خرما یکی از میوه‌های گرمسیری است که در ۱۴ استان کشور از جمله بوشهر تولید می‌شود.

به گفته معاون امور باغبانی وزیر جهاد کشاورزی، ۲۶۸ هزار هکتار نخلستان در کشور وجود دارد و ایران با تولید ۱.۴ میلیون تن خرما، سومین تولیدکننده این محصول در جهان به شمار می‌رود.

محمد مهدی برومندی می‎ گوید: ۲۰ درصد از محصول خرمای بازار‌های جهان در ایران تولید می‌شود.

به گفته او، در سال ۱۳۹۹، حدود ۳۸۸ هزار تن خرما صادر شده است که حدود ۳۰۰ میلیون دلار درآمد ارزی برای کشور به ارمغان آورده است. در سال ۱۴۰۰ نیز تولید خرما به یک میلیون و ۴۲۰ هزار تن رسید و ایران جزء کشور‌های پیشرو در صادرات خرما بوده است.

خارک به بازار آمد

برداشت خارَک نخستین محصول نخل در استان بوشهرآغاز شده است.

پس از خارَک که نیمه دوم تیر به بازار می‌آید، از نیمه مرداد رطب و از شهریور هم خرما به‌دست می‌آید.

خرما نخستین محصول باغی استان بوشهر است؛ استانی که ۳۴ هزار هکتار نخلستان با حدود ۶ میلیون اصله نخل دارد و یکی از سه استان تولیدکننده این میوه به شمار می‌رود.

به طور معمول سالانه هشت هزار تن خارک، ۳۰ هزار رطب و بیش از ۱۲۰ هزار تن خرما از نخلستان‌های استان بوشهر برداشت می‌شود.

آمار‌ها نشان می‌دهد، استان بوشهر ۱۳ درصد تولید خرمای کشور را به خود اختصاص داده و ۸۵ هزار شغل ثابت در بخش تولید، فرآوری و بسته‌بندی خرما در استان بوشهر ایجاد شده است.

تفاوت چشمگیر قیمت از باغ تا بازار

نخل‌داران استان بوشهر همیشه یکی از مشکلاتشان را فاصله قیمت فروش خرما از آنان تا قیمت نهایی که به دست مصرف‌کننده می‌رسد، عنوان می‌کنند؛ موضوعی که معتقدند باعث شده گاهی اوقات فروش محصول با زیان همراه باشد.

عضو هیات مدیره انجمن خرمای استان بوشهر در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان می‌گوید: هزینه‌های تولید نسبت به پارسال بین ۸۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش یافته و امسال تولید هر کیلو خرما بین ۱۵ هزار و ۵۰۰ تا ۱۷ هزار تومان برای نخل‌دار هزینه داشته است.

مهدی بحرینی گفت: قیمت پایه خرما چند سال است که تغییر نکرده است. پارسال این محصول از باغ‌دار ۱۰ تا ۱۳ هزار تومان و گاهی تا ۱۴ هزار تومان خریده شد، اما قیمت آخرین خرمایی که فروش رفت یعنی خرمایی که در سردخانه بود و به صورت فله فروخته شد، ۳۰ تا ۳۵ هزارتومان بود و نخل‌داران به‌واقع زیان دیدند.

او افزود: امسال قیمت خرید خرما از نخل‌داران ۲۰ تا ۲۲ هزار تومان و برخی جا‌ها ۲۴ هزار تومان عنوان شده است و به نظر می‌رسد با شرایط موجود نهایت این محصول با توجه به کیفیتش ۲۵ هزار تومان خریده شود.

این تولیدکننده خرما ادامه داد: امسال کیفیت خرمای استان بوشهربا توجه به خوبی آب و هوا و آبیاری صورت گرفته، خوب است.

بحرینی می‌گوید: خرمایی که روی دست باغ دار مانده باشد، نداریم، زیرا از یک سو محصول باکیفیت بود و از سوی دیگر بخشی از آن برای نگهداری در سردخانه ذخیره شد و بازار هم از سال قبل از آن چیزی نداشت، بنابراین همه خرما‌ها فروخته شد و بازار الان خالی از محصول است.
او معتقد است اگر بسته‌بندی خوب باشد، خرمای استان بوشهر حتی نمی‌تواند پاسخگوی بازار داخلی باشد.

موافقت وزارت جهاد کشاورزی با خرید تضمینی

نماینده مردم دشتستان در مجلس شورای اسلامی که از ابتدای حضورش در مجلس سروسامان دادن به بازار خرما را یکی از برنامه‌‎های عنوان کرده، چند روز پیش خبر داد که وزیر جهاد کشاورزی به سازمان تعاون روستایی دستور داده است در زمینه صادرات و خرید تضمینی خرما اقدام کند.

ابراهیم رضایی که نخل‌داران حوزه انتخابیه‌اش بیش از ۷۰ درصد خرمای استان بوشهر را تولید می‌کنند در نشست بررسی مشکلات خرما این خبر را مطرح کرد و گفت: نامه‌ای به وزیر جهاد کشاورزی ارائه شد و نرخ پایه خرید ۲۰هزار تومان برای هر کیلوگرم خرمای کبکاب پیشنهاد شده است.

او معتقد است که خرید تضمیمی راهکار اصلی نیست، اما نباید از آن غفلت شود.

