سال که نو میشود ، و طبیعت دامن زیبایش را پهن می‌کند گویی مردم را به خود می خواند و بساط دورهمی در روزهای بهاری در جای جای ایران به ویژه جنوب کشور و خوزستان با هوای مطبوعش گسترده می شود .

این دورهمی های خانوادگی در خرمشهر و کنار رودخانه کارون همواره با لذت خاصی همراه بوده ، آنقدر که هرساله این شهر به ظاهر کوچک شمار زیادی از میهمانان نوروزی را در خود جای می دهد. محال است مسافر در نوروز خرمشهر را مقصد سفرش انتخاب کند و سری به شط کارونش نزند و خیلی ها سعی می کنند دست کم یک بار هم که شده گردشگری آبی در این رود را تجربه کنند.

و این داستان شاد خانوادگی تا آخرین روزهای تعطیلات ادامه دارد و نزدیک به ۱۳ به در به اوج می رسد. سیزدهمین روز از امسال اما درخرمشهربا خبری تلخ به پایان رسید.

ظهر روز ۱۳ بدر امسال ۱۱ گردشگر به سفر کارون گردی رفتند. سفری که بازگشت از آن تنها برای هشت نفر از آن ها ممکن بود و واژگونی قایق در نزدیکی روستای قصبه منیعات از روستاهای حومه شرقی خرمشهر چهار نفر را در کارون غرق کرد.

نفس غرق شدگان

امیر دریس، رئیس اورژانس خرمشهر می گوید: با حضور نیروهای اورژانس در مرحله اول تنها سه نفر از آن ها بدون علائم حیاتی از آب خارج شدند و متوفیان یک دختر و ۲  پسر به سنین هفت، ۱۱ و ۱۳ سال بودند و تلاش برای خارج سازی جسد چهارم نیز تا ساعت ها بعد ادامه یافت.

چند ساعت پس از خارج سازی این سه کودک اما خبرهایی نقل شد که حاکی از حاضر نبودن نیروهای امداد و نجات بندر و هلال احمر و حتی فوریت های پزشکی بود و انتشار فیلمی در فضای مجازی از لحظه ی خروج این افراد از آب نشان از زنده بودن ۲ پسرک این ماجرا داشت که با کمک مردم عادی و با تور ماهی گیری توانسته بودند از عمق آب خلاص شوند و به خشکی منتقل شوند.

امید اسکندری، رئیس هلال احمر خرمشهر به شرح وظایف این جمعیت امدادی می پردازد و می گوید: هلال احمر غواص ندارد که بتواند افراد غرق شده را از رودخانه و دریا خارج کند و خارج سازی آن ها وظیفه اداره بندر و دریانوردی و همچنین سازمان آتش نشانی بود.

او از اعزام نیروهای هلال احمر به محل حادثه پس از بروز آن و ارسال گزارش خبر می دهد و می گوید : زمانی که نیروها رسیدند کار از کار گذشته بود و افراد غرق شده بودند بنا براین کاری از دست نیروهای امدادی هلال احمر بر نمی آمد.

نوراله اسعدی ، مدیر کل بندر و دریانوردی خرمشهر اما با وجود تماس ها و برقراری هماهنگی های لازم حاضر به پاسخگویی در خصوص این ماجرا نشد.

کارون وسیع و نیروها اندک

جواد نجف نیا، سرپرست سازمان آتش نشانی شهرداری خرمشهر اما می گوید: رودخانه وسیع است و نمی توان سر تا سر آن را با استقرار نیروهای این سازمان پوشش داد خصوصا آن که این حادثه در یک منطقه روستایی رخ داده بود اما پس از اعلام این حادثه نیروهای آتش نشانی به محل اعزام شدند که در آن زمان شهروندان اقدام به خارج سازی افراد از آب کرده بودند.

او متولی دادن مجوز به کشتی و قایق های گردشگری را سازمان حمل و نقل اعلام می کند که باید همان سازمان هم تمهیدات لازم برای پوشش اتفاقات احتمالی را صورت می داد.

