تحقق خواسته‌های معلولان، موضوع جدیدی نیست، آن‌ها پیگیر احقاق حقوق مصوب خود هستند، اما برخی از مسئولان، قانون را فقط روی کاغذ، قبول دارند و از اجرای آن غافلند؛ درست مثل قانون جامع حمایت از معلولان.

در اصفهان  فارغ از همه مواد این قانون، موضوع تردد رایگان معلولان، بحثی بود که در دوره قبلی مدیریت شهری اصفهان و شورای پنجم شهر، مطرح و برای تحقق آن، اعتباراتی مصوب شد.

درخصوص تبصره‌های یک و دو ماده پنج قانون حمایت از حقوق معلولان، برای صدور کارت تردد رایگان معلولان هماهنگی و با توجه به موافقت شهردار وقت، مقرر شد از ردیف بودجه شهرداری، اعتبار آن تأمین شود.

پس از جایگزین شدن مدیریت جدید شهری، این گروه از توجه جدی خود به مباحث معلولان و پیگیری امور آنان خبر داد و اولین جلسه هم‌اندیشی شهردار با نمایندگان معلولان را یک روز بعد روز جهانی معلولان در سیزدهم آذر ۱۴۰۰ برگزار کرد.

گفتمانی برای ارتباط بی واسطه معلولان با مدیریت شهری

فرناز تولاییان رئیس اداره توسعه فرهنگ سلامت سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان که میزبان نشست بود، از ایجاد گفتمانی خبر داد که قرار بود اهداف مهمش ارتباط بی‌واسطه معلولان اصفهان با مدیریت شهری باشد و نتیجه اش شد آنچه شهردار در آن نشست گفت: "در دفتر من به روی تمام معلولان باز است".

او گفت: هدف این نشست  بررسی مشکلات زیستِ حرکتی معلولان در شهر اعلام است  و اینکه معلولان، بهترین راهنما برای شناسایی مشکلاتی هستند که بر سر راه آن‌ها قرار دارد.

صورت جلسه هم با محتوای درخواست‌هایی که در حیطه اختیارات شهرداری می‌گنجد و به اجرا درخواهد آمد نوشته شد.

اما بعد از گذشت شش ماه، نه خبری از آن قول‌ها هست و نه از اعتباراتی که برای حمل و نقل و کارت تردد معلولان در دوره قبل مصوب شده بود.

نمایندگان انجمن‌های معلولان از طولانی شدن روند این موضوع شکایت دارند. آن‌ها از ضرورت احقاق حقوقی می‌گویند که در جلسات مختلف و در دوره‌های مدیریت شهری، مسئولان اصفهان وعده داده و مصوب کرده‌اند.

انعقاد قرارداد خرید پنج دستگاه ون شهری ویژه معلولان

با یک جست و جوی ساده  اخبار منتشر شده در این خصوص  را می‌یابیم. تعدادشان هم کم نیست. مثل این خبر که قدرت‌الله نوروزی شهردار وقت از توافق شهرداری اصفهان با شرکت ایران خودرو دیزل برای خرید ۳۰ دستگاه اتوبوس و ۵ دستگاه ون ویژه تردد افراد دارای معلولیت خبر داده بود و حتی امید آن می‌رفت تا تعداد ون‌ها در آینده افزایش پیدا کند.

به گفته او  هدف طرح این بود که "آرامش را به جمع معلولان بیاورد. "

شهردار سابق اصفهان گفته بود: در اولین فرصت این اتوبوس‌ها و ون‌ها وارد اصفهان می‌شود و اتفاق بسیار خوبی در دو حوزه حمل و نقل عمومی و نیز برای افراد دارای معلولیت رقم می‌خورد و امیدواریم بتواند رضایت این قشر را جلب کند. "

مصوباتی که روی کاغذ مانده

سید مرتضی نیکزاد مدیرعامل موسسه قرآنی روشندلان اصفهان در گفتگو با خبرنگار ما استفاده از حمل ونقل عمومی را، اولین نیاز معلولان و از جمله نابینایان در تردد‌های شهری می‌داند و می‌گوید: ۲۰ اسفند سال ۱۳۹۶، قانون حمایت از افراد دارای معلولیت در مجلس شورای اسلامی تصویب شد و طبق ماده ۲ این قانون، افراد دارای معلولیت، داخل شهر‌ها باید از وسایل حمل و نقل عمومی مثل مترو و یا اتوبوس بصورت رایگان استفاده کنند.

او معتقد است  تخصیص امکانات و تامین زیرساخت‌های مورد نیاز برای حمل و نقل معلولان بر عهده مسئولان مربوط و به ویژه شهرداری است.

