برخی تولید کنندگان صنعت کفش معتقدند چند سالی است با مشکلاتی دست و پنجه نرم میکنند که برای حل آن گوش شنوایی نیست. از طرفی، با نوسان شدید قیمت مواد اولیه روند پیشرفت تولید در این صنعت در برهههایی از زمان به کما میرود به طوری که یکی از تولید کنندگان کفش در این باره ادعا میکند: «هم اکنون تولید کفش نداریم و تمام همکارانم دست نگه داشته اند تا ببینیم وضعیت قیمت مواد اولیه چه میشود. فروشندگان مواد اولیه مثل چرم اقدام به فروش کالا نمیکنند. تازه اگر با ما کنار بیایند، میخواهند که چرم را با فاکتور باز خریداری کنیم تا بعد قیمت بدهند».
رئیس انجمن تولیدکنندگان کفش مشهد هم گفت: صبح برای مواد اولیه یک قیمت میدهند و بعداز ظهر قیمتی دیگر. موضوعی که پس از تماس خبرنگار خراسان، کارشناس مسئول بازرسی سازمان صمت وعده داد که قطعا این موضوع را همین امروز در اولویت بازدیدهایشان قرار میدهد. ناگفته نماند بنا به ادعای مسئولان سازمان صمت در این صنعت در حوزه تولید برخی یراق آلات کفش هم ضعف داریم.
از احتکار و گرانی مواد اولیه تولید گرفته تا نوسانات شدید قیمت آن
برای بررسی مشکلات صنعت کفش به تولیدیهای کفش در خیابان حر عاملی مراجعه کردیم. مرد میان سال در حالی که روی نیمکت چوبی نشسته است و با چکشی کوچک روی پاشنه کفشهای دست ساز خودش ضربه میزند،گفت: تمام مواد اولیه نوسان قیمت داشته، اما قیمت چسب نوسان بیشتری داشته به طوری که در دی سال گذشته چسب ۱۶ کیلویی ۴۰۰ هزار تومان بود، اما طی دوماه ۲۰۰ هزار تومان افزایش قیمت پیدا کرد. کار خانههای معروف زیره کفش هم انگار تابلوی طلا فروشی دارند. نرخ دلار که افزایش پیدا میکند قیمت را بالا میبرند، اما با پایین آمدن دلار کاهش قیمت ندارند.
قیمت چرم ۱.۵ برابر شده
یکی دیگر از تولید کنندگان کفش گفت: سال گذشته قیمت تولید کفش در ابتدای سال و انتهای سال جفتی ۱۵۰ هزار تومان اختلاف داشت. مشکل اصلی همان مواد اولیه کفش است. قیمت چرم خام از سال گذشته تاکنون یک و نیم برابر شده است. تازگیها هم اعلام کرده اند از ۲۵ فروردین قرار است قیمت مواد اولیه صنعت کفش ۱۰ تا ۱۵ درصد گرانتر شود در حالی که این مواد اولیه از شش ماه یا یک سال پیش در انبارهایشان بوده است.
فناوری قدیمی و اجناس بی کیفیت
یکی از تولیدکنندگان که تولیدی بزرگ و مجهزی دارد، گفت: کارخانههایی که چرم را دباغی میکنند، دستگاه هایشان قدیمی شده و از آن طرف به دلیل گرانی و تحریم نمیتوانند دستگاه جدیدی را وارد کنند. همین موضوع روی کیفیت کار اثر میگذارد، طوری که الان روی چرمها خط چروک میافتد. یکی دیگر از تولیدکنندگان در این باره میگوید: الان ما اصلا جنس باکیفیت نداریم. سال گذشته یک جنس چرم خوب پیدا نمیشد.
کمبود کارگر
یکی از تولیدکنندگان کفش که به تنهایی در کارگاه تولیدی خود کار میکند، میگوید: کارگر خیلی کم است، چون بالاخره نوعی کار هنری است. یکی دیگر از فروشندگان در این باره نیز میگوید: این صنعت پیر شده و درحال مردن است. کسانی که کار میکنند بالای ۴۰ تا ۵۰ سال دارند.
تولید ۴۸ میلیون جفت کفش در خراسان رضوی
رئیس انجمن تولیدکنندگان کفش مشهد گفت: عمده مشکلات ما که سالهای قبل هم تاکید کردیم در بحث بیمه و مواد اولیه است. در بخش تامین مواد اولیه با نوسانات ارز خیلی از تولید کنندگان ما متضرر میشوند، چون اغلب آنها وارداتی است. البته کمبود مواد اولیه در بازار هم در افزایش قیمت تاثیر گذار است. خیلی اوقات صبح برای مواد اولیه یک قیمت و بعداز ظهر قیمتی دیگر میدهند.
