آمریکا بدون شک یک نظام سرمایه داری گسترده است؛ نظامی که در آن سرمایه داران با سرکوب فقیران و لایه‌های پایین جامعه و نیز با فشار و سوءاستفاده از قومیت‌های نژادی و رنگین پوستان از لحاظ مالی و اقتصادی پیشرفت کرده اند و ساختار کلی جامعه را با نیاز‌های خود تعریف کرده اند.
در این ساختار طبیعتاً سیاه پوستان، سرخپوستان، اعضای قبایل مختلف و نیز لاتین تبار‌ها جایگاهی ندارند و همواره مورد ظلم و فشار اقشار ثروتمند قرار گرفته اند. شاید تمامی تصاویری که از آمریکای قدیم در فیلم ها، نمایشها، داستان‌ها و حتی در واقعیت جامعه دیده و شنیده ایم همگی به نوعی موید این ادعا هستند.

تلاش‌های ضد و نقض دولت‌ها برای سرپوش گذاشتن بر تبعیض نژادی در جامعه آمریکا

علی رغم اینکه دولت‌های مختلف آمریکا به ویژه در سال‌های اخیر تلاش بسیاری برای نمایش چهره‌ای متفاوت و طرفدار حقوق بشر انجام داده اند، اما واقعیت جامعه نمود حقیقتی دیگر است. گور‌های دسته جمعی کودکان قبال نژادی در آمریکا در مدارس شبانه روزی، حملات خشونت آمیز علیه سیاه پوستان، حقوق مدنی رنگین پوستان در جامعه، نقش لاتین تبار‌ها در لایه‌های مختلف اجتماعی، میزان بهره مندی تمامی این اقشار از امکانات رفاهی و بهداشتی همگی نشان از این دارد که جامعه آمریکا هنوز نتوانسته به گفته‌های خود در زمینه نگاهی واحد به تمامی نژاد‌ها و قبایل جامه عمل بپوشاند.

استعفای دسته جمعی سیاه پوستان در کاخ سفید؛ تصویری دیگر از رویکرد نژادپرستانه آمریکا

شاید خبری که همین چند روز پیش منتشر شد موید این باشد که آمریکا هنوز با یک جامعه طرفدار حقوق بشر فاصله‌ها دارد. نشریه پولیتیکو در گزارشی تفصیلی عنوان کرده که حداقل ۲۱ کارمند سیاه پوست کاخ سفید در ماه‌های گذشته یا از سمت خود استعفا داده اند یا در حال کناره گیری هستند. آن‌ها به گفته این مجله خبری معتقدند از حمایت کمتری از سوی مقامات آمریکا برخوردارند و شانس ارتقای کمتری به مراتب نسبت به همکاران سفیدپوست خود دارند.

همین نمونه کافیست تا نشان دهد نظام سرمایه داری و نژادپرستی در زمانی که آمریکا بیشترین ادعا در زمینه دفاع از حقوق بشر را دارد تا چه میزان وارد لایه‌های درونی ساختار سیاسی این کشور شده است. اگر تنها بخواهیم در دولت آخر آمریکا یعنی دولت جو بایدن به عمق نگاه نژادپرستانه نظر بیاندازیم باید بگوییم که جو بایدن در آخرین رقابت انتخاباتی خود با ترامپ با حمایت ۲۲ درصدی سیاه پوستان به پیروزی رسید. یعنی عددی قابل قبول از جمعیتی که به امید روز‌های بهتر دست به انتخاب زده اند.

بسیاری از رهبران جنبش‌های بشری در آمریکا از سال‌ها و حتی دهه‌ها پیش برای برداشتن نگاه نژادی در این کشور تلاش کرده اند. از آن جمله می‌توان به مارتین لوترکینگ، رهبر جنبش حقوق مدنی آمریکایی‌های آفریقایی تبار اشاره کرد که در تمام مبارزات خود در دهه ۶۰ به دنبال برابری حقوقی سفیدپوستان و سیاه پوستان بوده است. خواسته‌ای که به رویای آمریکایی معروف بوده و هنوز هم در جایگاه یک رویا در جامعه سرمایه دار آمریکایی است.