مدیرعامل موسسه قرآنی روشندلان اصفهان می‌گوید: اعتباری برای خرید پنج دستگاه ون مصوب و مقرر شد افراد معلول بتوانند روزانه از چهار سفر رایگان در ناوگان حمل و نقل عمومی با استفاده از کارت تردد، بهره‌مند شوند، اما با اینکه اعتبار آن هم تصویب شد، بعد از گذشت ماه‎ها، هنوز این مصوب اجرا نشده است.

مشاور مدیرکل بهزیستی استان اصفهان در امور نابینایان و کم‌بینایان معتقد است در دستگاه‌های اداری، کاغذبازی اینقدر زیاد است که کسی معلولان و نابینا‌ها را نمی‌بیند، به ما نابینا می‌گویند، اما گویا برخی از مسئولان هم نمی‌توانند اطرافشان را مشاهده کنند.

نیکزاد می‌گوید: نمی‌خواهیم با تجمع، خوراک تبلیغاتی برای بیگانگان و دشمن فراهم کنیم، اما به مسئولان  می‌گوییم  شما قانون را اجرا نمی‌کنی و اگر روزی برای دیده شدن مشکلاتمان و شنیده شدن صدایمان در جایی جمع شدیم آن وقت معترض می‌شوید.

کسی پاسخگو نیست

حسین روستا رئیس کانون ناشنوایان استان اصفهان  به خبرنگار ما گفت: مهر پارسال در هفته جهانی ناشنوایان، جلسه‌ای با حضور مدیرکل و معاون وقت امور توانبخشی بهزیستی استان، در اداره آموزش و پرورش استثنائی اصفهان تشکیل شد که تشکل‌های ناشنوایان مشکلات خود را بیان کردند.

او گفت: یکی از این موارد، موضوع کارت تردد درون شهری ناشنوایان بود که با وجود گذشت شش ماه و پیگیری بهزیستی، هنوز به نتیجه نرسیده است.

به گفته مشاور مدیرکل بهزیستی استان اصفهان در امور ناشنوایان، این موضوع در هفته جهانی معلولان و در دیدار تشکل‌ها با شهردار اصفهان نیز مطرح شد. چندی پیش نیزکارشناسان بهزیستی در دیدار با معاون استاندار، پیگیرکارت تردد بودند که شهرداری اعلام کرده بود تا قبل از سال نو اقدام خواهد شد، ولی خبری نشد.

روستا با گلایه از بدقولی مسئولان می‌گوید: ناشنوایان همچنان سرگردان و بلاتکلیف هستند و هر روز از پله‌های ساختمان شهرداری و شورای شهر بالا و پایین می‌روند و کسی پاسخگو نیست.

حقی که محقق نشده است

 مدیرعامل خیریه انجمن کودکان بهشت گفت: تخصیص پنج دستگاه ون برای تردد معلولان و استفاده رایگان از اتوبوس شاید کمترین حق جامعه معلولان اصفهان باشد، اما هنوز محقق نشده است.

بنفشه خاموشیان می‌گوید: پارسال بودجه طرح تامین و از ایران خودرو، هم پیش فاکتور گرفته شد و فقط بحث خرید مطرح بود که بلاتکلیف ماند.

مشاور مدیرکل بهزیستی استان از مسئولان خواست این موضوع را به سرعت پیگیری کنند، چون همه معلولان به امکانات تردد شهری ایمن نیازمند هستند.

صدای ناشنیده گرفته شده ناشنوایان

خلیل رحیمی عضو هیئت مدیره انجمن خانواده ناشنوایان به خبرنگار ما گفت: در قانون فعلی، حمایت از حقوق معلولان به نیاز‌های اساسی ناشنوایان توجه نشده، اما نیاز‌های مشترک گروه‌های مختلف معلولان ذکر شده که یکی از آن‌ها استفاده رایگان از ناوگان اتوبوسرانی و قطار شهری است.

او گفت: درپی تصویب تردد رایگان معلولان، در جلسه مسئولان شورای شهر و شهرداران قبلی و فعلی و مشخص شدن اعتبار طرح، بر حسب مسئولیت‌مان به همه ناشنوایان اطلاع رسانی کردیم، اما مدتهاست همگی چشم انتظار تحقق این وعده هستیم.

مشاور مدیرکل بهزیستی استان اصفهان در امور ناشنوایان معتقد است  اگر مسئولان شهرداری و شورای شهر خود را به جای معلولان بگذارند به خود اجازه می‌دهند وعده‌هایی بدهند که اجرا نمی‌شود؟ ما چشم انتظار پاسخ مسئولان و پیگیر این موضوع هستیم.

