حدود نیم‌قرن از شکل‌گیری تئاتر کودک و نوجوان در ایران می‌گذرد، اما این جریان نمایشی جز در مقاطعی کوتاه نظیر جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان مورد توجه متصدیان و مسئولان امر قرار نگرفته است. تالار هنر در خیابان هفتم تیر این روز‌ها میزبان نمایش " نینا و ماه ها" است که به بهانه اجرای این نمایش با کارگردان آن درباره این اثر و تئاتر کودک و نوجوان گفتگو کردیم.

آقای دهقانی؛ رشد تئاتر کودک و نوجوان در کشور نیازمند چه مولفه‌هایی است؟

تئاتر کودک و نوجوان برای رشد اول نیاز به بودجه کافی دارد، زیرا هدف اصلی آن آموزش در قالب سرگرمی است و نیاز زیرساخت صحیح آن استفاده از متریال مناسب و با کیفیت است.

عدم هماهنگی در یکسانی بهای بلیت گا‌ه موجب می‌شود که تماشاگر برای انتخاب یک اثر شایسته دچار سردرگمی شود. گه گاه اجرا‌هایی وجود دارند که ذائقه و سلیقه تماشاگر همراه کودک را به سمت و سویی دیگر سوق می‌دهد و او را در انتخاب نمایش مناسب برای فرزندش دچار اشتباه می‌کنند. عدم وجود بستر مناسب برای تبلیغات هم دیگر مشکل است؛ تئاتر در همه اشکال خود نیازمند حمایت، پوشش خبری و تبلیغات گستره برای پویایی و بالندگی است.

تئاتر زیر بنای تعلیم و تربیت است و زیباترین و لطیف ترین دریچه برای ارتباط با کودک. تئاتر نخستین گام برای لمس روح لطیف کودک است تا او را با دنیای پیرامونش پیوند دهد. حال پرسش این است که آیا پیش نیاز‌ها و زیرساخت‌های تولید یک اثر نمایشی در مسیر صحیح خود طی طریق می کند و کارآمد است یا خیر؟

موضوع نمایش " نینا و جادوی ماه ها" چیست؟

"نمایش نینا و جادوی ماه ها" نگاهی ژرف به دخالت انسان در بروز تغییرات اقلیمی دارد. در این نمایش جابه جا شدن ماه‌ها موجب بهم ریختن همه چیز می‌شود هر چند که این بهم ریختگی مبنای محکمی دارد و دلیل عمده آن عشق به مادر است. موضوع نمایش از سویی خودخواهی کورکورانه بشر و دخالت در نظم طبیعت و از سوی دیگر پذیرش فقدان‌ها و روش مقابله و کنار آمدن با آن هاست.

چرا این موضوع را انتخاب کردید؟

دغدغه از دست رفتن طبیعت به دست بشر و تصمیمات جاهلانه او و همچنین نیاز به درک کودکانی که با از دست دادن والدینشان ممکن است دچار صدمات روحی عمیق و تغییرات رفتاری شوند، هدف این نمایش است. جذابیتی که در نو بودن موضوع و سوژه اثر قابل مشاهده است یعنی مواجهه با دوازه ماه سال، هم از دیگر دلایل اصلی انتخاب اثر بود.

هدف شما از مطرح کردن نابودی طبیعت در نمایش کودک و نوجوان چه بود؟

همانطور که اشاره شد درک درونیات کودکانی که به هر دلیل توانایی تحمل و درک اتفاق طبیعی فقدان و از دست دادن را ندارند و بر اثر آلام روحی درون خود به رفتار‌های متفاوت رو می‌آورند. در تقابل با آن کودک دیگری به نام "نینا" وجود دارد که برای درمان مادر بیمارش جانفشانی می‌کند و آرام آرام برای گذر از بحران‌های روحی آماده شده و به مرحله‌ای از صبر و پذیرش واقعیت دست پیدا می‌کند.

آنچه از بازخورد والدین و مخاطبان گروه هدف در چند اجرای گذشته بدست آمده، گواه این موضوع است که نمایش مسیر خودش را به درستی طی کرده است.

از طراحی صحنه این نمایش بگویید.

طراحی دکور و فرم اجرا با توجه به گروه تماشاگرانی که مخاطب اصلی نمایش را تشکیل می‌دهند به شکل کاملا فانتزی و سرشار از رنگ‌های جذاب و گیراست. در بخش‌هایی از دکور اشکال المانی برای نشان دادن برخی صحنه ها بهره گرفته شده و در کل نمایش به صورت تلفیقی از عروسک، بازی زنده و تن پوش به روی صحنه می‌رود. طراحی لباس و کلاه گیس در بخش‌های سورئال نمایش که در واقع رویارویی با دوازده ماه است هم از جلوه‌های دیداری قابل ذکر برای کودکان است.

گفت و گو از فاطمه شریفی