تابستان که از راه میرسد مهمترین و بحث برانگیزترین موضوع در حوزه کشاورزی خوزستان مسئله تخصیص آب برای کشت تابستانه با توجه به کافی نبودن ذخایر آب سدهای خوزستان به خصوص سد مارون در جنوب شرق خوزستان و سد کرخه در شمال غرب استان بوده و وزارت نیرو مکرراً بر صرفه جویی در مصرف آب و کشت محصولاتی که به آب کمتری نیاز دارند تاکید میکند.
از طرفی تامین آب کشت تابستانه نباید مشکلی برای مناطق پایین دست مخصوصاً برای نخیلات شهرهای آبادان، خرمشهر و شادگان به وجود آورد.
مسئولان مربوطه نیز از ممنوعیت کشت محصولات آببَر صحبت میکنند، اما تا کنون برنامهای برای تامین آب کشاورزی محصولات دیگر ارائه ندادهاند.
این در حالی است که طبق تقویم کشاورزی در خوزستان، کشت محصولات تابستانه بلافاصله پس از برداشت گندم و ظرف روزهای آینده آغاز میشود.
عباس صدریان فر مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان گفت: در سال آبی جاری بارشهای به وقوع پیوسته تقریباً در تمامی حوضههای آبریز منتهی به استان خوزستان کمتر از میانگین بلند مدت بود.
عباس صدریان فر می گوید: علاوه بر این موضوع میزان بارشها در ماههای اسفند و فروردین که مهمترین ماهها برای آبگیری مخازن سدها است و بارشها شدت بیشتری پیدا میکرد، کاهش پیدا کرد به طوری که در فروردین امسال عملاً هیچ بارشی به وقوع نپیوست.
مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان گفت: شروع سال آبی به گونهای بود که حجم ذخایر سدهای استان بسیار کاهش یافته و در حداقلهای ممکن قرار گرفته بود و حتی در بسیاری از سدها از تراز مجاز بهرهبرداری نیز پایینتر قرار گرفته بودیم.
صدریان فر گفت: این شرایط سبب شده آبگیری مخازن سدها به میزان مورد انتظار نباشد و در حال حاضر دومین سال خشکسالی پیاپی را تجربه میکنیم.
به گفته او هم اکنون حجم مفید مخازن استان چهار میلیارد و ۷۰۰ میلیون متر مکعب بوده که معادل ۳۶ درصد از حجم مفید مخازن بوده و ۶۴ درصد از حجم مفید مخازن خالی است و در میان سدهای استان وضعیت موجودی منابع آب سد کرخه از سایر سدها بحرانیتر است.
او گفت: ورودی این سد از ابتدای سال آبی جاری نسبت به میانگین بلند مدت حدود ۶۰ درصد کاهش داشت و تراز سطح آب مخزن سد نسبت به زمان مشابه سال قبل ۲۰ متر پایینتر و از نظر حجمی یک میلیاردو ۶۰۰ میلیون متر مکعب کمتر است.
صدریان فر گفت: میزان منابع آب در دسترس و قابل برنامهریزی برای تابستان نسبت به شرایط نرمال محدودیتهایی دارد و تامین آب شرب اولویت استان است.
به گفته مدیر عامل سازمان آب و برق خوزستان بر اساس اولویت تامین آب شرب، پروژههای ویژهای در دستور کار قرار گرفته است تا با وجود محدودیت شدید منابع آبی، آب شرب پایدار از نظر کمی و کیفی برای استان تامین شود.
صدریان فر گفت: منابع آب قابل تامین برای کشاورزی توسط سازمان آب برق خوزستان در شوراهای استانی زودتر از هر سال اعلام شده که براین اساس الگوی کشت و محدودیتهای لازم از سوی سازمان جهاد کشاورزی اعلام و اطلاع رسانی شده است.
او گفت: به دلیل محدودیت شدید منابع آب در سد کرخه عملاً بیش از هفت ماه است که نیروگاه سد مذکور از مدار خارج شده است و در ترازهای پایینتر از تراز قابل بهره برداری نیروگاه در حال بهره برداری است.
صدریان فر می گوید: از ابتدای امسال حدود سه هزار و ۵۰۰ گیگاوات ساعت انرژی برقابی توسط سدهای استان خوزستان تولید شده است که در مقایسه با تولید دراز مدت حدود ۴۰ درصد کاهش را نشان میدهد و انرژی تولید شده صرفاً از منابع آب رها سازی شده برای مصارف پایین دست سدها تولید شده و خروجی مازاد بر نیازهای استان برای تولید انرژی برقابی از هیچ سدی رها سازی نشده است.موقعیت سد کرخه خطرناک است
حمید سیلاوی گفت: آورد آب سد کرخه از ابتدای امسال تا کنون نسبت به مدت مشابه پارسال کاهش بسیار چشمگیری داشته است.
فرماندار دشت آزادگان می گوید: آخرین وضعیت مخازن سدهای کرخه بر اساس آخرین آمار به دست آمده ۱۰ درصد نسبت به مدت پارسال کاهش یافته است و کشت تابستانه در این شهرستان با توجه به محدودیت شدید آبی در سال جاری ممنوع است.
به گفته او با توجه به محدودیت ذخایر سدها، امکان تأمین آب برای کشت شلتوک و به طور کلی محصولات پرمصرف آب در این شهرستان وجود ندارد و کشت این محصولات میتواند سبب بر هم خوردن تعادل شکننده منابع و مصارف آب در حوضه کرخه شود.
فرماندار دشت آزادگان گفت: چنانچه کشاورزان در کشت تابستانه همکاری لازم را نداشته باشند برای تأمین آب مورد نیاز در بخشهای شرب، محیط زیست و دامهای سنگین در حوضههای آبریز کرخه اختلال ایجاد میشود.
با توجه به ممنوعیت کشت محصولات آب بَر همچنین کاهش چشمگیر ذخایر آبی در سدهای استان سازمان جهاد کشاورزی به منظور جلوگیری از بیکاری کشاورزان و تامین معیشت این قشر باید کشتهای جایگزین را معرفی کند.
منبع: فارس