روز جمعه هفته گذشته شانزدهمین دوره حراج تهران با فروش ۷۸ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان پایان یافت و اثر رضا درخشانی با نام «شکار سیمرغ» با قیمت ۸ میلیارد تومان در بین آثار ارائه شده در این حراج، رکوردشکنی کرد....

این دوره از حراج تهران مانند دیگر حراج‌های سال‌های گذشته‌اش با حاشیه‌هایی همراه بود که اولین حاشیه مربوط به چکش زدن و اعلام فروش یک اثر و به صدا درآمدن دوباره چکش و پذیرش قیمت‌های جدیدتر از سوی خریداران بود که این اقدام اعتراضاتی را به همراه داشت و علیرضا سمیع آذر، مدیر حراج تهران، در پاسخ به منتقدان گفت: «این موضوع در همه جای دنیا حتی در حراجی‌های بزرگی مانند کریستیز و ساتبیز نیز وجود دارد. من بار‌ها شاهد بودم که عده‌ای به دلیل این که یا دیده نمی‌شوند یا دیر تصمیم می‌گیرند پس از چکش خوردن، دست بالا می‌برند و این طبیعی است».

فروش اثر در پشت صحنه

از دیگر حواشی شانزدهمین حراج تهران، فروش رفتن اثری با عنوان «عروسک» در پشت صحنه بود. قیمت این اثر که بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلیون تومان تخمین زده‌شده بود، به این دلیل که رقابتی برای آن وجود نداشت، در پشت‌صحنه و به قیمت کمینه، یعنی ۴۰۰ میلیون تومان به فروش رسید.

طبق گفته مدیر حراج تهران با توجه به فروخته شدن این اثر در پشت‌صحنه، شانزدهمین دوره حراج تهران با به فروش رفتن تمامی ۱۲۰ اثر ارائه‌شده، به کار خود پایان داد.

فروش یک اثر هنری به قیمت ۱۴ میلیارد تومان؟!

شاید از خردادماه ۱۳۹۱ که اولین چکش فروش یک اثر هنری در «حراج تهران» خورده شد، کمتر کسی فکرش را می‌کرد این حراج که در آن آثار هنری با قیمت‌های نجومی فروخته می‌شود تا امروز ادامه پیدا کند؛ اما حراج تهران که نهادی مستقل و خصوصی است و امروز به‌عنوان بازار اصلی فروش آثار هنر‌های تجسمی به شمار می‌آید نه تن‌ها تا امروز دوام آورد بلکه رکورد‌های عجیبی را نیز به ثبت رساند. در یکی از این حراجی‌ها تابلوی «خاطرات امید» از آیدین آغداشلو به قیمت ۱۲ میلیارد تومان، به فروش رسید و تا چندی پیش رکورددار فروش این حراج به شمار می‌آمد، اما در پانزدهمین حراج، یعنی دی سال ۱۴۰۰ این رکورد با فروش مجسمه «شاعر نشسته»، اثر پرویز تناولی به مبلغ ۱۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان شکسته شد.
اگر چه رویکرد این حراج معرفی بهترین نمونه‌های هنر مدرن و معاصر ایران، از هنرمندان پیشگام و نام‌آشنا گرفته تا جوانان، به مجموعه‌داران هنری و مخاطبان جهانی است.

حاشیه‌هایی که تمامی ندارد

حراج تهران همان اندازه که فروش چشمگیر داشته با حاشیه‌های زیادی همراه بوده و سوالات متعددی را در ذهن هنرمندان و عموم مردم ایجاد کرده است. سوالاتی از قبیل این که طریقه گزینش آثار برای ورود به حراج، چگونه است؟ دلیل رشد قیمت انفجاری آثار هنری که تا سال‌ها با قیمت نازل عرضه می‌شده در این حراج چیست؟ از جایی که فروش آثار در این حراج، در اغلب موارد توسط خالق اثر انجام نمی‌شود، پول‌های میلیاردی ناشی از فروش این آثار به جیب چه کسانی سرازیر می‌شود؟ چرا آثاری از برخی هنرمندان در هر دوره در حراج، حضور داشته، ولی تعدادی دیگر از هنرمندان از این حراج لاکچری بی‌نصیب‌اند؟ علاوه بر این سوالات، قیمت‌گذاری‌های میلیاردی بر آثار هنری در این حراج شبهه‌هایی از قبیل احتمال پول‌شویی را بالا برده، در یکی از حراج‌ها نیز زمزمه تقلبی بودن برخی از آثار بالا گرفته است. در نشانی اینترنتی حراج تهران در تشریح نحوه قیمت گذاری پایه آثار آمده است: «آثار هنری بر مبنای ارزش کیفی آن‌ها و بر حسب علاقه‌مندی متقاضیان، توسط برگزارکنندگان حراج، انتخاب و بر اساس قیمت پایه مورد توافق با مالک اثر در حراج ارائه خواهد شد...».

همچنین علیرضا سمیع آذر، مدیر حراج تهران در دی ماه ۱۳۹۹ در پاسخ به ادعا‌های مطرح شده در زمینه پول شویی در حراج تهران به خبرگزاری فارس گفت: «هیچ مورد پول شویی در حراج تهران وجود نداشته است. این را صریح می‌گویم، چون از آن اطمینان کامل دارم. کار حراج‌ها این است که از فروش‌های پنهان و زیرزمینی جلوگیری کنند، فروش‌ها را عیان کنند تا مسئولان دولتی روی آن نظارت داشته باشند. مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بازرسان دارایی و حتی نیروی انتظامی بر حراج‌ها نظارت دارند.»

منبع: خراسان