استفاده از تکنولوژی‌های نوین در نیرو‌های مسلح جهان، حالا لیزر و فناوری‌های مبتنی بر لیزر تبدیل به بخشی جدانشدنی از نبرد‌ها و درگیری‌های مستقیم شده و همه این نیرو‌های نظامی از ارتش‌های بزرگی مثل چین، روسیه یا آمریکا تا گروه‌های شبه نظامی هرکدام در حد توان و استعداد‌های خود در حال استفاده از لیزر هستند.

تکنولوژی لیزری در نیرو‌های نظامی برای اموری مثل هدایت انواع بمب، موشک و اندازه‌گیری مسافت کاربرد دارد.

تصویری از توپ لیزری مورد استفاده در ناو جنگی

سلاح حاصل از این تکنولوژی نیز نوعی جنگ‌افزار انرژی هدایت‌شده است که از پرتو لیزر برای تخریب هدف استفاده می‌کند؛ از دهه ۱۹۷۰ تاکنون سلاح‌های لیزری متعدد و متنوعی طراحی و تولید شده‌اند، اما اغلب آن‌ها از مرحله تحقیق و اثبات تکنولوژی فراتر نرفته‌اند.

امروزه جنگ‌افزار‌های زمینی لیزری توانایی نابودی موشک‌ها، پهپاد‌ها و گلوله‌های توپ و خمپارهٔ در حال پرواز را پیدا کرده‌ و سلاح‌های لیزری هوابرد نیز آزمایش‌های موفقیت‌آمیزی داشته‌اند و حتی سیستم‌های لیزری فضایی برای نابودی ماهواره‌ها یا موشک‌های بالستیک نیز پیشنهاد شده‌اند.

مهم‌ترین مزیت سلاح‌های لیزری این است که به لحاظ اقتصادی نسبت به سلاح‌های مورد استفاده فعلی به صرفه تر است چراکه هزینه هر شلیک یک سلاح لیزری فقط هزینه صرف انرژی است که  سوخت شیمیایی یا نیروی الکتریسیته آن را تامین می‌کند.

بدین ترتیب در بسیاری از سلاح‌های لیزری هزینه هر شلیک کمتر از یک دلار بوده و این در حالیست که گلوله‌ها یا موشک‌هایی با قدرت تخریبی برابر، هزاران دلار قیمت داشته که باید هزینه‌های حمل‌ونقل و نگهداری را نیز به آن‌ها اضافه کرد.

مزایای استفاده از سلاح های لیزری

همچنین سلاح‌های لیزری قطعات مکانیکی کمی دارند و به سرعت تغذیه یا شارژ می‌شوند و هزینه‌های مربوط به استفاده، تعمیر و نگهداری آن‌ها حتی از مهمات سلاح‌های متعارف نیز کمتر است.

مهم ترین مزیت آن اما سرعت اصابت هر شلیک آن است به نحوی که اشعه لیزری که با سرعت نور حرکت می‌کند و نیازی به محاسبه جابجایی هدف ندارد، فرار برای دشمن را سخت و در واقع غیر ممکن می کند.

 این ویژگی لیزر را گزینه‌ای عالی برای درگیری با اهداف بسیار سریع همچون موشک‌ها و راکت‌ها، گلوله‌های توپ و خمپاره می‌سازد.

در سطحی پایین تر، حمله آمریکا به افغانستان و سپس به عراق در پی فروریختن برج‌های دوقلوی این کشور و درگیری نظامیان این کشور با گروه‌های شبه نظامی یا تروریستی عراق و افغانستان موجب شد، سلاح‌هایی مثل انواع تک‌تیرانداز که برای شلیک به اهداف دور دست طراحی شدند کابرد بیشتری برای آن‌ها داشته باشد.

اسلحه لیزری WJG-2002

از این جهت محاسبه فاصله میان تک تیرانداز و هدف مقابل آن از جمله موارد مهمی است که در شلیک از فواصل دور اهمیت ویژه ای دارد؛ به همین جهت معمولا تک تیرانداز‌ها به همراه خود سیستم‌های مسافت سنج لیزری را حمل می‌کنند که با ارسال نور لیزر به یک نقطه مشخص که توسط کاربر تعیین می‌شود و سپس دریافت بازتابش آن، مسافت دقیق را محاسبه می‌کند.

سلاح‌های لیزری در سال‌های گذشته نیز به ویژه پس از شکل گیری داعش در منطقه و همزمان با آن حضور آمریکا در درگیری‌های سوریه و عراق از سال ۲۰۱۱ به این سو در تعداد بالایی از سوی تمامی طرف‌های درگیر به کار رفتند و باعث شدند که بسیاری از کشورهای دنیا به خصوص کشورهای درگیر در بحران به وجود آمده در عراق و سوریه به سمت ارتقای اقدامات مقابله‌ای با تسلیحات لیزری بروند.

 نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران نیز از ارتش گرفته تا سپاه پاسداران چندین سال است با توجه به تهدیدات موجود در  پیرامون کشورمان و حضور نیروهای نظامی بیگانه مسلح به فناوری سلاح‌های لیزری در منطقه غرب آسیا اقدام به طراحی و ساخت تجهیزات جدید و نوسازی و حتی بهینه سازی تجهیزات جدید مثل هشدار دهنده‌های لیزری کرده اند.

هشدار دهنده لیزری ساخت صا ایران

در یکی از این موارد اول اسفند پارسال سرلشکر باقری رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح در سفری به سیستان و بلوچستان از این جنس دستاورد‌های نیروی زمینی ارتش بازدید کرد.  

 تصاویر منتشرشده از این بازدید نشان می دهد امیر سرتیپ دوم خزایی فرمانده جهاد خودکفایی نزاجا در حال توضیح یکی از این دستاورد‌هاست که «سامانه هشدار دهنده لیزری محمول توسط نفر» نام دارد.

این سامانه را سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی زمینی ارتش برای مقابله با تهدیدات سلاح‌های هدایت لیزری در نوعی دیگر به نام «قابل حمل توسط خودرو» که می‌تواند روی خودروهای نظامی نصب و استفاده شود. 

در واقع یکی از اصلی‌ترین کاربرد‌های این محصول را باید هشداردهی و آگاهی‌بخشی نسبت به سلاح‌های لیزری دانست؛ سلاح‌هایی که روز به روز انواع جدیدی از آن‌ها ساخته می‌شود.

این نوع سیستم‌ها به ویژه در منطقه غرب آسیا در اختیار نیرو‌های آمریکایی و متحدان آن قرار دارد.

تیم تک تیرانداز مجهز به تفنگ AWSM و مسافت سنج لیزری

 مهم ترین هدف هر تک تیرانداز قطعا هدف قرار دادن سربازان از فاصله دور است و برای این تیراندازی از راه دور با استفاده از لیزر،  تک تیرانداز می بایست به نشانه گذاری و مسافت یابی با تابش موج لیزری به سمت هدف اقدام کند.

به همین جهت اولین مسئله مهم در مقابله با هر تهدیدی از جانب سلاح لیزری کشف این سلاح است و با کشف خطر تسلیحات لیزری، نیروهایی که زیر حملات قرار گرفتند حتی در صورتی که نتوانند با حمله صورت گرفته مقابله متقابل حداقل زمانی برای تخلیه محل مورد نظر و حفظ جان خود را خواهند داشت.

مدلی از این سیستم بر روی کلاه سربازان نصب شده که سرباز مورد هدف می تواند نسبت به خطر آگاه شده تا جان خود را از موقعیتی که مورد حمله قرار گرفته نجات دهد.

سامانه هشدار دهنده لیزری حمل توسط خودرو

در خودروهای نظامی نیز که معمولا با اسلحه‌های تک تیرانداز کالیبر سنگین یا موشک‌های هدایت شونده ضد زره هدف قرار می گیرند، این سامانه هشدار دهنده می تواند با اخطاری که به سرنشینان می دهد این امکان را بدهد تا حداقل سرعت خود را افزایش داده و به این صورت شانس دشمن برای هدف قرار دادن آن‌ها کاهش یابد.

اما سامانه‌ قابل حمل توسط یک نفر، یک سامانه خود حفاظتی آشکار ساز سامانه‌های هدایت شونده لیزری است که تا ۱۵ کیلومتر برد دارد. سامانه مذکور به سه نوع حسگر مجهز شده و با هشدار صوتی و روشن‌شدن چراغ اخطار می‌دهد. 

کلاهخود های مجهز به هشدار دهنده لیزری 

برد ۱۵ کیلومتر، فاصله امنی را برای عمده نیرو‌های پیاده ایجاد کرده و آن‌ها را به طور کامل از تهدیداتی خصوصا مثل تیم‌های ضد زره و تک تیرانداز آگاه می‌کند.   

ساخت و توسعه این سامانه‌های هشدار دهنده لیزری  با پویایی بالا که زمان بسیار پایینی برای نصب در زمان درگیری لازم دارند  نشان دهنده این است که نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران با توجه به وقایع سپری شده در سوریه و عراق و کسب تجارب فراوان از میدان‌های نبرد با تروریست‌های داعش و تحت حمایت رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای منطقه همچنان در حال توسعه سامانه‌ها و تجهیزات انفرادی و سنگین موجود در سازمان‌های رزم سپاه پاسداران و ارتش هستند.