خراسان جنوبی یکی از استان‌های کویری است که وجود روستا‌هایی سرسبز در آن، چشم مردم محلی و گردشگران را به طبیعت روشن می‌کند.

نایبند شهرستان طبس یکی از این روستاها است که وجود درختان سرسبز و خانه‌های پلکانی در آن، لقب ماسوله کویر را به آن داده است.

نایبند، جزیره‌ای سبز میان خاک

از آنجایی که تا شعاع حدود ۲۰۰ کیلومتری روستای نایبند آبادی دیگری نیست، درختان نخل و دیگر درختان باعث شده تا نایبند مثل جزیره‌ای سبز در دل کویر به نظر برسد.

پارسا یکی از اهالی روستا می‌گوید: خانه‌های پلکانی روستا که سقف هر خانه حیاط یک خانه دیگر است باعث شده گردشگران با ذوق و اشتیاق به روستایمان سفر کنند و حالا که کرونا کمتر شده، گردشگران دوباره دل به ماسوله کویر زده اند و شور روز‌های قبل از کرونا به روستا برگشته است.

او می‌گوید: ما در روستا اغلب به دامداری و کشاورزی مشغول هستیم، اما وجود چشمه‌های زیبای آب و باغ‌های پر رنگ و لعاب روستا گاهی ما را به وجد می‌آورد تا با گردشگران برای معرفی روستا همراه شویم.

نایبند شاخصه‌های زیادی مثل حیات وحش، جنگل، قله، قلعه، نخلستان، باغ و چشمه‌های زیادی برای جذب گردشگران دارد که سفر به آن می‌تواند خاطره‌ای به یاد ماندنی باشد در گوشه‌ای از ذهن گردشگران از هر آنچه زیبایی که می‌تواند در یک روستا جمع شود.

وقتی حیات وحش نایبند، چشم گردشگران را می‌گیرد

با توجه به اینکه روستای نایبند در دامنه جنوبی کوه نایبند که مرتفع‌ترین چکاد خراسان جنوبی با ارتفاع سه هزار و ۵۰ متر است واقع شده، زیستگاه غنی قوچ و میش اوریال و در دامنه شمالی کوه نیز زیستگاه یوزپلنگ ایرانی، جبیر، گربه وحشی، کاراکال، کبک و تیهو است.

آژند یکی از گردشگران نایبند می‌گوید: از لحظه‌ای که وارد روستا شدیم جاذبه‌ها و زیبایی‌های زیادی ما را به سمت خود می‌کشاند و روستا را به گنجی پنهان در دل کویر تبدیل می‌کرد.

او می‌گوید: غافلگیری اصلیمان در سفر به این روستا، وجود زیستگاه و پناهگاه حیات وحش درحاشیه آن بود که می‌شد به همراه گروه متخصص در زمان‌های مخصوص برای دیدن حیات وحش دل به کویر و جنگل زد.

آژند می‌گوید: راهنمای سفرمان می‌گفت پناهگاه حیات وحش نایبندان وسیع‌ترین پناهگاه حیات وحش ایران است که زیستگاه یوزپلنگ آسیایی (ایرانی) است و بار‌ها مردم محلی و محیط بانان منطقه تردد یوزپلنگ در این منطقه را با چشم دیده اند.

این گردشگر گفت: در مورد محصولات کشاورزی تنها انتظارم از کویر درخت خرما بود، اما در کمال ناباوری با درختان پرتقال، نارنگی، نارنج و انواع گیاهان دارویی رو به رو شدم که دیدن آن‌ها تصور کویر را از ذهنم می‌گرفت.

به گفته این گردشگر، چشمه آبگرم معدنی دیگ رستم در ۸ کیلومتری این روستا یکی دیگر از جاذبه‌هایی بود که لذت سفر را در وجودم زنده کرد و آنطور که راهنما می‌گفت این چشمه ثبت ملی نیز شده است.

در نایبند کجا برویم و چه بخریم؟

گردشگران می‌توانند محصولات کشاورزی همچون مرکبات، خرما، مربای مرکبات، شیره خرما و صنایع دستی همچون سبد و حصیر‌های تهیه شده از برگه‌های نخل را از روستای نایبند طبس به عنوان یادگاری تهیه کنند.

همچنین غذا‌های محلی نایبند مانند قَوُرمه (گوشت داغ)، دیزی، گندم پلو و کشک بادمجان و دمنوش‌های محلی با گیاهان دارویی می‌تواند خاطره ماندگاری از طعم لذیذ خوراک‌های این روستا زیر دندان گردشگران جای بگذارد.

بیشتر بخوانید

• قلعه تاریخی بیرجند میزبان بازارچه صنایع دستی
• موزه دفاع مقدس، زیرساخت گردشگری معنوی است
• فعالیت صنعتگران خراشاد در ۱۰۰ کارگاه تولیدی

اگر بخواهیم راهنمای کلی به گردشگرانی که به ماسوله کویر سفر می‌کنند بدهیم می‌توان گفت جاذبه‌های تاریخی همچون قلعه تاریخی، آسیاب آبی، نخلگاه زیارت، زیارتگاه پیر سبز پوشان، زیارتگاه پیر تلخواب و رباط چهل پایه گزینه‌های مناسبی برای گردشگران روستای نایبند است.