ابوالفضل خوشبو گفت: متاسفانه ماشین آلات صنعت کفش به روز نیست. اغلب واردات ماشین آلات هم با ارزهای آزاد میآید و هم با تعرفههای گمرکی آزاد همراه است.
بیشتر بخوانید
او گفت: ۱۰ کارخانه کاملا صنعتی تولید کفش داریم و بقیه نیمه صنعتی است البته حدود ۱۲۰۰ واحد سنتی تولید کفش نیز داریم. هم اکنون ۴۸ میلیون جفت کفش در استان تولید میکنیم.
رئیس انجمن تولیدکنندگان کفش مشهد گفت: ما ۳۰ واحد تولید زیره کفش، یک کارخانه چسب و دو کارخانه آستر کفش داریم که به تازگی یکی از آنها رویههای کفش هم تولید میکند که با مواد «پی وی سی» این کار انجام میشود و کیفیت مطلوبی ندارد که برای رویه کفش استفاده شود.
محمدی گفت: کمبود نقدینگی در بیشتر تولیدیها وجود دارد. از طرف دیگر تامین مالی واحدهای تولیدی خودش هزینه بردار است ضمن این که کمبود نیرو هم داریم.
او گفت: به هیچ عنوان نمیتوان جلوی افزایش قیمت مواد اولیه را گرفت و هر ماه افزایش قیمت مواد اولیه را داریم. از دیگر مشکلات ما نبودن دستگاههای خوب و فناوری پیشرفته است که برای ارائه کار باکیفیت به آن نیاز داریم. متاسفانه بیشتر دستگاههایی که داریم قدیمی و از کار افتاده است و ما در بحث فناوری خیلی عقب هستیم و بیشتر تولیدات ما سنتی و زیر پلهای است از این رو در این خصوص نیاز به ایجاد یک شهرک تولید کفش در مشهد است که مسئولان به آن چندان توجهی ندارند. ما حمایت مالی نمیخواهیم و به جای وام به ما فناوری بدهند تا تولید با کیفیت ارائه دهیم.
ضعف در زمینه تولید یراق آلات کفش
کارشناس مسئول بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: تولید چرم داخلی است و از نظر فراوانی مشکل خاصی نداریم فقط در زمینه برخی یراق آلات مثل بند و... ضعف داریم.
بخشعلی بیاتی قله زو گفت: تاکنون هیچ گزارشی درباره احتکار و نوسان قیمت مواد اولیه تولید کفش به ما نداده اند. در ایام پایانی سال در بحث خود کفش نظارت داشتیم، اما در بحث مواد اولیه خیر.
او در پاسخ به این سوال که چرا نظارتی بر فروش مواد اولیه به عنوان بخشی از بازار صورت نگرفته است گفت: ما باید کالاها را اولویت سنجی کنیم البته این که بگوییم نظارتی نبوده، بی انصافی است. هر چند امسال بازدید نداشتیم، اما اگر اشتباه نکنم در تابستان سال گذشته همکاران ما نظارتهایی در بحث مواد اولیه کفش داشته اند.
کارشناس مسئول بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: قطعا همین امروز از همکارانمان میخواهم در این حوزه ورود کنند و یکی از اولویتهای بازرسی هایمان برای حمایت از تولیدات کفش، در این حوزه باشد.
۵ واحد صنعتی کفش در خراسان رضوی
کارشناس صنایع نساجی و پوشاک سازمان صمت استان خراسان رضوی درباره حمایت این سازمان از صنعت کفش برای تهیه ماشین آلات گفت: ما دو نوع تسهیلات داریم. یکی تسهیلات رونق تولید و دیگری تسهیلات تبصره ۱۸ که به آن یارانهای هم از نظر سود تعلق میگیرد. با توجه به ماشین آلاتی که واحدها بخواهند به روز کنند، تسهیلات به آنها اختصاص مییابد. همه ماشین آلات وارداتی نیست و ماشین آلات داخلی هم داریم، اما باید متقاضی باشند. ما روی ماشین آلات صنعت کفش محدودیت واردات نداریم. رقم تسهیلات هم بستگی به شرایط واحد دارد. در خصوص برندینگ هم صنایع کفش تبدیل به برند نشده، چون واحدهای صنعتی خودشان باید متقاضی این مسئله باشند و طراحیهای به روز، متنوع و برندسازی داشته باشند.
وحیده مجیدی فر در پاسخ به این سوال که تاکنون چه میزان تسهیلات در اختیار تولیدکنندگان این صنعت قرار داده شده است، گفت: هم اکنون نمیتوانم آمار بدهم، اما برای کفش متقاضی زیادی نبوده، اگر هم بوده انگشت شمار بوده است
او گفت: در صنعت کفش بیشتر واحدها صنفی هستند و فقط پنج واحد داریم که پروانه بهره برداری صنعتی گرفته اند