بیست و یکمین دوره لیگ برتر فوتبال کشورمان به اتمام رسید و جام قهرمانی پس از پنج دوره متوالی، به تیمی غیر از پرسپولیس رسید. اکنون، تیم‌ها فصل نقل و انتقالاتی خود را شروع کرده و خود را مهیای دور دیگری از مسابقات می‌کنند. اما اتفاقاتی در حال روی دادن است که موجب شگفتی و تعجب بسیاری شده و این پرسش را ایجاد کرده که در ورای این خبر‌ها و جنجال ها، چه اتفاقی در حال روی دادن است.

همین چند روز قبل بود که رضا درویش مدیرعامل باشگاه پرسپولیس در برنامه زنده تلویزیونی، از قرارداد نجومی و عجیب یحیی گل محمدی صحبت کرد. آنقدر اعداد و ارقام شگفت انگیز بود که این باشگاه به سرعت واکنش نشان داد و تلاش کرد تا صحبت‌های مدیرعامل را اصلاح کند، اما در اصل ماجرا تفاوتی وجود ندارد. این همه پول چگونه در فوتبال کشورمان هزینه می‌شود و آیا وقت آن نرسیده که تدبیری صورت گیرد؟ به راستی، چرا چنین هزینه کرد‌های میلیاردی صورت می‌گیرد؟ چگونه فوتبال کشورمان که در سازمان اقتصادی خود دچار نقصان و ناکارآمدی است، اینگونه ریخت و پاش‌ها را شاهد است؟ جواب این پرسش‌ها را در محور‌های زیر می‌توان مورد بررسی قرار داد تا مشخص شود که در ورای این نمایش و غوغا، چه وضعیتی وجود دارد. البته، این دو محور، کلیت موضوع است که ده‌ها زیر شاخته و جزئیات دیگر نیز دارد.

باشگاه‌های خصولتی و شبه دولتی نه تنها به حیاط خلوت تبدیل شده که در حال نابودی و فروپاشی فوتبال کشور هستند.

حاتم بخشی خصولتی‌ها و شبه دولتی‌ها از جیب مردم!

شاید بتوان اذعان داشت که در یک دهه اخیر، بزرگترین ضربه به ساختار و پیکره فوتبال را باشگاه‌های شبه دولتی و خصولتی وارد کرده اند. در این مسیر، هزینه‌های نجومی و بی ضابطه‌ای که صورت گرفته، موجب شده تا قیمت این رشته ورزشی و لیگ‌های آن رشد نامتعارف و غیرواقعی داشته باشند. این باشگاه‌ها که عمدتا از منظر سازوکار مالی نیز غیرشفاف هستند، سالانه ده‌ها میلیارد تومان را هزینه موضوعی می‌کنند که البته در رسالت و وظیفه اصلی آن‌ها نیز تعریف نشده است. البته، به زودی در این باره به صورت مجزا و تفصیلی خواهیم نوشت که این باشگاه‌ها چه بلایی بر سر ورزش کشور و به ویژه فوتبال آورده اند. این باشگاه‌ها را می‌توان از محور‌های اصلی برهم خوردن نظم مالی فوتبال کشور دانست که وضعیت افسارگسیخته کنونی را رقم زده اند و در حال بدتر کردن اوضاع نیز هستند.

این باشگاه‌های شبه دولتی که در راس آن‌ها فولادی ها، مسی‌ها و ... قرار دارند، سایر باشگاه‌ها را نیز وارد چرخه رقابتی بیهوده‌ای کرده اند که عملا فوتبال کشور را دچار خسران کرده است. اکنون، استقلال و پرسپولیس که پرهوادارترین‌های لیگ هستند و دریافتی مستقیم هم از دولت ندارند، مجبورند در این فرآیند ویرانگر شرکت کنند تا از گردونه رقابت بیرون نمانند و شاهد اعتراض هواداران خود نباشند. در واقع، تورم کاذب فوتبال کشور به این دو باشگاه نیز تحمیل شده است. ادامه این فرآیند نیز آسیب جدی‌تر باشگاه‌های خصوصی مانند تراکتور، نساجی قائمشهر و ... است که توان هزینه کرد‌های چند ده و چند صد میلیاردی نیست. این تورم ناشی از هزینه کرد‌های نادرست و بی ضابطه شبه دولتی ها، تمامی فوتبال کشور را دچار آشفتگی و زیان کرده که تا کنون نیز از سوی نهاد‌های ذیربط بدان توجه نشده است.

فوتبال نیازمند بازنگری جدی و راهبردی است تا بساط ریخت و پاش و دلالی کنونی برچیده شده و پول فوتبال خرج خودش شود؛ نه محافل ناسالم و آلوده.

تاراج بیت المال در شلوغی فوتبال

در دیگر سوی ماجرا، جریان‌های دلالی و ناسالم فوتبال قرار دارند. مهمترین گروه ذینفع از تورم افسارگسیخته و غیرواقعی فوتبال، این طیف است که سالانه عواید هنگفتی را نصیب خود کرده است. شاید بتوان اذعان داشت که بخشی از هزینه کرد‌های صورت گرفته در لیگ برتر، نصیب این طیف می‌شود که در دامن زدن به قیمت‌ها و ارزشگذاری ها، نقش محوری دارند. در سال‌های اخیر، فعالیت جریان مخرب فوتبال، رها شده و افسارگسیخته شده که این وضعیت، بر فراگیرتر شدن دامنه شمول آن‌ها نیز بی تاثیر نبوده است.

جریان دلالی که در بخش‌های مختلف فوتبال رسوخ داشته، حتی توانسته در تصمیم گیری‌ها و مدیریت کلان این حوزه نیز اثرگذاری قابل توجهی داشته باشد. نمونه‌های زیادی را می‌توان مثال زد که مدیران و ارکان برخی باشگاه‌ها چگونه به شریک و همراه جریان ناسالم تبدیل شده و در تاراج بیت المال، گوی سبقت را از دیگری گرفته اند. فلان مدیرعامل باشگاه مطرح صنعتی که پای ثابت دلالی در فصل نقل و انتقالات بود که البته، در پایان برکنار شد و این روز‌ها خود را مدعی و مروج گفتمان اصلاح وضعیت موجود می‌داند، نمونه‌ای دم دستی از این طیف است. چنین اشخاصی با سوابق مشخص، تصمیم گیر این ورزش بوده اند که چنین ناهنجاری دامنه داری را ایجاد کرده و در قبال آن، منتفع شده اند.

در چنین فضایی، ضروری است که تجدیدنظری جدی در ساختار‌ها و روند‌های فوتبال باشگاهی کشور صورت گیرد. بایستی نهاد‌های نظارتی با چشمانی بازتر و البته، اقدام به موقع و انقلابی، با سرشاخه‌های فساد و تبانی، در هر جایگاهی برخورد داشته باشند. وقت آن رسیده که وزارت صمت و سایر نهاد‌های اقتصادی، بازنگری جدی درباره رویکردشان در قبال این ورزش داشته باشند. این حوزه نیازمند بازنگری جدی و راهبردی است تا بساط ریخت و پاش و دلالی کنونی برچیده شده و پول فوتبال خرج خودش شود؛ نه محافل ناسالم و آلوده.

منبع: مشرق