طبق آمار در ایران ۱۶۷ خانواده از گیاهان آوندی وجود دارد که شامل ۱۲۱۵ جنس بوده، بعضی از آنها فقط دارای یک گونه و بعضی از آنها تا حدود ۸۰۰ گونه دارند. پوشش گیاهی علاوه بر زیباسازی منظر میتواند از بروز سیل و خشکسالی نیز جلوگیری کند همچنین از خواص دارویی برخی از گیاهان نیز میتوان برای درمان بیماری ها استفاده کرد.
یک کارشناس محیط زیست گفت: سیل و خشکسالی دو رخدادی هستند که ایران سالهاست با آنها روبه رو شده است، به طوری که مردم یک منطقه در فصل بارش با سیل مواجه اند و در فصل کم بارش یا بدون بارش با خشکسالی دست و پنجه نرم میکنند. سیل خسارات مادی و معنوی خود را دارد و خشکسالی هم خسارت خود را برجای میگذارد. در سالهای اخیر پدیده ریزگردها نیز به این دو پدیده اضافه شده و نگرانیهای زیادی برای کشور داشته است.
ضرورت ایجاد پوشش گیاهی
ملایی گفت: یکی از دلایل اصلی وقوع سیل، خالی بودن عرصههای منابع طبیعی از پوشش گیاهی است؛ هرچه دبی (خروجی آبی که در اثر بارندگی در یک منطقه به وجود آمده و با شدت زیادی به پایین دست حرکت میکند) اوج و حجم رواناب زیاد باشد خسارت سیل بیشتر است، ایجاد پوشش گیاهی مانعی بر روی رواناب حاصل از بارش است که این مسئله کاهش حجم رواناب و کاهش دبی اوج سیلاب را در پی دار.
تحقیقات نشان داده شده است که ایجاد پوشش گیاهی با توجه به منطقه مورد نظر بین ۳۰ الی ۶۰ درصد دبی اوج و حجم سیلاب را کاهش میدهد.
او گفت: یکی دیگر از دلایل ضرورت ایجاد پوشش گیاهی حفاظت از خاک و آب است، پوشش گیاهی مانع از برخورد شدید قطرات باران با زمین میشود همچنین با ایجاد مانع، زمینه شکل گیری روانابهای مخرب را کاهش میدهد و از فرسایش شدید خاک جلوگیری میکند؛ پوشش گیاهی سبب نفوذ آب به آبخوان میشود که این مسئله میتواند در جبران کسری مخازن زیرزمینی بسیار موثر باشد.
تاثیر پوشش گیاهی بر ریزگردها
این کارشناس محیط زیست گفت: پوشش گیاهی برای زمین و خاک مانند وجود پوست برای بدن است، همانطور که پوست از آسیب بسیاری از عوامل خارجی مضر برای انسان جلوگیری میکند پوشش گیاهی نیز از زمین و خاک محافظت میکند، پوشش گیاهی سبب تثبیت خاک شده و از بیابان زایی و ایجاد ریزگردها نیز جلوگیری میکند؛ یکی از دلایل بیابان زایی و ایجاد پدیده ریزگردها فرسایش بادی خاک است. پوشش گیاهی با نقش بادشکن میتواند شدت وزش باد را کاهش دهد و در مدیریت ریزگردها موثر واقع شود.
راهکار ایجاد پوشش گیاهی بیشتر و مزایای آن
به گفته ملایی، یکی از راهکارهای اصلی ایجاد پوشش گیاهی، ترویج و اجرای طرحهای آبخیزداری مردمی است. یکی از روشهای آبخیزداری روش بیولوژیک است.
روش بیولوژیک شامل کاشت نباتات علوفهای با ایجاد بانکت، کپه کاری با گونهای گیاهی بومی، کاشت گونههای درختچهای به وسیله ایجاد تشتک است.
او گفت: اجرای طرحهای آبخیزداری علاوه بر حفاظت از منابع طبیعی، بهبود شرایط زندگی حیوانات را فراهم میکند، بعد از اجرای طرح آبخیزداری هندیجان که توسط پژوهشکده آبخیزداری انجام شد، پرندگان بومی در پوشش گیاهی ایجاد شده شروع به تخم گذاری کردند؛ اجرای طرحهای آبخیزداری توسط بهره برداران واقعی مردمی (نسق داران) طبق قوانین محیط زیست و منابع طبیعی علاوه بر حفاظت از منابع طبیعی سبب ایجاد اشتغال مردم و تولید شده و رونق اقتصادی را در پی دارد.