با افزایش مشکل بیکاری و و رواج استفاده از اینترنت و شبکههای اجتماعی برخی افراد از این فضا استفاده و اقدام به کلاهبرداری میکنند. کلاهبرداران با ترکیب دو مشکل بیکاری و اتلاف وقت در فضای مجازی، مخاطبان را تشویق به انجام کار آنلاین و دریافت دستمزد میکنند. مثل دو شغلِ تایپ در خانه و دوبلوری.
روند عملکرد این افراد طبق گزارش قربانیان، چند مرحله است که شامل، آگهی کردن کار پیشنهادی، جلب اعتماد مشتری اخاذی از مشتری، سرگرم کردن مشتری به کارهای بیهوده و مأیوس کردن مشتری با عمل نکردن به وعدههای خود است.
آگهی کردن
اولین گام برای کلاهبردار، جلب توجه افراد جویای شغل است. برای رسیدن به این هدف، آگهی کردن فرصت شغلی خود در کانالها تلگرامی و اینستاگرامی پرمخاطب استفاده میکنند.
جلب اعتماد
در این مرحله، شخص یا اشخاص آگهی دهنده با استفاده از ابزارهایی مانند نماد اینماد و یا سایتهای دولتی و جعل شناسنامهای کاری برای خود، اقدام به جلب اعتماد از قربانی میکنند. برای مثال، یکی از ابزارهای فریب این افراد، استفاده از سایت پلیس فتاست.
در سایت پلیس فتا لینکی برای اتصال به سایت اینماد وجود دارد. قربانی از این حقیقت اطلاعی ندارد که دریافت اینماد کار چندان دشواری نیست و کلاهبرداران میتوانند با دادن اطلاعات نادرست این مرحله را با سلامت طی میکنند.
این مراکز کاریابی از سایت پلیس فتا برای وصل شدن به تارنمایِ اینماد استفاده کرده و در آنجا نماد اعتماد خویش را به قربانی نشان میدهند. قربانی که معمولاً آگاهی از این وضعیت ندارد، گمان میبرد که فعالیت این افراد مورد تأیید پلیس فتا هم بوده و لذا مشکلی در کار نیست و اینگونه در دام کلاهبردار گرفتار میشوند.
البته استفاده از وزات فرهنگ و ارشاد هم یکی از روشهای دیگر برای فریب دادن مخاطب است. با این توضیح که کلاهبردار اعلام میکند لوگوی سایت خویش را از وزارت فرهنگ و ارشاد دریافت کرده است.
اخاذی از قربانی
در این مرحله، مخاطبی که به آگهی کننده اعتماد کرده است، برای درخواست شغل اقدام میکند و کلاهبردار، برای ثبت درخواست کارِ قربانی و عضو کردن وی در کانالهای مربوطه، از او درخواست واریز مبلغی را میکند.
این کار برای آن است که وجهه قانونی با فروش یک فرم بی ارزش، فرمی که حاوی اسم و مشخصات قربانی است ، حفظ شده باشد. بعد از دریافت این مبلغ، فرد وارد کانالی میشود که پروژههای کاری در آن قرار میگیرد. روند کار طبق گزارش قربانیان از این قرار است که در این کانالها دو نوع فایل برای تایپ کردن در اختیار افراد قرار میگیرد، فایل پولی، فایل رایگان.
فایلهای پولی: ادمین کانال، فایلی را قرار داده و هزینهای را برای دانلود کردن آن اعلام میکند. او از اعضای کانال میخواهد که در مدت زمانی معین، کار تایپ متن را به پایان رسانده و آن را برای وی ارسال کنند و در نهایت به حساب تعدادی از افرادی که کارشان مورد قبول باشد، وجه اوّلیه تحت عناوینی، چون هزینه حسن انجام کار وجه التزام از قربانی گرفته شده است که همراه با دستمزد واریز خواهد شد.
بسیار روشن است که تعیین زمان برای تحویل کار و مبتنی کردن پذیرش کار بر عواملی که هیچ مشخص نبوده و کاملاً تابع سلیقه شخصی است. بارها این اتفاق افتاده که در زمان مشخص شده کار تایپ خویش را تحویل داده بو دند، اما هیچگاه خبری از دستمزد نبوده است.
مأیوس کردن قربانی
با توضیحات داده شده، روشن است که قربانی با درگیر شدن در پروسه تایپها یا ترجمههای تماماً بیهوده، برای به دست آوردن حقوقی که وعده آن داده شده بود، چند روزی را سپری میکند. زیرا روند به گونهای طراحی شده که قربانی گمان کند اگر پولی به او تعلق نگرفته است، نه بخاطر مسئلهای مشکوک بلکه به دلیل کار بی کیفیت یا کم کیفیت او بوده است اما این فرد بعد از چند روز متوجه میشود در دوری باطل گرفتار شده که جز خالی شدن جیبش هیچ سودی برای او نداشته است.
تلخی ماجرا از جایی شروع میشود که قربانی حتی نمیتواند از این مجموعهها شکایت کند، چون پولی که از وی دریافت شده آن چنان چشمگیر نیست که در نگاه مراجع مربوطه واجد اهمیت برای پیگیری باشد.