سامانه حمل و نقل معلولان، طرحی که فقط رونمایی شد

سید محمود نقیب زاده بنیانگذار و مدیرعامل خیریه حمایت از بیماران آسیب نخاعی، که ۱۷ سال است پیگیر مسائل معلولان و احقاق حقوق شهروندی آنان است به خبرنگار ما، گفت: بعد از سال‌ها پیگیری، ۱۰ میلیارد در بودجه سال ۱۴۰۰ برای حمل و نقل معلولان، مصوب شد.

او گفت: با این رقم در سال‌های پیش می‌شد ۲۰ ون خریداری کرد، اما فعلا همین پنج ون مصوب که ردیف بودجه هم دارد خریداری نشده و امیدواریم این تعداد کمتر نشود.

مشاور مدیرکل بهزیستی استان اصفهان در امور بیماران آسیب نخاعی می‌گوید: قرار بود سامانه حمل و نقل معلولان، راه‌اندازی شود، به ظاهر طرح رونمایی شد، اما هیچ معلولی هنوز از کارت منزلت استفاده نمی‌کند.

به گفته نقیب‌زاده، انجمن‌های معلولان برای احقاق مطالبات خود یکصدا و پیگیر بوده و هستند؛ قرار نیست هر بار با آمدن مسئولان جدید، معلولان با همه مشکلاتی که بر آن‌ها عارض شده، دوباره مسیر پیگیری حقوقشان را از سر بگیرند.

او می‌گوید: حتی با استاندار هم جلسه داشتیم که قول دادند شورای معلولان در استانداری تشکیل شود تا بر اجرایی شدن حقوق این گروه از جامعه و عملکرد همه مدیران کل نظارت کند.

مدیرعامل خیریه حمایت از بیماران آسیب نخاعی اظهار امیدواری می‌کند: این قول هرچه زودتر عملی شود.

۱۰ میلیارد تومان رقم بودجه مصوب اجرا نشده

علیرضا ابراهیمیان مشاور مناسب سازی شهرداری اصفهان به خبرنگار ما گفت: یکی از پیشنهاد‌های اصلاحیه قانون حمایت از افراد دارای معلولیت، موضوع حمل و نقل بوده، چون بعد از امرار معاش و درمان، حمل و نقل از مشکلات اصلی و عمده معلولان است.

او معتقد است  اگر معلولی بخواهد در جامعه، حضور داشته باشد و کسب معاش کند باید به سهولت بتواند از سیستم حمل و نقل استفاده کند.

مشاور مناسب‌سازی شهرداری اصفهان می‌گوید: دو ماده قانونی در قانون جامع پیش‌بینی شده که یکی ایجاد سامانه حمل و نقل و دیگری رایگان شدن حمل و نقل درون شهری برای افراد دارای معلولیت است، در همین زمینه شهرداری و شورای شهر اصفهان، ۱۰ میلیارد تومان برای ایجاد سامانه حمل و نقل و ۳ میلیارد تومان برای تردد رایگان افراد دارای معلولیت پیش‌بینی کردند.

به گفته ابراهیمیان، برای استفاده از تجارب دیگر مدیران شهری، بازدید‌هایی از شیراز و تهران داشتیم، به عنوان مثال در تهران ۱۲۰ دستگاه ون به جابجایی معلولان اختصاص دارد.

معطل تامین اعتبار نمی‌مانیم

مجید عموچی رئیس اداره حمل و نقل همگانی معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری اصفهان، به خبرنگار ما گفت: تامین نیاز‌های معلولان در حوزه حمل و نقل وظیفه ذاتی شهرداری است.

او گفت: پیش نویس قرارداد با ایران خودرو برای خرید پنج دستگاه ون، تنظیم شده، اما تا زمانی که تامین مالی صورت گیرد، تعدادی ون با همراهی شرکت تاکسیرانی مناسب سازی و با بالابر تجهیز شده که به مدت یک سال در اختیار معلولان قرار می‌گیرد.

به گفته رئیس اداره حمل و نقل همگانی معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری اصفهان، برای بهره مندی از این طرح افراد دارای معلولیت مبلغی را می‌پردازند و مابه‌التفاوت آن را شهرداری از طریق ردیف سامانه حمل و نقل معلولان پرداخت خواهد کرد.

عموچی می‌گوید: سامانه حمل و نقل ویژه معلولان و جانبازان در تهران، شیراز و مشهد راه اندازی شده و امیدواریم به زودی این طرح در اصفهان نیز اجرا شود تا شاهد تردد آسان معلولان در شهر باشیم.

مصوبات شورا رها نمی‌شود

محمدرضا فلاح رئیس کمیسیون هوشمندسازی و حمل و نقل شهری شورای اسلامی شهر اصفهان به خبرنگار ما گفت: شورای هر دوره ملزم و موظف به اجرایی شدن مصوبات است، اما متاسفانه بعضی اوقات مصوبات در مرحله اجرا، ناکام می‌ماند و اجرا نمی‌شود.