دولت ترامپ؛ نمونه واضحی از ساختار نژادپرست در آمریکا

در سال ۲۰۲۰ و در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ حوادث زیادی در زمینه تبعیض نژادی در جامعه آمریکا رخ داد که تقریباً واکنش‌های جهانی فراوانی به همراه داشت. یکی از بارزترین آن‌ها کشته شدن جورج فلوید، یک سیاه پوست آمریکایی تبار به طرزی فجیع به دست پلیس آمریکا بود. اتفاقی که پس از آن روزنامه نیویورک تایمز در مطلبی مفصل نوشت که دولت ترامپ، آمریکا را دچار گرداب نژادپرستانه کرده است.

به گفته همین روزنامه ترامپ پس از اعتراضات گسترده به قتل جورج فلوید بار‌ها در حساب توئیتری خود معترضان سیاه پوست را غارتگرانی خوانده بود که به دنبال ناهنجاری در جامعه آمریکا هستند. این روزنامه آمریکایی در ادامه گزارش خود با موضوع نژادپرستی ریشه دار در جامعه آمریکا عنوان کرده که رهبران سیاسی همواره در طول تاریخ نه تنها نتوانسته اند موجب نزدیکی نژادی و قومی در جامعه آمریکا شوند که هر بار با سیاست‌های خود به شعله ورتر شدن آتش درگیری‌ها و اختلافات میان نژاد‌های مختلف دامن زده اند.

روزنامه گاردین هم اخیراً در مطلبی با عنوان "صعود نژادپرستی در آمریکا" به معضل ریشه دار در این کشور پرداخته و عنوان کرده که جنایت‌های انگیزه دار با نگاه نژادپرستانه و نفرت برانگیز در ادوار مختلف تاریخی در آمریکا به ویژه در سال‌های اخیر به وضوح روندی رو به رشد داشته و این نفرت نژادی به گروه‌های سنی جوانان و نوجوانان نفوذ کرده و موجب درگیری‌های شدید در مراکز آموزشی شده است. این همان چیزی است که به گفته گاردین به خوبی نشان می‌دهد نگاه نژادپرستانه در جامعه نسبت به سیاه پوستان و لاتین تبار‌ها نه تنها از طریق آموزش و آگاه سازی از میان نرفته که ریشه دارتر شده و به سطح‌های داخلی خانواده‌ها نفوذ کرده است.

اخیراً در دو نمونه از خبرسازترین خشونت‌های مسلحانه در آمریکا هر دو جنایت مخاطبان سیاه پوست خود را در محل‌هایی که عمدتاً ویژه نژاد‌های مختلف در این کشور است مورد هدف قرار دادند و آن‌ها را کشته اند. تیراندازی توسط یک جوان آمریکایی سفیدپوست در فروشگاهی در یکی از محله‌های شهر بوفالو که عمده ساکنان آن سیاه پوستان بودند یک تصویر روشن و واضح از مواردی است که در بالا به آن‌ها اشاره شد؛ و یا تیراندازی در دبستانی در تگزاس جایی که بیشتر نو آموزان آن از قشر سیاه پوست بودند همه نشان از این دارد که نگاه نژادپرستانه نه تنها در جامعه آمریکا کم رنگ نشده که حتی می‌توان گفت در یک دهه اخیر تقویت نیز شده است.

انجمن مطالعات حقوق بشر چین در نگاهی پژوهشی به اوضاع این روز‌های آمریکا در مقاله‌ای عنوان می‌کند: جامعه آمریکا علی رغم نقش بسیار مهم اقلیت‌ها و رنگین پوستان در توسعه اقتصادی این کشور و ترفیع نظام سرمایه داری هنوز به آنان به چشم شهروندان درجه یک خود نگاه نمی‌کند و در تمامی حوادث مربوط به تبعیض نژادی در این کشور این سیاه پوستان و اقلیت‌های قومی هستند که قربانی صف اول این خشونت‌ها محسوب می‌شوند.

از این رو و با افزایش روز افزون خشونت‌های نژادی در جامعه آمریکا بسیاری بر این باورند تا زمانی که رنگ و بوی نژادپرستی در جامعه آمریکا به مشام می‌رسد این کشور نمی‌تواند با سیاست‌های نمایشی ادعایی در زمینه تامین ساختار‌های یک جامعه متمدن داشته باشد.