امام جواد (ع)، آن سلاله پاک رسول خدا (ص) است که در سن هفت سالگی به امامت رسید و با این حال، همه مدعیان علم و قدرت را در برابر خود به کرنش واداشت، زیرا علم، قدرت و شجاعت از صفات امام (ع) به شمار میرود.
علیرضا رضازاده کارشناس مذهبی درباره دوران امامت، امام محمد تقی (ع) گفت: امام جواد (ع) در سن کودکی به امامت رسید؛ اما باز از علم، قدرت و شجاعت بینظیری برخوردار بود.
بیشتربخوانید
علم، سرچشمه قدرت و شجاعت
وی علم را مقدمه قدرت و توانایی برشمرد و گفت: خداوند متعال در آیات فراوانی به این نکته اشاره کرده است که سرچشمه قدرت و توانایی، علم است. یکی از آن موارد، ماجرای حضرت سلیمان و ملکه سبأ است. زمانی که حضرت سلیمان دستور داد قبل از اینکه ملکه برسد، کسی تخت او را بیاورد؛ «قَالَ الَّذِى عِنْدَهُ عِلْمٌ مِّنَ الْکِتَابِ أَنَا آتِیکَ بِهِ قَبْلَ أَنْ یَرْتَدَّ إِلَیْکَ طَرْفُکَ؛ (سوره نمل، آیه ۴۰) کسى که علم و دانشى از کتاب داشت گفت: من پیش از آن که چشم بر هم زنى، آن را نزد تو خواهم آورد!» پس آن کسی که قدرت و توانایی بر آوردن تخت بلقیس را دارد همان کسی است که علم به او داده شده است.
این کارشناس مذهبی افزود: جالب اینجاست که مقدار کمی از علم، به آصف بن برخیا داده شد و او چنین قدرتی پیدا کرده است، با اینکه خداوند متعال علم تمام کتاب را به اهل بیت (ع) داده است و امام جواد (ع) نهمین آنهاست. (سوره رعد، آیه ۴۳) در روایات مراد از «وَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتاب؛ و کسی که نزد او علم تمام کتاب است» را اهل بیت (ع) دانستهاند. (بصائر الدرجات، برقی، ج۱، ص۲۱۴)، پس وقتی خداوند کل علم را در اختیار امام (ع) قرار داده است، به طریق اولی قدرت و شجاعت را نیز در اختیار آنها گذاشته است؛ زیرا ریشه قدرت، علم است. نمونه آن تحیر و سردرگمی یحیی بن اکثم از جوابهای امام جواد (ع) است. (تفسیر قمی، ج۱، ص۱۸۲؛ تفسیر عیاشی، ج۲، ص۱۲۸)
شجاعت حضرت در کودکی
رضازاده با بیان اینکه بر اساس آنچه که در مورد علم و قدرت بیان شد؛ شجاعت نیز که برخاسته از قدرت است، گفت: این موضوع درباره امام جواد (ع) از مسلمات است.
روزی مأمون، خلیفه عباسی، به قصد شکار سوار اسب شد. در میانه راه به جمعى از کودکان برخورد کرد که در وسط راه ایستاده بودند. چون کودکان ابهت مأمون و اطرافیانش را مشاهده کردند، همگی پراکنده شدند مگر امام جواد (ع) که با نهایت وقار در مکان خود ایستاد تا آن که مأمون به نزدیک او رسید.
اقتدار حضرت جواد (ع) دربرابر مأمون
وی ادامه داد: مأمون از آثار متانت و وقار او تعجّب کرد و پرسید: اى کودک! چرا مانند کودکان دیگر از سر راه دور نشدى؟ حضرت فرمود: اى خلیفه! راه بر تو تنگ نبود که آن را گشاد کنم و جرم و خطایى نداشتم که از تو بگریزم و گمان ندارم که تو کسى را بدون جرم در معرض عقوبت قراردهى! مأمون از نام او سؤال کرد، حضرت فرمود: پسر على بن موسى الرضا (ع) هستم. مأمون چون نسبش را شنید، بر پدرش صلوات و رحمت فرستاد و روانه شد.
این کارشناس مذهبی با اشاره به سؤال مأمون از امام جواد (ع) گفت: مأمون در راه بازگشت، از امام جواد (ع) سؤال کرد چه چیزی در دست من است؟ حضرت با بیانی شیوا فرمودند: خداوند به خواست خود در دریاى قدرتش ماهىهاى کوچکى را مىآفریند و باز شکارى سلطان، آن را صید مىکند و پادشاهان آن را در میان دست پنهان مىکنند تا فرزندان اهل بیت نبوت را با این وسیله امتحان کنند. مأمون با شنیدن این مطلب گفت به راستی که فرزند علی بن موسی الرضا (ع) هستی. (نور الابصار، شُرَّاب، ج۱، ص۳۲۶)
رضازاده در پایان گفت: هر چند امام جواد (ع) در سن پایین به امامت رسیدند، اما همچنان تمام صفات یک امام معصوم را دارا بودند. همین امر باعث شد تا بزرگان از علم و قدرت به زانو در آیند، اگر چه بعضی از روی لجاجت، به حضرت ایمان نیاوردند.