حمید کارآموزیان ، سرپرست شهرداری خرمشهر با وجود تماس های مکرر پاسخگوی این رسانه نبود اما نیما رحیم پور، مدیر روابط عمومی همین اداره می گوید : شهرداری این شهرستان تنها به قایق و لنج های گردشگری آبی فعال در محدوده پل قدیم تا جدید این شهرستان مجوز داده است و مجوز وسایل حمل و نقل آبی در روستاها از سوی بندر و بخشداری این شهرستان صادر می شود.

او می گوید: شهرداری خرمشهر برای صدور مجوز فعالیت به وسایل گردشگری آبی دارنده هر قایق یا کشتی و لنج را ملزم به تحویل تایید صلاحیت ایمنی و بیمه آن وسیله می کند و به ازای تمام مسافران نیز باید جلیقه نجات داشته باشد.

گردشگری بدون مجوز

عباس پورمند، بخشدار مرکزی خرمشهر نیز می‌گوید: در بخش روستایی تنها ۲ روستا را گردشگری اعلام کرده بودیم که تمهیدات لازم نیز در کنار اسکله‌های آن‌ها تدارک دیده شده بود، اما با وجود دادن تذکرات به دهیاران برای جلوگیری از تخلفات احتمالی در روستای محل حادثه به صورت غیرقانونی اقدام به پذیرش گردشگران آبی شده بود.

به گفته او دارا نبودن قایق از مجوز‌های لازم و سوار کردن مسافران بیش از گنجایش آن هم بدون جلیقه نجات به بروز این سانحه دامن زده بود.

حامد منیعات، دهیار روستای قصبه منیعات نیز از فعالیت دارنده این قایق در گردشگری آبی تا قبل از این رویداد اظهار بی اطلاعی می‌کند و می‌گوید: این اتفاق در مجاورت محدوده این روستا و در منطقه‌ای غیر گردشگری اتفاق افتاد و دهیاری هیچ گونه مجوزی به این فرد نداده بود.

به گفته این دهیار قربانیان حادثه نیز از اهالی روستا نبودند و محل سکونتشان در منطقه زمین شهری شهرستان خرمشهر است.

حاکمیتی بی ظهور

حجت الاسلام عادل فریحی، معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد اروند هم می‌گوید: با توجه به اینکه این اتفاق ۱۵ کیلومتر خارج از منطقه گردشگری شهرستان خرمشهر افتاده، این سازمان تنها می‌تواند تجهیزاتی را در اسکله‌های استاندارد و تعریف شده قانونی ایجاد نماید.

او پای پرونده دوگانگی حاکمیتی و مشکلات ناشی از آن در منطقه آزاد اروند را نیز به ماجرا باز می‌کند و می‌گوید: از آنجا هنوز اعمال حاکمیتی منطقه آزاد بر آبادان و خرمشهر صورت نگرفته، اداره میراث فرهنگی و گردشگری این ۲ شهرستان زیر نظر فرمانداری است بنا براین اقدامات این سازمان برای ایمن کردن تفریح آبی در منطقه به تهیه جلیقه غریق نجات در نوروز خلاصه می‌شود؛ که در اسکله‌های قانونی صورت گرفت.

فاخر باوی، دادستان خرمشهر از دستگیری دارنده این قایق واژگون شده و برخورد قضایی با او به دلیل این فعالیت غیر قانونی خبر می‌دهد که عصر ۱۳ فروردین ماه صورت گرفت.

به گفته رئیس اداره بندر و دریانوردی خرمشهر تنها در ۶ روز نخست نوروز ۱۴۰۱ بیش از ۴ هزار سفر آبی در کارون خرمشهر انجام شد و در طول ۱۳ روز عید ۴ حادثه آبی نیز رخ داد.

نظارت‌ها در تمام مسائل و مشکلات یک شهر مهم است، اما در فعالیت‌های ریسک پذیری مانند گردشگری آبی از اهمیت بیشتری برخوردار است و به نظر می‌رسد یکی از عوامل بروز این حادثه و فوت ۴ شهروند خرمشهری عدم نظارت‌هایی بود که از سوی ادارات مختلف این شهرستان صورت گرفت. به راستی چند انسان دیگر باید قربانی این قبیل سوانح و نظارت‌های ناکافی شوند تا هماهنگی‌ها و نظارت به موقع اندکی قدری بیشتر در خرمشهر و حتی منطقه آزاد اروند رنگ و رخ خود را به سکنانش نشان دهد و جلوه کند؟

گزارش از لیلا احمدی