«پرونده حکمرانی فضای مجازی»؛ راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات، یکی از تکالیف قانونی و از مهمترین اولویت‌های دولت سیزدهم در عرصه فناوری ارتباطات و اطلاعات به‌شمار می‌رود، در واقع می‌توان گفت شبکه ملی اطلاعات زیرساختی است که از طریق آن می‌توان علاوه بر به دست گرفتن لایه‌های اساسی حاکمیت در فضای مجازی، موجبات پیشرفت کشور در زمینه فضای مجازی را به وجود آورد.

ایجاد شبکه ملی اطلاعات دارای ابعاد بسیار مختلفی است که حصول به ارائه خدمات الکترونیک با تمام الزامات آن برای کشور جز با تحقق آن ممکن نمی‌باشد و از این جهت است که به‌عنوان یکی از تکالیف اصلی دولت در برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران مورد توجه قرار گرفته است. مسلماً برای تحقق جامعه‌ای پویا و پیشرو، برخورداری از یک زیرساخت قابل اطمینان، سهل‌الوصول، با قابلیت اجرای سریع، کنار پایین بودن هزینه‌های اجرایی و بهره‌برداری از آن، به‌شرط تأمین پهنای باند بالا که در آن علاوه بر امکان دسترسی آسان سازمان‌ها، ادارات و عامه مردم به شبکه در یک بازه زمانی کوتاه، امکان اجرای کاربرد‌های مختلف روی آن وجود داشته باشد، امری اجتناب‌ناپذیر می‌نماید، علاوه بر این، راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات دارای ویژگی‌هایی منحصربه‌فرد و مزایایی متعددی است که برخی از این موارد عبارت است از:

بیشتربخوانید

• ۲۳ هدف کمی و کیفی شبکه ملی اطلاعات چیست؟

۱ ـ در دست گرفتن لایه‌های اساسی حاکمیت در دنیا

امروزه راهبرد اساسی ایالات متحده آمریکا در فضای مجازی در دست گرفتن لایه‌های اساسی حاکمیت و مدیریت این فضاست، بر همین اساس نظام سلطه به سرگرم ساختن روزافزون افراد و سایر حاکمیت‌ها در لایه کاربری تأکید دارد تا بتواند موجبات غفلت کشور‌ها از لایه‌های حاکمیت و مدیریت را به وجود آورد، بنابراین بهترین و مناسب‌ترین راه‌حل برای به دست گرفتن لایه‌های حاکمیت و مدیریت در عرصه فضای مجازی آن است که ساختاری مستحکم را ایجاد کرد، در این باره بسیاری از کشور‌ها با درک و فهم صحیح از این مسئله مهم و با انتقاد از انحصارگرایی ایالات متحده آمریکا در مدیریت اینترنت، شبکه ملی اطلاعات خود را راه‌اندازی کرده‌اند که از جمله این کشور‌ها می‌توان به روسیه، چین و کشور‌های اتحادیه اروپا به‌خصوص فرانسه و آلمان اشاره کرد.

۲ ـ توسعه اقتصاد دانش‌بنیان در کشور

تجربیات کشور‌های مختلف به‌خصوص کشور‌های پیشرفته نشان می‌دهد ایجاد جامعه اطلاعاتی خردمحور، توسعه اقتصاد دانش‌بنیان و ساختار‌های مناسب برای امور اجتماعی و زندگی روزمره شهروندان، نیازمند برخورداری از یک شبکه ملی اطلاعات با پهنای باند وسیع است، لذا توسعه شبکه ملی اطلاعات با تأمین پهنای باند وسیع، سهل‌الوصول و به‌خصوص ارزان‌قیمت بودن آن، بستر بسیار خوبی برای توسعه فناوری اطلاعات و به‌تبع آن توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در کشور خواهد بود.

۳ ـ سرعت بالا و قیمت پایین اینترنت

بررسی‌ها نشان می‌دهد در فضای سایبری، حدود نود درصد ارتباطات و تبادل اطلاعات، داخل کشور صورت می‌گیرد (مبدأ و مقصد ارتباطات داخل کشور هستند) و تنها کمتر از ده درصد باقی‌مانده در مقیاس بین‌المللی هستند، از این رو حذف واسطه خارجی امری ضروری به‌نظر می‌رسد که این مهم با شبکه ملی اطلاعات میسر خواهد شد که نقش بسزایی در افزایش سرعت و ارزانی قیمت اینترنت خواهد داشت، توضیح بیشتر در این باره این‌که ویژگی اصلی شبکه ملی اطلاعات این است که بسته‌های اطلاعاتی که مبدأ و مقصد داخلی دارند بدون واسطه خارجی، صرفاً از طریق داخل کشور مسیریابی می‌شوند، مزیت‌های شبکه داخل در خدمت محتوا و کاربر داخلی قرار می‌گیرد و بدون اینکه خدمات‌دهنده‌های خارجی از دسترس خارج شوند، در رقابت سایت‌ها و خدمات‌دهنده‌های داخلی با نمونه‌های خارجی، کاربران بیشتری به‌سمت محتوا و خدمات بومی اقبال خواهند کرد، در واقع شبکه ملی اطلاعات با مزیت‌هایی از جمله سرعت بالاتر، قیمت پایین‌تر و امنیت بیشتر به‌شکل خودکار و طبیعی در خدمت سایت‌ها و تولیدکنندگان محتوای داخلی قرار خواهد گرفت.