نماینده مردم دشتستان در مجلس یازدهم، تناسب عرضه و تقاضا را از مهم‌ترین عوامل در تعیین قیمت محصولات عنوان کرد و ادامه داد: به اعتقاد بنده قیمت تضمینی راه حل دائمی حل مساله خرما نیست مگر خرمای پیارُم یا مجول قیمت تضمینی دارد؟ این گونه‌ها یک قیمت جهانی دارند و بر اساس آن معامله می‌شود.

رضایی می‌گوید: خرمای کَبکَاب دشتستان یک نشان مطرح در کشور است و باید تقاضا را برای این خرما فراهم کنیم.

او گفت: حرکت‌های خوبی برای صادرات خرما آغاز شده است. تلاش شد که مشکلات صادرکنندگان را در وزارت‌خانه حل کنیم و زمینه صادرات خرما آسان شود.

بازار روسیه فرصتی مناسب برای صادرات خرما

نماینده مردم دشتستان در مجلس شورای اسلامی گفت: صادرات خرما به روسیه که یک کشور سردسیر، ثروتمند و نیازمند خرما است اهمیت فراوانی دارد و شرایط آن فراهم است، اما صادرکننده‌ای که بتواند پاسخگوی نیاز‌های این کشور باشد نداریم. اگر صادرکننده‌ای بتواند نیاز‌های فروشگاه‌های زنجیره‌ای روسیه را تامین کند بدون شک صادرات تضمین‌شده‌ای خواهد داشت.

رضایی، استفاده از ظرفیت شهرداری تهران برای عرضه خرما در میدان‌های میوه و تره‌بار این شهر و نیرو‌های مسلح را برای فروش خرمای دشتستان ضروری دانست.

او در همین حال گفت: دولت نمی‌تواند بسته‌بندی و صادر کند بلکه تسهیلات لازم را به متقاضیان می‌دهد، ولی نمی‌تواند خودش خرید و بسته‌بندی و صادرات را انجام دهد.

نماینده مردم دشتستان در مجلس شورای اسلامی معتقد است که سود اصلی باید به جیب کشاورز برود.

اگر خرما ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان باشد هم قیمتش بالا نیست!

عضو هیات مدیره انجمن خرمای استان بوشهر گفت: افزایش هزینه‌های تولید به شکلی بوده که باغ‌داران نتوانسته‌اند حتی یک ادوات کشاورزی اضافه کنند.

بحرینی می‌گوید: پارسال باغ‌داران زیان دیدند و امسال هم شاید زیان نبینند، اما سود هم نمی‌کنند. طبیعی است که اگر می‌خواهید محصول خوب به بازار ارائه دهید، باید هزینه کنید وقتی امسال سود نکنید، نمی توانید برای سال بعد هزینه کنید و محصول خوب به بازار بدهید و به این شکل زندگی باغ‌دار دچار مشکل می‌شود.

او گفت: هزینه سمپاشی، کود، زهکشی، خاکبرداری، شخم، آبیاری و کارگری که بالای نخل می‌رود، بسیار بالا رفته است.

این عضو انجمن خرمای استان بوشهر می‌گوید: همه میوه‌ها گران شده است وکیلویی ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان فروش می‌رود، در حالی که خرما فراتر از یک میوه است و غذای کاملی به شمار می‌رود تغییر قیمت چندانی نداشته است. اگر این محصول کیلویی ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان به دست مشتری برسد هم، قیمت بالایی نیست.

حمایت از متقاضیان صنایع مرتبط

رضایی گفت: اگر برای ۱۰ درصد از خرمای دشتستان بازار جدید و مناسبی فراهم کنیم، بر روی قیمت نهایی خرما اثرگذار خواهد بود و قیمت تعدیل خواهد شد.

او وعده داد، هر کسی که آمادگی دارد در زمینه بسته‌بندی، سردخانه و دیگر صنایع مرتبط با خرما سرمایه‌گذاری کند، از او حمایت می‌شود.

این نماینده مجلس گفت: میز خرما در آینده نزدیک تشکیل می‌شود و قیمت این محصول باید به گونه‌ای تعیین شود که باغ‌داران ضرر نکنند و سود اصلی نیز نصیب خودشان شود.

تعادل بازار با خرید تضمینی ۲۰ هزار تومانی

عضو هیات مدیره انجمن خرمای استان بوشهر می‌گوید: اگر خرید تضمینی خرما با قیمت ۲۰ هزار تومان محقق شود، می‌تواند در بازار اثر مثبت بگذارد.

بحرینی ادامه داد: اول فصل ۲۰ تا ۳۰ هزار تن خرما مازاد بر بازار وجود دارد و تاجران توان خرید آن را ندارند، اگر دولت بتواند این میزان را بخرد، تعادل خوبی در بازار به وجود می‌آید.

او گفت: پارسال خرید تضمینی نداشتیم و باغ‌داران زیان دیدند.

فرصتی تا فصل برداشت خرما نمانده است و نخل‌داران استان بوشهر منتظرند که امسال با توجه به کیفیت مناسب محصول، کسب‌وکارشان رونق بگیرد. هر چند معتقدند که دولت هم می‌تواند به این رونق کمک کند.

گزارش از سلیمه کهن‌سال