما به شدت رو به سختی میرود و مردم با وجود تحمل این سختیها، به سمت برگزاری جشن غدیر میروند. من فکر میکنم اگر جشن و مراسمی نباشد، بهانهای برای گفتگو حتی درباره غدیر وجود ندارد. برای همین نقش جشنها، چراغانیها و شیرینی دادنها برای گفتگو درباره عیدغدیر یا نیمهشعبان بسیار مغتنم است.
چناچه اگر نوروز را جشن نگیریم، بچهای درباره نوروز سؤال نمیکند. وقتی در خانه درباره شب یلدا سؤال میکنند نیز قصه همین است؛ چون تلویزیون از آن حرف میزند و تنقلات مخصوص آن شب را میخرند یا حتی توانایی خرید آن را هم که نداشتهباشند، باز هم برای کودک محل پرسش است و میتوان در جمع خانواده دربارهاش گفتگو کرد. میخواهم بگویم اهمیت مراسم اعیادی مانند غدیر یا عزاداری ایامی مانند دهه محرم را بیاهمیت یا کم اهمیت نبینیم. بسیار پراهمیت است چرا که زمینه گفتگو درباره آن موضوع در خانواده مطرح میشود. وقتی کودک درباره مراسم ماه محرم سؤال میکند در وهله بعدش میتوانیم درباره آرمانهای امامحسین (ع) نیز برای او بگوییم و به ارزشهای والای مناسبت توجه کرد.
از سال۹۸ پویشی به نام پویش #برای_غدیرچه_کردی را راهانداختید، به این شکل که هرکس با هر شکل و شیوهای که میتواند برای غدیر پای کار بیاید. مثلا کسی که کسب و کاری دارد به مناسبت عیدغدیر درصدی تخفیف در فروش آن کالا اعمال کند. امسال هم این پویش از طریق صفحه اینستاگرامتان به راه است؟
پویش به این شیوه بود که هرکس در روز غدیر به مناسبت این روز در صفحه کاری خود تخفیفی اعمال و آن را با تگ کردن صفحهام اعلام میکرد من ریاستوری میکردم و در حمایت این کار برایشان تبلیغ میکردم. نکته این است که هنوز مشخص نیست. به نظرتان داشتهباشیم؟
چرا که نه! یک نوع حمایت معنوی هم خواهیدداشت. پس میتوانیم اعلام کنیم امسال نیز این پویش را از طریق صفحه شما داشته باشیم؟
بله. این خبر را هم میتوانید کار کنید که امسال نیز پویش برای غدیر چه کردی را از طریق صفحه مجازیام داریم.
منبع: جام جم