همچنین چشمه دهنو، چشمه زردگاه، باغ‌ها و نخلستان ها، کوه قله نایبند (بلند‌ترین نقطه استان خراسان جنوبی)، چشمه آبگرم معدنی دیگ رستم، جنگل، حیات وحش اطراف روستا و پناهگاه حیات وحش نایبندان که وسیع‌ترین پناهگاه خاورمیانه دارای گونه‌های یوز ایرانی، جبیر و آهو است، از دیگر گزینه‌های مناسب برای گردشگری در این روستا است.

خودنمایی نخل ونارنج در نایبند طبس

روستای نایبند طبس روستایی متحیر کننده برای گردشگران در دل کویر است از آن جهت که در این روستا می‌توان همزمان هم درختان خرما و هم درختان نارنج و پرتقال را مشاهده کرد.

در روستای نایبند شاهد تقابل همزمان نخل و نارنج را بر کرانه کویر هستیم و خرما، نارنج، پرتقال، نارنگی، سبزیجات معطر و گیاهان دارویی مانند کاکوتی و آویشن از جمله محصولات بومی این روستا هستند.

عربی معاون گردشگری، سرمایه گذاری و تأمین منابع اداره کل میراث فرهنگی خراسان جنوبی به خبرنگار ما می‌گوید: روستای نایبند طبس به دلیل دارا بودن بنا‌های پلکانی به ماسوله کویر شهرت یافته است و تاریخچه این روستا با توجه به شواهد تاریخی موجود و دستکند‌های اطراف روستا به قبل از اسلام بر می‌گردد و در ایام قدیم نیز روستای نایبند با توجه به قرارگرفتن در حاشیه لوت شمالی، مسیر گذر کاروان بوده است.

او می‌گوید: روستای نایبند حدود ۲۱۰ کیلومتر با طبس فاصله دارد و هم اکنون حدود ۱۲۰ خانوار در آن زندگی می‌کنند و به کشاورزی و دامپروری مشغولند.

به گفته عربی برای معرفی روستا نماهنگ‌هایی در قالب معرفی جاذبه‌های گردشگری استان به صورت دو زبانه تهیه شده و از طرفی زیرساخت‌های گردشگری نظیر یک باب اقامتگاه بوم گردی و رستوران بین راهی فراهم شده است.

ورود بیش از هزار و ۵۰۰ گردشگر به ماسوله کویر

در دو سال گذشته ورود گردشگران به روستای نایبند طبس بخاطر محدودیت‌های بیماری کرونا بسیار کاهش یافت، اما از ابتدای امسال تاکنون با مساعد شدن اوضاع بیماری کرونا، بیش از هزار و ۵۰۰ گردشگر وارد روستا شده اند.

عربی معاون گردشگری، سرمایه گذاری و تأمین منابع اداره کل میراث فرهنگی خراسان جنوبی می‌گوید: سالانه گروه‌های داخلی و خارجی متعددی وارد روستای نایبند می‌شوند که بیشتر گردشگران با علایق ویژه از جمله کوه نوردان، طبیعت گردان ماجراجویی که به قصد سفر به لوت شمالی وارد روستا می‌شوند و عکاسان حیات وحش هستند و مردم محلی نیز به عنوان بلد محلی برای راهنمایی گردشگران فعالیت می‌کنند.

او می‌گوید: هم اکنون یک واحد اقامتگاه بوم گردی در روستا به بهره برداری رسیده است و دو واحد دیگر موافقت اصولی را دریافت کرده اند و در حال تجهیز و راه اندازی هستند.

معاون گردشگری، سرمایه گذاری و تأمین منابع اداره کل میراث فرهنگی خراسان جنوبی گفت: در این روستا طرح هادی به همت بنیاد مسکن انقلاب اسلامی بصورت کامل انجام شده و بافت تاریخی آن مرمت و کوچه‌ها سنگ فرش و زیبا سازی شده است.

ماسوله کویری ایران چشم انتظار گردشگران

بافت تاریخی روستای نایبند شهرستان طبس به شماره ۳۲۸۳۰ در تاریخ ۰۹/۰۹/۱۳۹۸ به ثبت ملی رسیده است.

روستای سرسبز نایبند یکی از ظرفیت‌های بزرگ خراسان جنوبی برای جذب گردشگر و شناساندن این منطقه به جهانیان است که می‌توان با ایجاد زیرساخت‌های بیشتر و تبلیغ گسترده‌تر آن را به عنوان مقصد اول گردشگران بعد از ورود به طبس شناخت.

این روستا به خوبی تقابل کویر و طبیعت را به نمایش می‌گذارد و به عنوان سرمایه تاریخی بزرگی در استان باید برای نگاهداشت آن تلاش کرد.

گزارش از سمانه هرمزی