سختیهای عجیب در دوران کودکی امام جواد(ع)
زندگی جواد الأئمه (ع) به زندگی پدر بزرگوارشان شباهت دارد. حصر و دوری از اصحاب، عضو جدایی ناپذیر از زندگی امام نهم شیعیان بود. دشواریهای امامت از همان سنین کودکی روی دوش این امام بزرگوار قرار گرفت. امام جواد (ع) در کودکی پدرشان امام رضا (ع) را از دست دادند. پیش از آن شبهههایی مطرح شده بود که امام جواد (ع) اصلا فرزند امام رضا (ع) نیستند.
پس از برطرف شدن آن مشکل، موضوع امامت حضرت در سنین کودکی حاشیه ساز شد. بسیاری نمیتوانستند بپذیرند که یک کودک خردسال دستورات شرعی را صادر کنند و شبهات را پاسخ دهند. سپس ازدواج امام جواد (ع) با دختر مامون کار امامت را پیچیده کرد. دشواریهای زندگی امام جواد (ع) همین طور ادامه پیدا کرد تا شهادت ایشان در سنین جوانی اتفاق افتاد.
رهبر انقلاب: امام جواد(ع) تزویر را کنار زد
رهبر معظم انقلاب در بخشی از بیانات خویش در سالهای دوران ریاست جمهوریشان در یکی از خطبههای نماز جمعه به نکاتی درباره سیره مبارزاتی امام جواد (ع) اشاره فرمودند: «امام جواد (ع) نمودار و نشانه مقاومت است. انسان بزرگی است که تمام دوران کوتاه زندگیاش که در سن ۲۵ سالگی به شهادت رسیده است، با قدرت مُزَور و ریاکار خلیفه عباسی، (یعنی) مأمون مقابله و معارضه کرد و هرگز قدمی عقبنشینی نکرد و تمام شرایط دشوار را تحمل کرد و با همه شیوههای مبارزهی ممکن، مبارزه کرد … امام جواد (ع) میخواست به مردم بگوید که من طرفدار اسلام و طرفدار خاندان پیامبر. امام علی بن موسی الرضا و امام جواد صلواتالله علیه همت بر این گماشتند که این ماسک تزویر و ریا را از چهره مأمون کنار بزنند و موفق شدند.»
رهبرانقلاب در سخنرانی دیگری که در سال 62 داشتند می فرمایند: «امام جواد (علیهالسلام) مظهر مبارزهی با باطل بود او کوششگر برای حکومت الله بود. او برای خدا و قرآن مبارزه میکرد. او از قدرت ها نمیترسید. او در حقیقت امام و الگو و پیشاهنگ این حرکتی بود که امروز ملت ایران همگی دست به دست آن را تعقیب میکند.
يَا أَبا جَعْفَرٍ يَا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ، أَيُّهَا التَّقِىُّ الْجَوادُ، يَا ابْنَ رَسُولِ اللّٰهِ، يَا حُجَّةَ اللّٰهِ عَلىٰ خَلْقِهِ، يَا سَيِّدَنا وَمَوْلانَا إِنَّا تَوَجَّهْنا وَاسْتَشْفَعْنا وَتَوَسَّلْنا بِكَ إِلَى اللّٰهِ وَقَدَّمْناكَ بَيْنَ يَدَيْ حَاجَاتِنا، يَا وَجِيهاً عِنْدَ اللّٰهِ اشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللّٰهِ؛
ای ابا جعفر، ای محمّد بن علی، ای تقی جواد، ای فرزند فرستاده خدا، ای حجّت خدا بر بندگان، ای آقا و مولای ما، به تو روی آوردیم و تو را واسطه قرار دادیم و بهسوی خدا به تو متوسل شدیم و تو را پیش روی حاجاتمان نهادیم، ای آبرومند نزد خدا، برای ما نزد خدا شفاعت کن؛
السلام علیک یا امام جواد (ع) خیلی دلتنگت هستم و دوست دارم به زیارتت بیام ولی خیلی گرفتارم و مشکل دارم
کمکم کن تا بتوانم به زیارتت بیایم .
شهادت مظلومانه امام جواد (ع) را
به حضرت امام رضا(ع) و امام زمان
(عج) و همه مسلمین جهان و مریدان
آن حضرت تسلیت می گویم .
امیدوارم که همه ما با پیروی از دستورات
و فرامین امام محمد تقی (ع) ، از رهروان واقعی آن حضرت باشیم.
آمین یا رب العالمین