دکتر همایون خوشروان گفت: از ۱۵۰۰ سال قبل کانالهای منتهی به تالاب میانکاله نقش انتقال آب از دریای خزر به داخل تالاب را داشته اند، و اکنون به دلیل کاهش سطح آب دریای خزر از سال ۱۳۷۴ شمسی تا کنون دریای خزر ۱۴۰ سانتی متر افت تراز داشته، و همین امر موجب خشک شدن این کانالها شده است.
پدیده طوفان مد
به گفته مدیر اسبق مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر، کانالهای آشوراده و چپاقلی در بخش کم عمق دریای خزر قرار دارد و زمانی که در دریا طوفان رخ میدهد پدیده مد صورت میگیرد، این پدیده تحت تاثیر باد، فشار هوا و امواج باعث هدایت رسوبات کف دریای خزر با سرعت بالا به داخل کانال آشوراده و چپاقلی و مسدود شدن آنها میشود.
دریای خزر عقب نشینی میکند
عضو هیئت مدیره انجمن مهندسی سواحل و سازههای دریایی گفت: لایروبی یک عمل جهانی است و در کشورهای دریایی مانند هلند، آمریکا، بریتانیا و فرانسه برای عبور کشتیها در کانالهای ارتباطی میان تالاب و دریا اقدام به لایروبی میکنند، در کشور ایران هم در دهه ۶۰ شمسی سازمان بنادر و دریانوردی اقدام به لایروبی کانال آشوراده کرد، اما این لایروبی در شرایطی صورت گرفت که در بازه زمانی سالهای ۵۷ تا ۶۴ سطح آب دریای خزر ۲ متر افزایش داشت و این افزایش سطح تراز به این امر کمک کرد، اما اکنون با عقب نشینی آب دریای خزر با میانگین ۵ سانتی متر در سال که تا ۱۰ سال آینده با کاهش ۵۰ سانتی سطح آب دریا مواجه میشود، دیگر آبی وارد این کانالها نخواهد شد و لایروبی یک کار بیهوده است.
۵۰۰ میلیارد تومان برای هیچ
او گفت: در سال ۹۴ هزینه لایروبی برای این کانالها ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیارد تومان برآورد شده بود که اکنون این رقم به ۴۰۰ الی ۵۰۰ میلیارد تومان رسیده است، عجیب است که استانداری گلستان و مازندران به دنبال لایروبی کانال چپاقلی هستند، چون با شرایط فعلی این کار بیهوده و پر هزینه است، در صورتی که میتوان با روشهای بسیار آسان و ارزانتر این تالاب را احیا کرد.
نیروگاه برق قابل دسترس ترین راه برای احیای خلیج گرگان
به گفته خوشروان، نیروگاه برق نکاء مازندران برای خنک کردن توربینهای حرارتی خود روزانه ۱۰ متر مکعب از آب دریا استفاده میکند و آب برگشتی را به دریا برمیگرداند، با توجه به پمپاژ آب توسط نیروگاه، اگر یک خط لوله ۱۴ کیلومتری به سمت خلیج گرگان ایجاد شود آب در طول مسیر خنک میشود و مشکل تراز آب خلیج گرگان برطرف میشود، و با سر ریز شدن آب باعث تخلیه رسوبات کانالها میشود.
میانکاله شبه جزیرهای در منتهیالیه جنوبشرقی دریای مازندران، در دوازده کیلومتری شمال شهر بهشهر است.
جزیره آشوراده در ۱۰ کیلومتری بندر ترکمن واقع شده است و ۴۰ کیلومتر با گرگان فاصله دارد. این جزیره از شمال به دریاچه خزر، از شرق به تنگهای به نام تنگه چپاقلی وغلی، از غرب به کانال طبیعی خزینی و ادامه شبه جزیره میانکاله و از جنوب به خلیج گرگان منتهی میشود.