آقای محسن اسلامی گفت: صندوقها به چند علت، کمتر از ارزش ذاتی خود خرید و فروش میشوند. اولین موضوع این است که بخش خصوصی یا دیگر بخشها در صندوقها نمیتوانند با استفاده از سهام واگذار شده از سوی دولت، کرسی هیات مدیره بگیرند.
به طور کلی زمانی که بحث خصوصیسازی و فروش اموال و شرکتها توسط دولت مطرح میشود انتظار میرود، حق رای این سهام به موازات آن واگذار شود و صرفا به این صورت نباشد که تامین مالی شکل بگیرد و سهام فروخته شود و دولت هم با حداقل سهم ممکن مدیریت را بر عهده بگیرد.
این موضوع یکی از عواملی است که با تصمیم سازمان بورس و اتخاذ مصوبات جدید برای اعمال رای غیردولتیها در حال رفع شدن است و حل این مشکل جذابیت زیادی در کلیت بازار و فروش سهام دولت ایجاد میشود.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه، مسئله بعدی که سبب میشود تا این صندوقها زیر قیمت NAV معامله شوند، بحث غیرفعال بودن این صندوقهاست. به عنوان مثال یک شخص میتواند سهامهای موجود در پرتفوی صندوقهای پالایش یکم و دارا یکم را مجزا خریداری و نگهداری کند. وقتی بتواند این تصمیم را آزادنه بگیرد و پرتفوی خود را هر زمانی خواست تغییر دهد چه دلیلی دارد که سهام پالایش و دارا یکم را خریداری کند؟ وقتی سرمایهگذار ترجیح میدهد به جای واحدهای صندوق، سهام هر شرکت را به صورت جداگانه خریداری کند، عملا این صندوقها غیرفعال میشوند.
عامل سوم نحوه بازارگردانی و حمایت دولت از سهام شرکتهایی است که در این صندوقها پس از تامین مالی دارد. دولت به علت عدم اتخاذ بازارگردان مناسب برای این صندوق نشان داده که رویکرد نامناسبی را در پیش گرفته است.
او میگوید: همچنین دولت پالایش یکم را حتی با ارائه تخفیف، گران عرضه کرد. از طرفی پس از واگذاری دولت رویکردهای دیگری را در قیمتگذاری کالا و خدمات در پیش گرفت و این عوامل باعث شد، تجربه تلخی برای سرمایهگذاران در خرید سهام به وجود آید.
کارشناس بازار سرمایه گفت: اکثر اوقات شرکتهای سرمایهگذاری با فاصله ۳۰ درصدی از nav (ارزش ذاتی هر واحد یا سهم) در بازار معامله شوند. همچنین عوامل دیگری نیز بر روی قیمت سهام شرکتهای سرمایهگذاری و صندوقهای سرمایهگذاری اثرگذار است. مانند نقدشوندگی داراییها، نحوه مدیریت و هزینه مدیریتی که باعث میشود سهام با ۷۰ درصد ارزش خود معامله شوند.
همچنین در دوران رونق بازار سرمایه فاصله قیمت معامله واحدهای صندوق با ارزش ذاتی آنها به ۱۰ درصد نیز کاهش پیدا کرد و برعکس در دوران رکود این عدد به ۵۰ درصد رسید؛ بنابراین در کنار این عوامل رونق و رکود بازار نیز بر قیمتها تاثیرگذار است.