۴ ـ افزایش تاب‌آوری کشور برای مواجهه با تحریم‌های اینترنت جهانی

وجود شبکه ملی اطلاعات برای کشور ما ضمن اینکه می‌تواند به‌عنوان یک شاخص پیشرفت و توسعه به حساب بیاید و یک مزیت رقابتی باشد، با توجه به احتمال تحریم اینترنتی از طرف قدرت‌های جهانی و مخصوصاً آمریکا که نبض اینترنت نیز در دست آن کشور است و تاکنون چندین بار نیز شاهد این تحریم‌ها بوده‌ایم و با توجه به آثار منفی جهانی شدن در کم‌رنگ ساختن نقش فرهنگ‌ها، عقاید، آداب و رسوم بومی و محلی و زبان‌های مادری و نیاز به حفظ، تقویت و شناساندن آن‌ها به جهانیان، همچنین حذف هزینه‌های اضافی ناشی از انتقال ترافیک داخلی به خارج از کشور و برگشت دوباره آن‌ها به داخل که علاوه بر هزینه، مسائل امنیت اطلاعات نیز در این مورد مبحث مهمی به حساب می‌آید، یک ضرورت محسوب می‌شود.

۵ ـ صرفه‌جویی اقتصادی و جلوگیری از خروج ارز از کشور

ویژگی منحصربه‌فرد دیگر شبکه ملی اطلاعات، صرفه‌جویی اقتصادی و جلوگیری از خروج ارز از کشور است؛ توضیح بیشتر در این باره این‌که تا زمانی که شبکه ملی اطلاعات تشکیل نشود و افزایش پهنای باند از طریق واردات پهنای باند بین‌المللی صورت گیرد، با توجه به خرید پهنای باند از قدرت‌های جهانی، افزایش پهنای باند منجر به خروج ارز از کشور و ریختن آن به جیب کشور‌های غربی به‌خصوص آمریکا و کانادا می‌شود، لذا باید پهنای باند را از طریق راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات، در خدمت شبکه فناوری اطلاعات قرار داد و با بومی کردن پهنای باند می‌توان امنیت را در فضای مجازی کشور ایجاد و اطلاعات کشور را حفظ کرد، همچنین باید افزود تأسیس و توسعه شبکه ملی اطلاعات به هیچ عنوان نیازی به پهنای باند بین‌المللی ندارد و تدبیر تأسیس شورای‌عالی فضای مجازی این بوده است که گسترش پهنای باندی که به شهروندان جمهوری اسلامی داده می‌شود، با راه‌اندازی و گسترش شبکه ملی اطلاعات اتفاق بیفتد، البته شایان ذکر است راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات به هیچ وجه به‌معنای قطع اینترنت جهانی نیست.

۶ ـ افزایش چندبرابر ظرفیت انتقال اطلاعات در کشور

راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات موجب می‌شود ظرفیت انتقال اطلاعات کشور چندین برابر شود (پیش‌بینی تا هشت برابر) و با توجه به این که پهنای باند مورد نیاز داخل از پهنای باند دسترسی به شبکه جهانی اینترنت تفکیک می‌شود، محدودیت سرعت دسترسی به اینترنت نیز از روی کاربران برداشته می‌شود، در نتیجه راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات، دستیابی به بسیاری از خدمات و فناوری‌های باند پهن همانند خدمات الکترونیکی عمومی کنار خدمات دیگر، چون IPTV، ویدئوکنفرانس، بازی برخط و تحت شبکه، مشاهده فیلم باکیفیت HD، VoIP و مانند آن در کشور امکان‌پذیر خواهد شد، در عین حال، توسعه این شبکه باعث کاهش هزینه‌های خرید پهنای باند، افزایش امنیت اطلاعات ملی، توسعه تجهیزاتی و اطلاعاتی، تبدیل شدن به هاب و شاه‌راه انتقال اطلاعات منطقه، توسعه نرم‌افزاری و امثال آن نیز می‌شود.

نکته پایانی

نکته پایانی این‌که راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات نیازمند ایجاد بستر‌ها و زمینه‌های لازم می‌باشد و به‌منظور موفقیت در این طرح بایستی زیرساخت‌ها و پیش‌نیاز‌های لازم پیش‌بینی و فراهم شوند. لازمه انجام پروژه‌ای چنین عظیم و زیرساختی، لحاظ کردن بسیاری از بستر‌ها و پیش‌نیازهاست. با لحاظ کردن بستر‌ها و پیش‌نیاز‌ها در قالب سه دسته مدیریت چالش‌ها، غنی‌سازی محتوا و آموزش و فرهنگ‌سازی درباره این شبکه می‌توان گام‌های اساسی در اجرای درست شبکه ملی اطلاعات برداشت، برای این منظور باید موانع زیرساختی، مهارتی، فرهنگی و اجتماعی را شناخت و نسبت به رفع آن‌ها اقدام نمود تا زمینه بسترسازی لازم برای اجرای شبکه ملی اطلاعات فراهم شود.

منبع: تسنیم