نرخ دلار شاید تا چند سال پیش اهمیتی در زندگی ما نداشت، اما مدتی است که مردم عادی هر روز قیمت آن را بررسی می‌کنند و نسبت به نوسان آن واکنش نشان می‌دهند. تجربه اقتصادی در نیم قرن گذشته نشان می‌دهد هر سال که نرخ ارز به میزان تورم افزایش نیافته، یکباره فنر قیمتی آن رها رشده و رشد چشمگیری را تجربه کرده است.

از حدود یک دهه پیش بسیاری از صاحبان سرمایه خرد وارد بازار ارز شدند. این بازار، نقدشوندگی و سرمایه‌پذیری بالایی دارد. به این معنا که هرکسی با هر سرمایه‌ای می‌تواند ارز خریداری کند و در زمان فروش نیز در کمترین زمان می‌تواند به پول نقد دسترسی داشته باشد، اما این موضوع در کالا‌هایی مانند مسکن و خودرو وجود ندارد. از این رو برخی افراد ترجیح می‌دهند وارد این بازار شوند. از سال ۹۰ که نرخ ارز از ۱۰۰۰تومان به ۳۰۰۰تومان افزایش یافت، بسیاری از افراد به‌منظور حفظ ارزش سرمایه نقدی خود، وارد این بازار شدند. کسی در آن روز‌ها به تفاوت نرخ صرافی ملی و بازار آزاد دقتی نداشت و به‌صرفه هم نبود کسی بخواهد برای این موضوع وقت بگذارد، اما اکنون رویه تغییر کرده است.

کمتر کسی است وقتی نام استانبول یا فردوسی را بشنود و تصویری از صرافی‌های آن خیابان در ذهنش نقش نبندد. از چهارراه استانبول به سمت میدان فردوسی که حرکت می‌کنید، مدام افرادی را می‌توان مشاهده کرد که به آرامی و به قول معروف، درگوشی می‌گویند حاضر هستند ارز مسافرتی شما را گرفته و سود خوبی بابت آن پرداخت کنند.

تقریبا در همه اطراف خیابان فردوسی می‌توان چنین افرادی را دید که مانند یک شکارچی در پی شکار طعمه هستند. ماجرا از این قرار است که دولت برای هر مسافری که قصد سفر به کشور‌های خارجی داشته باشد، سهمیه‌ای در نظر می‌گیرد که فرد متقاضی می‌تواند با ارائه گذرنامه و بلیت پرواز خود از این امتیاز برخوردار شود.

این روز‌ها بسیاری روبه‌روی صرافی‌ها صف بسته‌اند تا در وضعیت اقتصادی امروز از این امتیاز برخوردار شده تا در قبال دریافت ارز دولتی، بتوانند بخشی از نیاز‌های معیشتی خود را تأمین کنند، فارغ از این‌که چنین کاری آن‌ها را در وضعیت بدی قرار خواهد داد. خبرنگار ما هم برای بررسی این موضوع به فردوسی رفت که دلالان با دوره کردن متقاضیان پیشنهاد‌های یکسانی ارائه می‌کردند و علاقه داشتند متقاضیان، مشتری آن‌ها شوند.

ماجرای خرید دلار سهمیه‌ای چیست؟

پاییز سال گذشته بود که ارز سهمیه‌ای برای مسافرت‌های خارجی حذف شد، اما در خرداد امسال دوباره بازگشت. سه هفته‌ای پس از بازگشت این ارز به معاملات، سری به بازار ارز زدیم که مشخص شد تقاضا برای خرید سهمیه سالانه دلار و یورو به‌شدت افزایش یافته است. اختلاف قیمت ۳۰۰۰ تومانی میان قیمت دلار بازار آزاد و صرافی ملی، عامل افزایش تقاضا برای خرید ارز سهمیه‌ای است.
هر فرد می‌تواند سالانه ۲۰۰۰یورو و ۲۲۰۰دلار، ارز از صرافی ملی دریافت کند. نکته این که به هر فرد حدود ۲۰۰۰ یورو تحویل می‌دهند. سهمیه‌ای که هر سال فقط یک‌بار به افراد داده می‌شود و قیمت آن همیشه از بازار آزاد کمتر است.

این اختلاف قیمت اکنون به حدود ۳۰۰۰ تومان رسیده است. اکنون قیمت ارز در صرافی ملی ۲۷هزار و ۸۰۰ تومان است و در بازار آزاد ۳۱هزار و ۶۰۰ تومان قیمت دارد که این اختلاف باعث جذابیت شده است. سودی که حالا به انگیزه مهمی برای خرید دلار سهمیه‌ای تبدیل شده و گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد افراد عادی و دلالان بازار ارز، برای خرید این سهمیه مقابل صرافی صف بسته‌اند. دلالان مهم‌ترین خریدار دلار سهمیه‌ای هستند، اما با توجه به این‌که این سهمیه فقط یک‌بار در سال به افراد داده می‌شود و برای خرید آن نیاز به کد ملی و حضور خریدار در صرافی است، دلالان شروع به اجاره کارت‌ملی کرده‌اند.

قضیه از این قرار است که اگر کسی پول کافی در حساب خود نداشته باشد، فروشندگان سهمیه باید کارت ملی خود را در اختیار خریدار قرار دهند تا پول به حساب وی منتقل شود. پس از معامله ارزی که حدود نیم ساعت به طول می‌انجامد، مبلغی به فروشنده پرداخت خواهد شد.

این رقم از ۵۰۰هزار تومان تا سه‌میلیون تومان در نوسان است. اجاره‌دهندگان افرادی هستند که پول لازم را برای خرید سهمیه دلار سالانه خود ندارند، چراکه برای خرید ۲۲۰۰ دلار باید حداقل ۵۷میلیون تومان پول داشته باشند، اما آن‌ها می‌توانند کارت خود را اجاره دهند.

مراقب قطع یارانه باشید

به‌تازگی دولت برای حذف یارانه ثروتمندان، حساب‌های بانکی و خرید و فروش ارز را بررسی می‌کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد افرادی که اقدام به فروش سهمیه ارزی خود می‌کنند به این دلیل که اطلاعات هویتی آن‌ها همراه با بلیت صادرشده در صرافی ثبت می‌شود، احتمال حذف آن‌ها از فهرست یارانه‌بگیران وجود دارد. دولت طبق قانون مجلس موظف است ثروتمندان را از فهرست یارانه‌بگیران حذف کند و کسی که سفر خارجی می‌رود طبعا نیاز به یارانه ندارد. دولت هم بر این باور که افراد دریافت‌کننده سهمیه ارزی، سفر خارجی رفته‌اند، یارانه آن‌ها را قطع می‌کند. برخی افراد که سال گذشته و امسال سهمیه ارزی خود را فروخته‌اند از فهرست یارانه‌بگیران حذف شدند و مردم باید مراقب باشند برای سود اندک اگر نیاز به دریافت یارانه دارند، تسلیم چرب‌زبانی این افراد نشوند.

منبع: جام جم