شهاب سنگ هم مگر قابل خرید و فروش است؟ این اولین سوالی است که با دیدن آگهی‌های خرید و فروش شهاب سنگ در یک سایت معروف خرید و فروش داخلی در ذهنم ایجاد می‌شود؟ آگهی‌های متعددی از خرید و فروش شهاب سنگ در این سایت و اینستاگرام و تلگرام ثبت شده است.

فروشنده‌ها برخی قیمت‌های نجومی و میلیاردی را برای سنگ‌هایی که ادعا می‌کنند شهاب سنگ است تعیین کرده‌اند و به راحتی شماره‌های تماس‌شان را برای معامله سنگی که از آسمان جلوی پایشان افتاده است، ثبت کرده اند.

قیمت‌های نجومی برای سنگ‌هایی که ادعا می‌شود شهاب سنگ است

از روی کنجکاوی با یکی از فروشنده که قیمت یک میلیارد و نیمی را برای شهاب سنگش تعیین کرده تماس می‌گیرم. می‌پرسم این سنگی که یک میلیارد و نیم برای فروش گذاشته اید را چطور سنجیدیدید و از کجا فهمیدیدید که شهاب سنگ است؟ ادعا می‌کند که به این کار وارد است و سنگ را از بیابان پیدا کرده است.

از فروشنده می‌پرسم من چطور مطمئن شوم که قمیت‌گذاری شما واقعی است، جواب واضحی نمی‌دهد و در اصطلاح سنگ قلابم می‌کند! و می‌گوید در اینستاگرام صفحه فعالی دارد و می‌توانم سنگ‌های دیگری را هم ببینم و انتخاب کنم.

سنگ‌هایی که حاوی الماس‌اند!

باز هم گشتی در میان سنگ‌ها با حجم‌ها و اشکال عجیب و غریبشان می‌زنم و خریداری هم پیدا می‌کنم، خریدار گوهرشناس است؛ و به دنبال شهاب سنگ‌های حاوی الماس!

با حمیدرضا عباسی زمین شناس در این باره صحبت می‌کنم و وی با تائید اینکه بسیاری از شهاب سنگ‌ها ارزشمندند و حتی می‌توانند حاوی الماس باشند، به نوعی حرف‌های مدعیان را تائید می‌کند. اما در ادامه می‌گوید در برخی کشور‌هایی که دارای صنعت هوافضا هستند، برای دست یابی به سیاره‌هایی که حاوی مقادیری الماس هستند هم تلاش شده است و می‌خواهند با فرستادن فضا پیما از این راه کسب ثروت کنند.

موضوع برایم جذاب‌تر می‌شود، به سرچ در گوگل روی می‌آورم،‌ی نویسم: «روش‌های تشخیص شهاب سنگ‌ها»، اطلاعات زیادی در دسترس است از اینکه ویژگی‌های فیزیکی نظیر چگالی، رنگ، خاصیت مغناطیسی و .. تا ۸۰ درصد می‌تواند راهنمایی برای تشخیص شهاب سنگ باشد، اما تاکید دارد که تشخیص شهب سنگ، برای اطمینان بیشتر نیاز به تجزیه و تحلیل شیمیایی و ایزوتوپی دارد.

قیمت شهاب سنگ‌ها بسته به اینکه منشا آن‌ها از کجا باشند می‌تواند بسیار متفاوت باشند. وجود پوسته گداخته، میزان تخلخل، وزن و چگالی و ... از راه‌های آزمایشگاهی تائید، شناخت و ارزش شهاب سنگ‌ها برشمرده می‌شود.

اما ارزش و قیمت شهاب سنگ معمولا توسط بسیاری از عوامل از جمله کمیاب بودن، شرایط تشکیل، اندازه، و زیبایی تعیین می‌شود که بسیار متغیر است. شهاب سنگ‌ها از نظر ارزش به سه گروه تقسیم می‌شوند که شهاب سنگ مریخ و ماه از گروه آکندریت‌ها که گرانترین است.

این سوال در ذهن من از ابتدای جمع آوری داده‌ها برای این گزارش باقی است که تعیین ارزش برای شهاب از سوی چه مرجعی صورت می‌گیرد و آیا خرید و فروش آن مجاز است؟

هر سنگی شهاب سنگ نیست

با رضا شهبازی مدیرکل دفتر مخاطرات، زیست‌محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور در این باره صحبت کردم و وی با تاکید بر اینکه فرآیندی که ثابت کند سنگ‌های اکتشافی واقعا شهاب سنگ هستند یک روند علمی طولانی مدت است و چیزی نیست که بتوان به سادگی به آن اعتماد کرد.

وی با تاکید بر اینکه این سنگ‌ها صرفا برای تیم‌های کارشناسی و جایی مثل سازمان زمین شناسی حائز ارزش و قیمت است، نه یک آدم معمولی، ابراز داشت: ترکیب ذرات در دیگر نقاط کائنات می‌تواند اطلاعات ارزشمندی را به دانشمندان منتقل کند و اگر یک فرد عادی و آماتور و یا علاقه این حوزه اگر سنگی را که حدس می‌زنند شهاب سنگ است پیدا کند، بهتر است که برای انجام مطالعات تحویل سازمن زمین شناسی دهد.

قیمت گذاری شهاب سنگ کار افراد عادی نیست

درباره قیمت‌های نجومی که در فضای مجازی برای شهاب سنگ‌های احتمالی تعیین شده اند می‌پرسم و شهبازی تاکید می‌کند: قیمت‌گذاری این سنگ‌ها کار افراد عادی نیست و اگر قیمت نجومی می‌بینید، باید بدانید این قیمت گذاری مربوط به فرد عادی نیست.

شهاب سنگ برای دولت است یا یابنده؟

قانون مالکیت شهاب سنگ‌ها در کشور‌های مختلف متفاوت است. در انگلستان، امریکا، کشور‌های اروپای غربی و مستعمرات آن‌ها شهاب سنگ‌ها را جزو اموال صاحب زمین محسوب دانسته اند و در برخی شریعت‌های اسلامی شهاب سنگ‌ها جز گنجینه‌های باستان شناسی محسوب می‌شوند. در دانمارک، سوئیس شهاب سنگ کشف شده جز اموال دولتی است و باید به موزه تحویل داده شود، ولی بهای قیمت شهاب سنگ به یابنده تحویل داده می‌شود.

طبق قانون در ایران، افغانستان، تاجیکستان، ژاپن پیدا کننده شهاب سنگ مالک آن است.

در هندوستان بدون جبران خسارت به سازمان زمین شناسی تعلق می‌گیرد. در بعضی کشور‌ها نیز بین یابنده و مالک زمین تقسیم می‌شود.

در کشور ما به دلیل وجود دشت‌ها و بیابان‌های وسیع نمونه‌های زیادی که احتمال می‌رود شهاب سنگ باشند، جمع آوری شده است، به همین دلیل با توجه به ارزش علمی و همچنین ارزش بالای تجاری آن‌ها در دنیا، به نظر می‌رسد باید تحقیقات گسترده‌ای در این زمینه صورت پذیرد و آزمایشگاه‌هایی با تکنولوژی‌های روز دنیا جهت شناسایی و صدور شناسنامه در داخل کشور احداث شود.

منبع: فارس