به گفته او  اگر مصوبه‌ای منع قانونی پیدا نکند و بودجه هم برای آن دیده شود، حتی در دوره بعدی شورا قابلیت اجرا دارد و این بدان معنی است که با پایان یافتن عمر شورای شهر و شهرداری، مصوبات در دوره بعد فراموش و رها نمی‌شود.

رئیس کمیسیون هوشمندسازی و حمل و نقل شهری شورای اسلامی شهر اصفهان با اذعان به کم توجی به مشکلات معلولان در همه دوره‌های مدیریت شهری، می‌گوید: با وجود تعیین ردیف بودجه برای مناسب سازی اماکن و معابر شهری، متاسفانه این بودجه در جای دیگری هزینه می‌شود.

فلاح می‌گوید: در پایان سال گذشته در جلسه‌ای با معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری، قرار شد معاونت با بررسی شرکت‌های خصوصی، تاکسیرانی و حتی تاکسی‌های اینترنتی برای ایجاد زمینه حمل و نقل آسان معلولان در شهر اقدام کند.

او می‌گوید: پیگیر این موضوع و تامین اعتبار برای خرید خودرو‌های ویژه حمل و نقل معلولان هستم و این اتفاق حتما خواهد افتاد.

کوتاهی و کم کاری دستگاه‌های اجرایی معنا و مفهومی ندارد

مهران زینلیان معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان، گفت: با وجود قانون و آیین نامه‌های اجرایی، کوتاهی و کم کاری معنا و مفهومی ندارد و دستگاه‌های اجرایی باید تمام توان خود را در اجرایی کردن قوانین مربوط به سهولت تردد جانبازان، معلولان و افراد کم توان به کار بگیرند.

او می‌گوید: اداره کل بهزیستی نیز موظف است به عنوان دبیر ستاد ضمن نظارت و رصد تا حصول نتیجه، کوتاهی و کم‌کاری دستگاه‌های اجرایی را نیز برای پیگیری گزارش کند.

کارت تردد معلولان سریع باید توزیع شود

ولی الله نصر اصفهانی مدیرکل بهزیستی استان اصفهان گفت: تامین خودرو برای جابجایی معلولان از مواردی بود که در نشست‌های قبلی، برای آن بودجه نیز مصوب شد، اما متاسفانه تاکنون رقمی تخصیص پیدا نکرده است.

به گفته او  توزیع کارت تردد از دیگر موضوعات مربوط به حمل و نقل معلولان است.

مدیرکل بهزیستی استان اصفهان می‌گوید: سرعت عمل بخشیدن به توزیع کارت تردد معلولان، وظیفه دستگاه‌های مرتبط است و لازم است مشکلات پیش روی طرح را حل و بستر حضور افراد دارای معلولیت را در جامعه فراهم کنیم.

وعده‌هایی که در دست‌انداز‌ها متوقف می‌شوند

هنوز مدت زیادی از اجرای طرح منزلت شهروندی در اصفهان نگذشته بود، که گفته شد این طرح خروجی موفق و قابل توجهی نداشته و به همین دلیل نیاز به بازنگری دارد.

اعضای شورای پنجم شهر اصفهان در گفتگو با رسانه ها  معتقد بودند طرحی که در شورای قبلی مصوب شده، نتوانسته عملاً اهداف تعیین شده را تامین کند و بیشتر از تکریم و منزلت، تبدیل به طرحی حمایتی برای اقشار خاص شده که پوشش آن هم بسیار کم بوده است، بنابراین در قالب لایحه‌ای بازنگری این طرح در دستور کار قرار گرفت و اعتباری مصوب شد که اجرای آن به عمر شورای پنجم نرسید، اما امید است در ۴۱ ماه باقی‌مانده از عمر شورای ششم موانع از سر راه حمل و نقل معلولان برداشته و مسیر تردد امن و ایمن برای آن‌ها هموار شود.

راه‌اندازی بزرگترین سامانه حمل و نقل معلولان در نصف جهان، خبر‌های خوب حمل و نقلی ویژه معلولان اصفهان، تکریم معلولان و. سرفصل اخباری است که در هر دوره از مدیریت شهری با رنگ و لعابی متفاوت از زبان مسئولان شنیده و اصفهان، الگوی اجرای طرح‌ها و مظهر تحول در کشور خوانده می‌شود. طرح‌هایی که البته گاه لباس عمل به تن کرده اند، اما هنوز نصف‌جهان در اجرایی کردن طرح‌هایی که پای معلولان در میان است لنگ می‌زند.

گزارش از مهری فروغی