حملات سایبری به عنوان یکی از ابزار‌های درگیری مسلحانه، سلاحی نامتعارف از طریق کلاهبرداری و برنامه‌های مخرب بدون تانک، هواپیما یا موشک‌های کشنده است و اهداف مخرب آن‌ها با جنگ‌های مستقیم تفاوت دارد.

طبق اظهارات مقامات اوکراینی، این کشور قبل از جنگ فعلی شاهد حملات پی در پی بوده است. همچنین زیرساخت‌های تعدادی از کشور‌ها در معرض حملات سایبری قرار گرفتند که بسیاری از بخش‌های خدماتی را مختل کرد، چنانچه در اوکراین و ایالات متحده اتفاق افتاد.

تعریف جامع:حمله سایبری به هر اقدامی گفته می‌شود که با سوء استفاده از ضعف خاصی که مهاجم را قادر می‌سازد تا سیستم را دستکاری کند، قابلیت‌ها و عملکرد یک شبکه رایانه‌ای را با هدف شخصی یا سیاسی تضعیف می‌کند.

این حملات در ابزار جنگ‌های نسل چهارم ظهور کرده و به طور گسترده در حال توسعه است که چالش‌های گسترده‌ای را بر جهان تحمیل می‌کند که فقط محدود به بازدارندگی فنی و فناوری نیست، بلکه چالش‌های بی سابقه سیاسی، اقتصادی و قانونی و حتی چالش‌های مرتبط با روابط بین‌الملل را در سایه شتاب توسعه فناوری‌ها و رقابت در ابزار‌های بازدارندگی یا امنیت سایبری به همراه دارد.

انواع حملات سایبری

حملات سایبری به حملات فعال و غیرفعال طبقه بندی می‌شوند. در مورد حملات فعال، هدف این است که سیستم کنترل را مختل کنند و بر عملکرد تأسیسات مورد هدف تأثیر بگذارند. در حالی که حملات غیرفعال با هدف به دست آوردن و بهره مندی از اطلاعات (بدون تأثیر بر منابع پلت فرم) انجام می‌شود. همچنین حملات را می‌توان از نظر عامل انجام دهنده به حملات داخلی (از طریق احزاب داخلی مجاز به دسترسی به سیستم‌های کنترل و منابع سیستم) یا حملات خارجی (از طرف نهاد‌ها یا احزاب غیرمجاز ویا کشور‌های متخاصم) طبقه‌بندی کرد.

روش‌ها و تکنیک‌های حملات سایبری متفاوت است و اجرای حملات در مقیاس وسیع و به ویژه در سال‌های اخیر با توسعه فنی گسترده شاهد پیشرفت چشمگیری بوده است.

«تامر محمد»، کارشناس امنیت اطلاعات و دبیر بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات در فدراسیون اتاق‌های بازرگانی مصر، انواع حملات سایبری را (از نظر اهداف) به سه نوع اصلی تقسیم می‌کند. شکل اول مربوط به هدف دستیابی به اطلاعات از طریق اجرای حمله سایبری به سرور‌های یک طرف یا کشور توسط یک طرف خاص برای جمع آوری اطلاعات مربوط به آن و استفاده از این حمله به نفع خود به عنوان وسیله‌ای برای فشار و باج گیری است. شکل دوم حملات سایبری با هدف ایجاد اختلال در تأسیسات خاص آن کشور یا طرف مورد نظر برای مدت معینی مرتبط با میزان توانایی برای راه اندازی مجدد این تأسیسات و رفع نقص است.

در حالی که شکل سوم و نهایی حملات سیابری، حمله مخربی است که هدف آن در اختیار داشتن ابزار‌های کنترلی در مرکز مورد هدف با هدف از بین بردن آن است از طریق دادن دستورات اشتباه، یا ایجاد خرابی‌های جدی که رفع آن زمان و تلاش زیادی را می‌طلبد.

بخش‌هایی که بیشتر مورد هدف حملات سایبری قرار می‌گیرند، معمولا همان چیزی است که یک کارشناس امنیت اطلاعات به عنوان «امکانات حیاتی» زیرساخت‌های یک کشور توصیف می‌کند و از آن جمله می‌توان به نیروگاه‌های آب و برق، نیروگاه‌های هسته ای، ایستگاه‌های قطار، حمل و نقل عمومی و فرودگاه‌ها اشاره کرد، تاسیساتی که اغلب هدف اصلی جنگ‌های سایبری هستند.

سال ۲۰۱۷ شاهد بیشترین حملات سایبری بوده است به گونه‌ای که در شش ماهه نخست این سال، دو میلیارد رکورد داده تحت تأثیر این حملات ثبت شدند، تهدیدی که غول‌های فناوری را برای یافتن راه‌حل به سمت هوش مصنوعی سوق داده است.

حملات سایبری به عنوان ابزاری قدرتمند در درگیری‌های مسلحانه بین المللی به ویژه پس از جنگ بین گرجستان و روسیه در سال ۲۰۰۸ ظاهر شده اند و در جریان درگیری‌های مسلحانه بین روسیه و اوکراین و در افغانستان، عراق، لیبی و بسیاری از مناطق جهان به کار گرفته شده اند.

این کارشناس امنیت اطلاعات به دشواری‌های پیش رو برای عملیات بازدارندگی سایبری از نظر سختی شناسایی طرف‌های پشت این حملات اشاره می‌کند، به ویژه اینکه آن‌ها عمدتا حرفه‌ای هستند. امروز ارتش‌های سایبری وجود دارند و سلاح بازدارنده از حملات سابری نیز بخشی از همان سلاح‌های موجود در ارتش‌های مختلف است. همچنین طرف‌های مسئول حملات معمولا از ابزار و پرسنل در بالاترین سطح استفاده می‌کنند تا دستگیر یا افشا نشوند، مگر اینکه خود این طرف‌ها مسئولیت این حملات حملات را به عهده بگیرند.

سرلشکر «محمد الغباری»، استراتژیست مصری، حملات سایبری را بخشی از جنگ‌های نسل چهارم می‌داند، جنگ‌هایی که در آن علاوه بر تفاوت در هدف، مجموع آرایش‌های جنگی و سلاح‌های مورد استفاده نیز تفاوت دارند که از طریق به کارگیری تجهیزات عظیم فنی و توسعه فناوری در سراسر جهان برای ارتکاب جنایت سایبری به منظور وارد کردن بیشترین آسیب ممکن به طرف مقابل، از آسیب‌های روانی مانند تضعیف روحیه و اعتماد مردم به نهاد‌های ملی گرفته تا خسارت‌های مادی بزرگ ناشی از این حملات به طرف مقابل عمل می‌کنند.

منبع: وبسایت البیان