هفته گذشته در جریان اجرای لوله‌های اگو در منطقه عیدگاه مشهد، پس از حفر چندین متری زمین و مواجهه پیمانکار با لایه‌های تاریخی شهر، پروژه متوقف می‌شود. 

محمود طغرایی گفت: با توجه به سابقه ۱۲۰۰ ساله سکونت در قسمت‌های مرکزی مشهد که بافت تاریخی محسوب می‌شود، لایه‌های تاریخی تا عمق ۶ تا ۷ متر روی هم قرار گرفته‌اند. به همین دلیل ممکن است در این محدوده با هر بار خاکبرداری لایه‌های تاریخی نمایان شوند.

مسئول ثبت آثار ملی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی گفت: البته باید گفت که برای حفاظت از این لایه و بنا‌های تاریخی مدفون، ضوابط اجرائی وجود دارد که رعایت آن‌ها الزامی است.

طغرایی گفت: تمام نهاد‌هایی که در آن بخش کندوکاو می‌کنند مانند مخابرات، آب و فاضلاب، شرکت گاز، شرکت برق و دیگر سازمان‌ها و نهاد‌ها باید پیش از شروع کار، در مرحله طراحی پروژه از اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان مشورت گیرند و نقشه‌ها و مختصات کار خود را اعلام کنند.

او گفت: در اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی نقشه بافت تاریخی مشهد موجود است و ما با تطبیق دادن نقشه پروژه‌ها با نقشه‌های موجود امکان عملیات اجرایی و محدوده امن عملیات کندوکاو را اعلام می‌کنیم و اگر نقشه‌ها نیاز به اصلاح داشته باشند، اصلاح می‌شوند تا به آثار تاریخی آسیب وارد نشود. در نهایت با توجه به حسایت محدوده، مجوز در اسرع وقت پس از ارسال نقشه‌ها صادر می‌شود.

مسئول ثبت آثار ملی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی گفت: بسیاری از ارگان‌های اجرایی از این روند مطلع نیستند و وقتی در حین کار به لایه‌های تاریخی شهر می‌رسند، ممکن است به آن آسیب بزنند. همچنین عملیات خاک‌برداری باید در فاصله‎‌ای مطمئن از بنا‌های تاریخی انجام گیرد؛ زیرا خاک‌برداری موجب سست شدن خاک می‌شود و خطرناک است.

او در خصوص متوقف شدن عملیات طرح اگو در خیابان عیدگاه مشهد گفت: برای این عملیات شرکت فاضلاب از ما درخواست مجوز نکرده و اعلام کرده که از این قانون اطلاعی نداشته است.

طغرایی  گفت: در حال حاضر اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی به این شرکت اعلام کرده تنها با حضور کارشناس باستان‌شناس کار ادامه پیدا کند تا اگر در ادامه عملیات اجرایی به شی یا بقایای ساختمان تاریخی برخوردی صورت گرفت، تخریب انجام نشود و امکان حفاظت از اثر وجود داشته باشد. همچنین عملیات باید به شکل دستی انجام شود و از ماشین‌آلات سنگین استفاده نشود تا حفظ آثار باستانی راحت‌تر باشد.

او معتقد است: اثر تاریخی را نمی‌توان بازسازی کرد، اما برنامه شهرسازی را می‌توان طور دیگری نقشه‌ریزی کرد که به بافت تاریخی آسیبی نرسد. اگر ادارات مربوطه پیش از کار، نقشه و طرح خود را به اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌‎دستی استان ارائه کنند، می‌توان پروژه‌ها را به گونه‌ای برنامه‌ریزی کرد که به آثار تاریخی آسیب وارد نشود و پروژه‌های شهری نیز ادامه پیدا کنند.

او گفت: از آثار تاریخی نمی‌شود گذشت. قانون‌گذار به ما تکلیف کرده است که از این آثار حفاظت کنیم. اگر این رویه را نداشته باشیم چیزی از آثار نمی‌ماند و باید مخروبه آثار را جمع کنیم. باید قبل از فاجعه، قوانینی گذاشت که از وقوع تخریب جلوگیری شود.

طغرایی گفت: برخی آگاهی ندارند و برخی توجهی نمی‌کنند. اگر هماهنگی پیش از شروع پروژه وجود داشته باشد، عملیات اجرایی بدون دردسر برای مسئولین پروژه و مردم پیش خواهد رفت. در چنین شرایطی اگر ما واکنشی نشان ندهیم چیزی از آثار تاریخی نمی‌ماند و وقتی کار را متوقف کنیم، مشکلاتی برای مردم ایجاد می‌شود.

او گفت: خوشبختانه در عملیات اخیر آب و فاضلاب اثری تخریب نشده است و ۲ قطعه ستون سنگی پیدا شده و هم اکنون با هماهنگی یگان حفاظت استان برای نگهداری به اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی منتقل شده است.